İsveç, 2026 itibarıyla Letonya’da görev yapan NATO birliğine uçaksavar top sistemleri konuşlandıracak. Bu karar, ülkenin 1960’lardan bu yana ilk kez operasyonel bir NATO görevi kapsamında top tabanlı hava savunması sağlaması anlamına geliyor.
İsveç kamu radyosu Ekot’un haberine göre, karar Avrupa genelinde artan düşük maliyetli İHA ve alçak irtifada uçan tehditler karşısında kısa menzilli, yüksek hazırlıklı savunma sistemlerinin öneminin artmasıyla alındı. İsveçli subaylar, bu kabiliyetin NATO kuvvetlerinin karşılaştığı modern hava tehditlerine yanıt vermede hayati olduğunu vurguluyor.
Lvkv 9040: İsveç’in saha deneyimi kanıtlanmış bir hava savunma platformu
Letonya’da görev yapacak sistemin, Luftvärnskanonvagn (Lvkv) 9040 olması bekleniyor. Bu araç, CV90 zırhlı muharebe aracı ailesinin top tabanlı hava savunma versiyonudur.
Sistemin 40 mm Bofors L/70 topu, programlanabilir hava patlamalı mühimmat ateşleme kapasitesine sahip ve gelişmiş PS-95 radar ile entegre çalışıyor. Radar, genişletilmiş taret üzerindeki silindirik bir düzeneğe monte edilmiş durumda ve kısa menzilde helikopterler, seyir füzeleri ve uygun koşullarda İHA’lara karşı bağımsız arama, takip ve angajman imkânı sağlıyor.
Lvkv 9040, CV90 şasisini kullanarak yüksek hareket kabiliyeti ve parça ortaklığı sunuyor. Araç, sabit nokta savunmasına odaklı tasarlandığı için genellikle durarak ateş ediyor. Bu yönüyle, NATO’nun Letonya’daki üsleri ve ileri lojistik noktaları için ideal bir “nokta savunma” platformu olarak öne çıkıyor.
60 yıl sonra ilk yurtdışı görevi
İsveç’in top tabanlı hava savunması uzun yıllar sadece ülke içinde kullanılmıştı. Bu nedenle Letonya görevi, Kongo Krizi döneminden bu yana bir ilk olacak.
İsveç medyası, bu konuşlandırmayı ülkenin NATO içindeki rolünü güçlendiren, yüksek yoğunluklu caydırıcılık misyonlarına dönüşün sembolü olarak değerlendiriyor.
Kısa menzilli hava savunmanın, modern savaşta birleşik kuvvet operasyonlarının yeniden ayrılmaz bir parçası haline geldiğini belirten askeri yetkililer, bu görevin sadece sembolik değil, aynı zamanda operasyonel açıdan da büyük önem taşıdığını vurguluyor.
Avrupa’daki muadilleri: Gepard ve Skyranger 30
Lvkv 9040’ın 40 mm programlanabilir mühimmatı, füze tabanlı sistemlerle küçük kalibreli toplar arasında etkili bir denge kuruyor.
Almanya’nın Gepard sistemiyle kıyaslandığında, İsveç platformu daha düşük ateş hızına sahip olsa da daha güçlü tek atış etkisi ve daha hafif bir platform avantajı sunuyor.
Gepard’ın Ukrayna’daki başarısı, İHA’lara karşı top tabanlı hava savunmanın etkinliğini bir kez daha gösterirken, aynı zamanda mühimmat üretim ve tedarik zincirlerinin önemini de ortaya koydu.
Yeni nesil sistemlerden Rheinmetall Skyranger 30, Boxer platformlarında 30 mm hava patlamalı mühimmat ve çoklu sensörlerle hizmete girmeye hazırlanıyor. Ancak Lvkv 9040’ın avantajı, İsveç envanterinde hazır bulunması ve hemen konuşlandırılabilir olması. 40 mm kalibre, tek atışta daha güçlü etki sağlarken, hareket halindeyken ateş edememesi gibi sınırlamalar barındırıyor.
Rus rakibi 2S38 ile bir karşılaştırma
Rusya’nın 2S38 “Derivatsiya-PVO” 57 mm top aracı, daha uzun menzil ve güçlü parça tesiri sunuyor ancak savaşta henüz test edilmemiş durumda.
Buna karşın İsveç’in 40 mm yaklaşımı, Baltık bölgesindeki tipik angajman mesafelerinde daha hızlı, hassas ve maliyet etkin hava savunması sağlıyor. NATO’nun katmanlı hava savunma konsepti içinde Lvkv 9040, omuzdan atılan füzeler ve radar güdümlü sistemleri tamamlayan bir ara katman oluşturuyor.
NATO için stratejik bir hamle sayılabilir
Letonya’ya konuşlandırılacak uçaksavar topları, NATO’nun iç savunma katmanını güçlendirerek İHA’lar, “gezici mühimmatlar” ve düşük irtifalı seyir füzeleri gibi yüksek teknolojili tehditlere karşı daha esnek bir koruma sağlayacak.
Jeopolitik açıdan, bu hamle İsveç’in NATO’nun doğu kanadına tam entegrasyonunun güçlü bir göstergesi. Askerî olarak ise Lvkv 9040 sistemlerinin varlığı, düşman keşif ve saldırı planlarını zorlaştırarak yüksek değerli hedeflerin etrafında yoğun, mobil nokta savunma bölgeleri oluşturacak.
NATO’nun gelişmiş sensör-ateşleyici ağlarına entegre edilen İsveç sistemleri, radarlar ve insansız keşif unsurlarıyla koordine çalışarak füze harcamadan etkisini artırabilecek.
İsveç’in bu adımı hem pratik hem de sembolik bir öneme sahip. Modern savaşta dron tehdidinin belirleyici bir unsur haline geldiğini kabul eden Stockholm, bu kararla müttefik kuvvetlerin güvenliğine somut bir katkı sağlıyor.
Lvkv 9040 gibi sistemlerin Gepard ve Skyranger 30’la birlikte konuşlandırılması, Avrupa’nın hava savunma mimarisindeki kritik bir boşluğu kapatıyor. Düşük maliyetli hava tehditlerinin arttığı günümüzde, programlanabilir mühimmat kullanan top sistemleri, caydırıcılığın ve kuvvet korumanın vazgeçilmez unsuru olmayı sürdürüyor.
Kaynak: Army Recognition
