İsviçre’nin Cenevre kentinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in himayesinde gerçekleştirilen gayriresmi Kıbrıs toplantısı tamamlandı.
17 Mart’ta başlayan ve Kıbrıs meselesinde ileriye dönük bir yol belirlenmesi için görüş alışverişinde bulunulması öngörülen toplantıya, Kıbrıs Türk ve Rum taraflarının yanı sıra garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık’tan temsilciler katıldı.BM Cenevre Ofisi’nde toplantı öncesinde “aile fotoğrafı” çekildi. Ardından toplantı Guterres’in açılış konuşmasıyla başladı ve ardından heyet başkanları söz aldı.
BM Genel Sekreteri Ayrı Ayrı Görüşmeler Gerçekleştirdi
BM Genel Sekreteri Guterres, toplantının sabah oturumunda KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, GKRY lideri Nikos Hristodulidis, Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis ve Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Kuzey Amerika’dan Sorumlu Devlet Bakanı Stephen Doughty ile ayrı ayrı görüşmeler yaptı. Bu ikili toplantılarda, heyet başkanlarına beşer kişi eşlik etti.
Görüşmelerde, Kıbrıs meselesinin çözümüne yönelik mevcut pozisyonlar değerlendirildi. Türk tarafı, Kıbrıs Türklerinin egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü taleplerini yinelerken, Rum tarafı ise federasyon temelli çözüm önerisini korudu.
Taraflar Arasında Ortak Zemin Bulunamıyor
Kıbrıs meselesine ilişkin taraflar arasında ortak zemin bulunmaması, resmi müzakere sürecinin başlatılmasını zorlaştıran temel etkenlerden biri olarak gösteriliyor. KKTC tarafı, 2020’de Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın seçilmesiyle birlikte “egemen eşitliğe ve iki devletli çözüm modeline” vurgu yaparken, Rum tarafı ise “iki toplumlu, iki kesimli federasyon modelini” savunmaya devam ediyor.
| Kriter | İki Devletli Çözüm (Türk Tarafı) | Federasyon (Rum Tarafı) |
|---|---|---|
| Egemenlik | KKTC’nin bağımsız devlet olarak tanınması | Tek bir Kıbrıs devleti içinde federal yapı |
| Yönetim Modeli | İki ayrı devlet | Merkezi hükümet altında iki kurucu devlet |
| Siyasi Eşitlik | İki devlet tamamen eşit | Türk ve Rum toplumları eşit haklara sahip olacak |
| Uluslararası Tanınma | KKTC’nin bağımsız olarak tanınması hedefleniyor | Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı olarak federasyon oluşturulacak |
| Türk Tarafının Endişesi | Rum tarafının Türkleri eşit görmemesi ve haklarını ihlal etmesi | KKTC’nin bağımsız devlet olarak tanınması halinde bölünmüşlüğün kalıcı olması |
Türkiye ve KKTC yetkilileri, resmi müzakerelerin ancak Kıbrıs Türklerinin egemen eşitlik ve eşit uluslararası statüsü kabul edildiği takdirde başlatılabileceğini vurguluyor. Buna karşın, Rum tarafının daha önce reddettiği federasyon modelinde ısrarcı olması eleştiriliyor.
Diplomatik kaynaklara göre, toplantı boyunca tarafların pozisyonlarında herhangi bir değişiklik olmadı. Ancak, diyalog kanallarının açık tutulmasının önemi vurgulandı ve gelecekte yeni görüşmelerin yapılabileceği belirtildi.
“Geriye Değil, İleriye Bakıyoruz”
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, Kıbrıs Türk halkının haklarını ve hukukunu korumak için Cenevre’ye geldiklerini belirtti.
“Söyleyeceklerimiz için hazırlığımızı yaptık. İnşallah iyi olacak. Bu da bir adım ve süreç,” diyen Tatar, uluslararası toplumdan ve BM’den Rum tarafını işbirliğine cesaretlendirmelerini talep etti.
Tatar, “Kıbrıs’ın gerçeklerini görmeden hiçbir yere varılmaz. Dolayısıyla biz neredeysek oradayız. O noktayı sürdürmeye geldik. Geriye değil, ileriye bakıyoruz,” ifadelerini kullandı.
Toplantının tamamlanmasının ardından Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın BM Cenevre Ofisi’nde bir basın toplantısı düzenlemesi beklenirken, BM Genel Sekreteri Guterres’in basın toplantısı yapmayacağı bildirildi.
Görüşmelerin ardından taraflar ülkelerine dönerken, ilerleyen süreçte Kıbrıs meselesine yönelik yeni bir toplantının yapılıp yapılmayacağı henüz belli değil.
Kaynak: AA
