TUSAŞ T-129 ATAK helikopteri özellikleri nelerdir?

T-129 ATAK Helikopteri, Türk savunma sanayisinin en önemli projelerinden biri olarak, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin taarruz ve keşif alanındaki ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş yerli bir platformdur.

Bu helikopter, son derece gelişmiş teknolojiye sahip olup, modern savaş koşullarında her türlü tehdit karşısında üstünlük sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Türkiye’nin savunma sanayisindeki bağımsızlık yolunda büyük bir adım olan T-129, gelişmiş silah sistemleri, elektronik harp yetenekleri, yüksek manevra kabiliyeti ve dayanıklılığı ile dikkat çekmektedir.

T-129 ATAK helikopterinin gelişim süreci

T-129 helikopterinin geliştirilmesi, Türkiye’nin savunma sanayisinde yerli üretim kabiliyetlerini artırma hedefiyle başlatılmıştır.

1990’ların sonlarına doğru Türkiye, dışa bağımlılığını azaltmak ve yerli mühendislik gücüyle stratejik olarak önemli savunma araçları üretmek amacıyla taarruz helikopteri ihtiyacını gündeme getirmiştir.

1996 yılında Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM), taarruz helikopteri alımına yönelik bir program başlatmıştır. Ancak bu program, hem teknik hem de finansal nedenlerle uzun bir süreç almıştır.

İlk etapta İtalyan AgustaWestland firmasının Agusta A129 Mangusta helikopteri üzerinde yapılan modifikasyonlarla, Türk mühendisleri, T-129’un temel tasarımını şekillendirmeye başlamıştır.

2007 yılında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) ve AgustaWestland arasında yapılan anlaşma ile ATAK helikopterinin üretim süreci hız kazanmıştır.

TUSAŞ, bu projede ana yüklenici olarak görev almış ve AgustaWestland ile işbirliği içinde çalışmıştır. İlk prototiplerin üretimi ve testleriyle 2009 yılında T-129 helikopterinin ilk uçuşu başarıyla gerçekleştirilmiştir.

T-129 ATAK tasarım özellikleri

T-129 helikopteri, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarına yönelik olarak çok yönlü bir platform olarak tasarlanmıştır. Helikopter, yüksek manevra kabiliyeti ve dayanıklılığı ile öne çıkar.

• Rotor sistemi: T-129, 5 kanatlı bir ana rotor sistemine sahiptir. Bu sistem, helikopterin yüksek hızlarda bile stabilitesini korumasını sağlar. Rotor kanatları, hem atışlarda hem de zorlu hava koşullarında helikopterin aerodinamik verimliliğini artıracak şekilde optimize edilmiştir.
• Zırh ve koruma: T-129’un dış yapısı, çeşitli tehditlere karşı dayanıklı olacak şekilde geliştirilmiştir. Helikopterin gövdesi, zırhlı malzemelerle güçlendirilmiş ve özellikle kritik bölgelerde balistik koruma sağlanmıştır. Motor bölmesi, rotor başı, elektronik donanım ve kokpit gibi kritik bileşenler, yüksek kalitede zırhlarla korunmaktadır. Ayrıca, helikopterin iç yakıt tankları ve ana rotor sistemleri, olası bir saldırı durumunda kendini onaran malzemelerle yapılmıştır. Bu, T-129’un zorlu operasyonel koşullarda hayatta kalmasını ve görevini tamamlamasını sağlamak için kritik bir özelliktir.
• Yüksek dayanıklılık ve çift motor sistemi: T-129, Rolls-Royce ve Honeywell ortak üretimi olan LHTEC CTS800-4A motorlarıyla donatılmıştır. Bu motorlar, helikopterin yüksek hızda uçmasını ve zorlu operasyonel şartlar altında dahi yüksek performans sergilemesini sağlar. Helikopterin çift motor yapısı, motorlardan birinin arızalanması durumunda diğer motor sayesinde helikopterin güvenli bir şekilde görevine devam etmesini mümkün kılar.

Silah ve elektronik sistemler

T-129’un en güçlü özelliklerinden biri, Türk savunma sanayisi tarafından geliştirilen gelişmiş silah sistemleri ve elektronik harp yetenekleridir.

T-129’un bu alandaki özellikleri, onu dünyadaki en ileri seviye taarruz helikopterlerinden biri yapmaktadır.

• Silah sistemleri: T-129, çok çeşitli yerli ve yabancı silahlarla donatılabilir. Helikopterde, ASELSAN tarafından geliştirilen ASELSAR-300T hedefleme ve optik görüş sistemi bulunmaktadır. Bu sistem, helikopterin hem gündüz hem de gece operasyonlarında yüksek hassasiyetle hedef tespiti yapmasına olanak tanır. T-129’un ana silahları arasında, Roketsan tarafından üretilen Cirit lazer güdümlü roketler ve UMTAS tanksavar füzeleri yer alır. Cirit roketi, yüksek hassasiyeti ve etkili tahribat kapasitesiyle, T-129’un saldırı kabiliyetini önemli ölçüde artırmaktadır. UMTAS füzeleri ise, uzun menzilli tanksavar füzeleri olarak T-129’un kara hedeflerine karşı etkili bir çözüm sunar. Yaklaşık 500 mermi kapasiteli makineli top sistemi olan TM-197 ve kısa menzilli hava savunma füzesi olan FIM-92 Stinger füzesi de silah sistemi olarak tercih edilebilir. Yer görevleri için de Hellfire II ve SpikeER füzesi entegre edilebilir.
• Elektronik harp ve savunma sistemleri: T-129, modern tehditlere karşı savunma sağlayacak gelişmiş elektronik harp (EH) sistemlerine sahiptir. ASELSAN tarafından geliştirilen ELT/572 Elektronik Karıştırma Sistemi, helikopterin düşman radarları ve füze sistemlerinden korunmasını sağlar. Ayrıca, helikopterde, radar ve lazer ikaz sistemleri bulunmaktadır. IR ikaz alıcıları, helikopteri ısı güdümlü füzelerden korur. T-129’un, karşı hava tehditlerine karşı yüksek etkili savunma mekanizmaları sayesinde hayatta kalma oranı son derece yüksektir. AVCI adlı Kaska monteli nişangâh sistemi de dijital parametrelerin doğrudan pilotun görüş alanına yansımasını sağlar. Bu sayede hassas atışlar mümkün hale gelir
• Görev bilgisayarı ve yazılım: T-129, ASELSAN ve TÜBİTAK tarafından geliştirilen özgün görev bilgisayarına sahiptir. Bu bilgisayar, seyrüsefer, haberleşme, elektronik harp, hedef tespit, platform yönetimi ve silah yönetimi fonksiyonlarını entegre bir şekilde yönetir. Pilotlar, dijital kokpit üzerinden bu sistemlere erişim sağlar.​

Operasyonel kabiliyetler

T-129, son derece esnek bir platformdur ve birden fazla görev tipini aynı anda yerine getirebilir.

Bu helikopter, sadece taarruz görevleriyle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda keşif ve gözetleme görevlerinde de kullanılabilir.

• Taarruz görevleri: T-129, düşman kara unsurlarına karşı etkin bir taarruz aracı olarak tasarlanmıştır. Yüksek manevra kabiliyeti ve hassas hedefleme sistemleri, helikopterin saldırılarda oldukça etkili olmasını sağlar. Helikopter, özellikle yoğun çatışma ortamlarında, hızlı tepki süreleriyle ön plana çıkar.
• Keşif ve gözetleme: T-129, geliştirilmiş elektro-optik sistemleri sayesinde gece-gündüz keşif ve gözetleme yapabilmektedir. ASELSAN tarafından geliştirilen ASELSAR-300T termal kameralar, hedef tespiti ve izleme işlevleri için oldukça etkilidir. Bu sayede T-129, düşman unsurlarını yüksek çözünürlükle tespit edebilir ve onlara karşı etkili saldırılar gerçekleştirebilir.
• Lojistik ve hızlı intikal: T-129’un tasarımında, hızlı hareket kabiliyeti de dikkate alınmıştır. Helikopterin kısa mesafelerde hızlı bir şekilde intikal etme kabiliyeti, ona operasyonel sahada büyük bir avantaj sağlamaktadır. Ayrıca, helikopterin içyapısı, hem personel taşıma hem de hızlı mühimmat ikmali için uygun hale getirilmiştir.

Türk savunma sanayiindeki yeri

T-129 ATAK, Türk savunma sanayisinin bağımsızlık ve yerli üretim hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynamaktadır.

Türkiye, bu helikopterin tek üreticisi olarak, dünya çapında bir taarruz helikopteri üreticisi olma yolunda büyük bir adım atmıştır. Bununla birlikte, T-129’un ihracat potansiyeli oldukça yüksektir.

Türkiye, bu alanda daha fazla ülkeye ihracat yaparak, savunma sanayiindeki küresel konumunu pekiştirmeyi hedeflemektedir.

T-129, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin mevcut hava gücüne önemli katkılar sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda Türkiye’nin dünya savunma pazarındaki rekabetçi gücünü de artıran bir platform olmuştur.

T-129 ATAK helikopterinin teknik özellikleri