Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaşta, ateşkes beklentisi tüm belirsizliklere rağmen devam ediyor.
Bu bağlamda Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Aralık 2024’te yaptığı açıklamada, basit bir ateşkesin “hiçbir yere varmayan bir yol” olduğunu belirterek, Rusya’nın güvenlik garantileri içeren kapsamlı bir anlaşma istediğini ifade etmişti.
Öte yandan ABD Başkanı seçilen Donald Trump, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için doğrudan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşeceğini açıklamıştı.
İngiltere ve Fransa ise Ukrayna’daki savaşın sona ermesi ve barışın sağlanması için Ukrayna’ya yakın bir çizgide diplomasi yürütüyor.
Her iki ülke, Rusya ile Ukrayna arasında bir ateşkesin mümkün olması durumunda barışı koruma amacıyla uluslararası bir barış gücü kurulmasını değerlendiriyor.
Bu hususta İngiltere’nin The Telegraph gazetesine konuşan üst düzey hükümet kaynakları, bu görüşmelerin detaylarının gizli tutulduğunu ve Starmer’ın henüz İngiliz askerlerinin bu barış gücüne katılımına nihai onay vermediğini belirtti.
Kaynaklardan biri, barış gücünde görev alacak askerlerin karşılaşabileceği tehditler ve bunun çatışmayı daha da tırmandırma olasılığı gibi risklerin hâlâ tartışıldığını ifade etti.
Daha önce, İngiltere’nin eski Savunma Bakanları Grant Shapps ve Gavin Williamson, Ukrayna’nın güvenliğini desteklemek amacıyla Londra’ya çağrıda bulunmuştu. Williamson, “Kiev’in güvenliği NATO veya Birleşik Krallık gibi güvenilir ortaklar tarafından sağlanmalıdır,” demişti.
Fransa ise Ukrayna’da Belarus sınırından gelebilecek bir Rus saldırısını püskürtme senaryoları da dâhil olmak üzere bir dizi tatbikat gerçekleştirdi.
Ocak ayında, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile barış gücü fikrini tartıştı. Zelenski, böyle bir girişimi “Rusya’yı barışa zorlayacak en etkili araçlardan biri” olarak nitelendirdi.
Macron’un bu fikri ilk olarak Şubat 2023’te gündeme getirdiği biliniyor. O tarihten itibaren Avrupa ülkeleri, bir ateşkes durumunda barış gücü konuşlandırılmasını değerlendirmeye başladı.
Savaşın taraflarını masaya oturtmak konusunda istekli olan Donald Trump ise, Paris’te Macron ve Zelenski ile yaptığı görüşmede ABD askerlerinin barış gücüne katılmayacağını açıkça belirtti. Trump, Ukrayna’yı destekleme ve koruma sorumluluğunun öncelikle Avrupa’ya ait olduğunu vurguladı.
Avrupa ülkelerinin çatışmaların sona ermesi veya dondurulması durumunda Rusya ile barış gücü konusunda müzakereler yürüttüğü de ortaya çıktı.
Reuters’a göre, bu barış gücünün en az 40 bin askerden oluşması ve Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya ve Polonya’nın operasyonun temelini oluşturması planlanıyor.
İngiltere’nin Ukrayna’ya Desteği Sürecek
Başbakan Keir Starmer, Perşembe günü Kiev’de Zelenski ile yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Savaş sonrası barış gücü konusuna değinen Starmer: “Ukrayna’daki herkese şunu açıkça söyleyeyim: Ukrayna’nın güvenliğini garanti altına almak, olası bir barışı güvence altına almak ve gelecekteki saldırıları caydırmak için müttefiklerimizle birlikte çalışacağız” dedi. Barışı sağlamak için yalnızca sözler yetmez; somut adımlar atılmalıdır diyen Starmer, İngiltere’nin bu süreçte üzerine düşeni yapacağını ifade etti.
Starmer ayrıca, 2025 yılına kadar Ukrayna’nın mümkün olan en güçlü konumda olması gerektiğini vurguladı.
Zelenski ise Fransa, Polonya ve İngiltere ile uluslararası bir barış gücü olasılığını tartıştığını ama Trump’ın yeni yönetimiyle yapılacak görüşmelerin kritik önem taşıdığını belirtti. Zelenski: “Amerika olmadan Ukrayna için barış mümkün olmaz” diyerek ABD’nin bu süreçteki önemini vurguladı.
Ukrayna için Yeni Hava Savunma Sistemi ve Ekonomik Destek
Görüşmelerin ardından Starmer, İngiltere’nin Ukrayna’ya, Danimarka ile ortak finanse edilen ve İngiliz tasarımı olan yeni bir hava savunma sistemi göndereceğini duyurdu.
Gravehawk adı verilen bu sistem, kara tabanlı hava savunması için hava-hava füzelerini yeniden donatabiliyor ve nakliye konteyneri büyüklüğünde olmasıyla dikkat çekiyor.
İki prototipi Eylül ayında Ukrayna’da test edilen sistemin, 2025 yılı içinde 15 adetlik bir parti ile sevk edilip test edilmesi planlanıyor.
İngiltere ayrıca, Sheffield Forgemasters adlı döküm şirketi ile top namlusu üretimi için 61 milyon sterlinlik bir sözleşme imzaladı. Bu sözleşme, İngiltere’nin önde gelen savunma şirketlerinden olan BAE Systems tarafından yönetilecek.
Starmer, İngiltere’nin 2025 yılı boyunca Ukrayna’ya 3 milyar sterlin değerinde kredi ve ölümcül yardım sağlamaya devam edeceğini açıkladı.
Fransa’nın Ukrayna’ya yönelik girişimleri, askeri eğitim ve destek, diplomatik iş birliği ve insani yardım alanlarında yoğunlaşıyor.
Bu maksatla Ağustos 2024’te, Fransız özel savunma şirketi Défense Conseil International (DCI) ile Ukrayna silahlı kuvvetlerinin eğitimi için 24 milyon avroluk bir sözleşme imzalandı. Bu sözleşme kapsamında, 2.100 Ukraynalı askerin Aralık 2024’e kadar Fransa’da eğitilmesi planlandı.
Bununla birlikte Fransa’nın Moldova ve Romanya ile sıkı bir askeri iş birliği içinde olduğu da biliniyor.
Zelenski, NATO üyelerinden bazı ülkelerin Ukrayna’nın ittifaka katılımını desteklemediğini belirtirken, uzun vadede yalnızca NATO üyeliğinin Ukrayna’nın güvenliğini garanti altına alacağını savundu.
Ukrayna, 2008 yılında bir NATO Üyelik Eylem Planı (MAP) ile üyelik için başvurmuş ancak Kırım’ın 2014 yılındaki ilhakına kadar bir ilerleme kaydedememiştir. İlhak ertesinden bugüne kadar geçen sürede, Ukrayna halkının NATO üyeliğine olan desteğin arttığı ifade ediliyor.
