ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a yönelik söylemlerinin dozu yükselirken, ABD ordusu da İran’a yönelik operasyon ihtimali dâhilinde konuşlanmaya devam ediyor.
Son dönemde B-2 Spirit bombardıman uçaklarının İran’a operasyon yapabilecek konuma yaklaşması, Körfez bölgesindeki tansiyonu daha da artırdı. Husilere yönelik operasyonların süreceğini ifade eden Trump ve yönetimi karşısında İran’ın da elindeki kozları sahaya sürmeye başladığı anlaşılıyor.
Bir yandan Orta Doğu’da gerilim tırmanırken, İran’ın Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı genelinde yoğun bir Elektronik Harp, kısaca EH operasyonu başlattığı bildirildi.
İran’ın GPS ve iletişim sinyallerini hedef alan saldırıları, ABD askeri uçaklarının ve deniz operasyonlarının etkinliğini ciddi şekilde tehdit ediyor. Bu hamle, Tahran yönetiminin bölgedeki ABD varlığına doğrudan teknolojik yöntemlerle meydan okuma niyetini ortaya koyuyor.
ABD uçakların yönelik EH saldırıları
ABD savunma ve istihbarat yetkililerine göre, İran yer tabanlı Elektronik Harp (EH) sistemlerini aktif hale getirerek uydu navigasyonunu engelleme ve hava platformlarının komuta merkezleriyle bağlantısını kesme girişiminde bulunuyor.
Bu saldırılar özellikle RC-135 Rivet Joint sinyal istihbarat uçakları, E-8C Joint STARS yer gözetleme platformları ve MQ-9 Reaper insansız hava araçları gibi sistemleri etkiliyor. GPS sinyallerine ve güvenli veri iletimine bağımlı olan bu uçaklar, İran’ın elektronik harp saldırıları nedeniyle ciddi operasyonel risklerle karşı karşıya kalıyor.
Bölgedeki askeri operasyonlara aşina kaynaklar, ABD uçaklarının Basra Körfezi üzerinde keşif uçuşları sırasında GPS sinyallerinde kesintiler yaşadığını doğruladı. Bu durum, bazı uçakları yedek navigasyon sistemlerine geçmeye veya uçuş rotalarını değiştirmeye zorladı.
İran’ın EH gücü artıyor
Son 20 yılda İran, EH kabiliyetlerini hem dış alımlarla hem de yerli üretimle önemli ölçüde geliştirdi. Bilindiği kadarıyla Fajr ve Nasr gibi sistemlerin kara konuşlu elektronik sinyal bozucu yetenekler sunduğu, mobil platformlara entegre edilen sistemlerin geniş alanlarda elektronik saldırı gerçekleştirebildiği belirtiliyor.
İran’ın radar yanıltma ve siber-elektronik entegrasyon teknolojilerine sahip olduğunu iddia ediyor. Bu gelişmeler büyük ölçüde İran Elektronik Sanayii (IEI) ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (IRGC) araştırma birimlerinin çalışmalarıyla sağlandı.
İran’ın kendi sistemlerinin yanı sıra, Rus menşeili radar sistemlerinin benzerlerini de geliştirdiği tahmin ediliyor. Örneğin 2019 yılında İsfahan Teknoloji Üniversitesi’nde geliştirilen Falaq adlı mobil radarın, Rus menşeili 67N6 Gamma-D/D1E radarının bir benzeri olduğu biliniyor.
Batılı sistemlerin tersine mühendislik yoluyla incelenmesi ve İran’a özgü tasarımlarla entegre edilmesi, İran’ın daha gelişmiş rakiplerine karşı asimetrik savaş taktikleri geliştirmesine olanak sağlıyor.
Bunlarla birlikte İran’ın Kavosh adlı elektronik istihbarat (ELINT) ve sinyal dinleme (SIGINT) alanında geliştirdiği bir sistem de bulunuyor.
Bu sistemin İran’ın hava savunma ve istihbarat operasyonlarında önemli bir bileşen olarak görülüyor. Bölgedeki ABD ve İsrail hava faaliyetlerini takip etmek için aktif olarak kullanılıyor.
İran’ın kendi imkanlarıyla geliştirdiği ve uyarladığı EH sistemlerinin yanı sıra Rusya’dan bu tür sistemleri alarak envanterine kattığı da biliniyor.
Geçtiğimiz yılın yaz aylarında Tahran yönetimi, Rus menşeili GT-01 Murmansk-BN EH sistemlerini aldığını ve ülkenin farklı noktalarına konuşlandırdığını açıklamıştı.
Murmansk-BN sistemlerinin, 5 bin km’ye kadar mesafelerde uydu navigasyonunu ve iletişimini engellemek için tasarlandığı belirtiliyor.
Bu yılın başında da İran, Azerbaycan ve Türkiye’nin hava sahasını izlemek için 800 km menzilli Nazir adlı ufuk ötesi radarını Gilan’da konuşlandırdı.
Bölgesel gerginliklerin ortasında yeni bir cephe
İran’ın EH saldırıları, ABD’nin Yemen’deki Husi hedeflerine yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdığı bir döneme denk geliyor. Mart ortasından bu yana ABD, Husilere karşı geniş çaplı hava operasyonları düzenliyor. İran’ın desteklediği Husiler ise Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırılarını artırarak bölgedeki ABD liderliğindeki deniz devriyelerine meydan okuyor.
İran’ın GPS bozucu saldırıları, yalnızca askeri uçakları değil, Hürmüz Boğazı’ndaki sivil deniz trafiğini de tehlikeye atıyor. Küresel petrol arzının yaklaşık %20’sinin geçtiği bu stratejik suyolunda navigasyon sinyallerinin kesilmesi, kaza ve yanlış yönlendirme risklerini artırıyor.
ABD, İran’ın EH faaliyetlerini yakından takip ediyor ve etkilerini en aza indirmek için yönlendirilmiş antenler, şifreli iletişim sistemleri ve frekans atlamalı teknolojiler gibi karşı önlemleri devreye sokuyor.
Söz konusu EH operasyonları, İran’ın ABD’ye yönelik bir ilk değildir. 2011 yılında İran, RQ-170 Sentinel insansız hava aracını sinyal bozma teknikleriyle ele geçirdiğini iddia etmişti. Son yıllarda ABD Donanması gemileri ve İHA’lar, İran kıyıları yakınında GPS kesintileri yaşadığını raporladı.
İran’ın bu hamlesi, ABD ve müttefiklerine karşı geliştirdiği asimetrik savaş stratejisinin kritik bir bileşeni haline geldi. Bölgedeki mevcut gerginlikler göz önüne alındığında, elektromanyetik spektrum üzerindeki bu yeni mücadele, İran ile ABD arasındaki gerilimi tırmandırabilecek bir unsur olarak öne çıkıyor.
Washington’ın atacağı adımlar, Tahran’ın bu tür elektronik saldırılarının caydırılmasını ve ABD’nin bölgedeki hava üstünlüğünün korunmasını hedefleyecek. Ancak bu mücadelede her iki tarafın da yanlış hesaplamaları, bölgesel çatışmayı daha da derinleştirebilir.
Kaynak: Army Recognition, Global Security
