Hamas’ın Kuruluşu ve Tarihçesi
Hamas, 1987 yılında Filistin’de kurulan bir örgüttür. İsrail’in işgaline karşı direniş amacı taşıyan Hamas, Müslüman Kardeşler hareketinden ilham alarak şekillenmiştir. Kurucuları arasında Şeyh Ahmed Yasin, Abdülaziz el-Rantisi ve Mahmud ez-Zehhar gibi isimler bulunmaktadır. Örgüt, Filistin davasına İslami bir çerçeveden yaklaşarak hem siyasi hem de askeri faaliyetler yürütmektedir.
Hamas’ın İdeolojisi ve Amacı
Hamas, İslami bir yönetim anlayışını benimseyen bir örgüttür. İsrail’in varlığına karşı çıkan Hamas, Filistin’in tamamını özgürleştirmeyi amaçlamaktadır. 1988’de yayınladığı Hamas Şartı’nda, silahlı mücadeleye ve cihada vurgu yapmıştır. Ancak 2017 yılında güncellenen yeni siyasi belgesinde, İsrail’in 1967 sınırları içinde yer alan bir Filistin Devleti’ni kabul edebileceğine dair ifadeler yer almıştır.
Hamas’ın Gazze’deki Yönetimi
2006 yılında Filistin genel seçimlerinde zafer kazanan Hamas, bir yıl sonra Gazze Şeridi’nin kontrolünü ele geçirmiştir. Bu tarihten itibaren, Gazze’de fiili bir yönetim sürdüren Hamas, sağlık, eğitim ve altyapı gibi hizmetleri yürütmektedir. Ancak İsrail’in uyguladığı abluka ve askeri operasyonlar nedeniyle bölgedeki insani durum giderek kötüleşmektedir.
Hamas ve Uluslararası İlişkiler
Hamas, uluslararası arenada farklı ülkeler tarafından farklı şekillerde tanımlanmaktadır. ABD, Avrupa Birliği, İngiltere ve Kanada gibi ülkeler Hamas’ı terör örgütü olarak kabul ederken, Türkiye, Katar ve İran gibi ülkeler Hamas’ı Filistin’in meşru direniş hareketi olarak görmektedir. Hamas, özellikle İran ve Katar’dan ekonomik ve askeri destek almaktadır.
Hamas’ın Askeri Kanadı ve İsrail ile Çatışmaları
Hamas’ın askeri kanadı olan İzzeddin el-Kassam Tugayları, İsrail’e karşı çeşitli saldırılar düzenlemektedir. Hamas, roket saldırıları, tünel kazıları ve silahlı operasyonlarla İsrail’e karşı mücadele vermektedir. Buna karşılık, İsrail de Gazze’ye yönelik hava saldırıları ve askeri operasyonlar düzenlemektedir. Bu çatışmalar sonucunda hem Filistin hem de İsrail tarafında büyük can kayıpları yaşanmaktadır.
Hamas’ın Geleceği ve Filistin Sorunu
Hamas’ın geleceği, Filistin’deki siyasi dengelere, İsrail ile olan çatışmalara ve uluslararası desteğe bağlıdır. Örgütün, Filistin yönetimiyle olan ilişkileri ve Batı Şeria’daki etkisi zamanla değişmektedir. Çözüm süreci açısından Hamas’ın rolü ve tutumu, Filistin-İsrail çatışmasının seyrini belirleyen önemli faktörlerden biridir.
Hamas, Filistin’de önemli bir siyasi ve askeri güç olarak varlığını sürdürmektedir. İsrail ile olan çatışmaları, Gazze’deki yönetimi ve uluslararası ilişkileri Hamas’ı bölgesel ve küresel siyasette kritik bir aktör haline getirmiştir. Hamas’ın gelecekte nasıl bir yol izleyeceği, Ortadoğu’daki gelişmelere bağlı olarak şekillenecektir.
