İçindekiler
- HİSAR savunma sistemi nedir?
- HİSAR savunma sistemi hangi bileşenlerden oluşur?
- HİSAR savunma sistemini kim üretiyor?
- HİSAR sistemlerinin genel teknik özellikleri nelerdir?
- HİSAR-A nedir, hangi özelliklere sahiptir?
- HİSAR-O nedir, hangi özelliklere sahiptir?
- HİSAR-U/SİPER nedir, hangi özelliklere sahiptir?
HİSAR savunma sistemi nedir?
HİSAR, kara kuvvetlerinin, askeri üslerin, liman ve stratejik tesislerin hava tehditlerine karşı korunması amacıyla geliştirilmiş, yerli ve modüler bir hava savunma füze sistemi grubudur. Sabit ve döner kanatlı uçaklar, seyir füzeleri, insansız hava araçları (İHA) ve havadan karaya atılan füzelere karşı etkili çözümler sunar.

HİSAR savunma sistemi hangi bileşenlerden oluşur?
HİSAR savunma sistemi, farklı irtifa seviyelerine yönelik geliştirilmiş füze sistemlerinden oluşur. Her biri özgün platformlara entegre edilen bu sistemler, Türkiye’nin çok katmanlı hava savunma mimarisinin temel taşlarıdır. Aşağıdaki tabloda HİSAR ailesine ait sistemler detaylı şekilde sunulmuştur:
| Sistem Adı | İrtifa Seviyesi | Özellikler | Notlar |
|---|---|---|---|
| HİSAR-A | Alçak İrtifa | FNSS ACV-30 şasili, 15+ km menzil | EO/IR sistem ve radar ile entegre |
| HİSAR-A+ | Alçak İrtifa | Geliştirilmiş menzil ve kabiliyetler | Hisar-A’nın ileri versiyonu |
| HİSAR-O | Orta İrtifa | Mercedes-Benz Zetros şasili, 25+ km | RF güdümlü versiyonla 35+ km menzil |
| HİSAR-O+ | Orta İrtifa | Geliştirilmiş hedefleme ve veri bağı | Hisar-O’nun ileri versiyonu |
| HİSAR-U / SİPER | Uzun Menzilli | 100+ km menzil, radar ve IIR arayıcı | TF-2000 muhribi ve kara konuşlu versiyon |
HİSAR savunma sistemini kim üretiyor?
HİSAR savunma sistemi, Türkiye’nin yerli savunma sanayi şirketlerinden ASELSAN, ROKETSAN, TÜBİTAK-SAGE, MKE ve Meteksan Savunma tarafından geliştirilmektedir. ASELSAN, radar, komuta kontrol ve atış kontrol sistemlerinden; ROKETSAN ise füze sistemlerinin tasarımı ve üretiminden sorumludur. Sistem, Türkiye Cumhuriyeti Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda, 2007 yılından itibaren geliştirilmeye başlanmış, 2009’dan bu yana üretilmektedir. HİSAR-U/SİPER sisteminde ise ASELSAN, ROKETSAN ve TÜBİTAK-SAGE birlikte çalışmaktadır.

HİSAR sistemlerinin genel teknik özellikleri nelerdir?
HİSAR sistemleri, çoklu platform entegrasyon arayüzü sayesinde kara platformları, mobil sistemler ve sabit tesislerle kolayca entegre olabilir. Modüler yapısı sayesinde farklı atış kontrol ve komuta kontrol altyapılarına uyum sağlayan HİSAR, 360° etkinlik alanı sunan dikey atış kabiliyeti ile her yönden gelen tehditlere karşı etkili savunma sağlar.
Sistemlerde kullanılan başlıca teknolojiler arasında çift kademeli motorlar, çarpma ve yaklaşma tapa sistemleri, itki vektör kontrolü ve ortak kanister ile göbek bağı arayüzü yer alır.
HİSAR-A nedir, hangi özelliklere sahiptir?
HİSAR-A, alçak irtifa hava tehditlerine karşı geliştirilmiş bir savunma sistemidir. Takip menzili 35 km’nin üzerinde, hedef önleme menzili ise 15 km’den fazladır. Sistem, 10 kilometreyi aşan irtifalarda etkili olabilmektedir.

Başlıca hedefleri; sabit ve döner kanatlı uçaklar, seyir füzeleri, insansız hava araçları (İHA) ve hava-yer füzeleridir. Yüksek infilaklı, parçacık etkili harp başlığı taşıyan HİSAR-A, şu güdüm bileşenlerini içerir:
- ANS (Ataletsel Navigasyon Sistemi)
- IIR (Kızılötesi Görüntüleyici Arayıcı)
- Tek yönlü veri bağı
Katı yakıtlı çift darbeli motorla çalışan sistem, çoklu angajman ve ardışık ateşleme yeteneğine sahiptir. Ayrıca hedef tespiti ve takibi, gece/gündüz ve kötü hava koşullarında görev icrası, zırhlı birliklerle hareket kabiliyeti, nükleer-biyolojik-kimyasal (NBC) ve balistik koruma gibi operasyonel avantajlar sunar.
HİSAR-O nedir, hangi özelliklere sahiptir?
HİSAR-O, orta irtifa hava savunma sistemi olarak daha uzun menzilli tehditlere karşı görev yapacak şekilde geliştirilmiştir. >25 km önleme menzili, >55 km takip menzili ve >15 km irtifaya ulaşabilme kapasitesine sahiptir.

Bu sistem, sabit ve döner kanatlı uçaklar, seyir füzeleri, İHA’lar ve hava-yer füzelerine karşı etkin savunma sağlar. Yüksek infilaklı ve parçacık etkili harp başlığı taşıyan füzelerinde, ANS ve IIR güdüm sistemleriyle birlikte RF güdüm teknolojisi de kullanılmaktadır.
Motor yapısı, HİSAR-A’ya ek olarak roket motoru teknolojisini içerir. Bu sayede daha yüksek menzil ve irtifalarda görev yapabilir.
Öne çıkan operasyonel ve teknik özellikleri şunlardır:
- Dağıtık ve esnek mimari
- Gelişmiş komuta ve atış kontrol sistemleri
- Entegre hava resmi üretimi
- Çoklu angajman ve ardışık ateşleme
- Gündüz/gece ve kötü hava koşullarında görev yeteneği
- Dost-düşman tanıma (IFF) kabiliyeti
- Çoklu hedef takibi ve radar füzyonu
- Uzaktan komuta ve veri bağı ile ara safha güdüm
- Taktik data link (Link 1/11B/16) ve JREAP desteği
HİSAR-U/SİPER nedir, hangi özelliklere sahiptir?
HİSAR-U ya da yeni adıyla SİPER, Türkiye’nin uzun menzilli ve yüksek irtifalı hava savunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilen sistemdir. ASELSAN, ROKETSAN ve TÜBİTAK-SAGE tarafından yürütülen proje, hem kara konuşlu hem de deniz platformlarında (örneğin TF-2000 sınıfı muhripler) kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Sistem, 100+ kilometrelik menzile ve 20 km’ye kadar irtifa kabiliyetine sahiptir. Gelişmiş çift darbeli motor, aktif radar arayıcı (RF) başlık ve kızılötesi görüntüleyici arayıcı başlık (IIR) ile terminal güdüm yeteneklerine sahiptir.
Teknik ve operasyonel özellikleri:
- Azami menzil: 150+ km (Blok 2 için)
- Azami irtifa: 20 km
- Asgari menzil: 30 km
- Asgari irtifa: 100 m
- Hedef türleri: balistik tehditler dahil geniş bir yelpaze
- Kullanım alanları: kara ve deniz platformları
Sistem, 2023 yılı boyunca son testlerini başarıyla tamamlamış ve 100+ km uzaklıktaki hedefleri başarıyla imha etmiştir. Ekim 2024 itibarıyla resmen Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmiştir.
Kaynak: ROKETSAN, ASELSAN, TSK


