Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı merakla beklenen görüşme öncesinde ABD Başkanı Donald Trump ile çevrimiçi bir toplantı gerçekleştirdi.
Avrupalı liderlerin de katıldığı zirvede Zelenski, Trump’a Putin’in yaptırımların etkisiz olduğuna dair “blöf yaptığını” söyledi. Ukrayna lideri, Rusya’nın asıl hedefinin tüm Ukrayna’yı işgal etmek olduğunu vurgulayarak, barış görüşmelerinin Kiev olmadan yürütülemeyeceği mesajını verdi.
Çarşamba günü çevrimiçi olarak gerçekleşen görüşmenin ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı, basın mensuplarına yaptığı açıklamada Trump’a ve Avrupalı liderlere net bir mesaj ilettiğini belirtti. Zelenski, “Putin’in yaptırımların işe yaramadığına dair blöf yaptığını söyledim. Oysa yaptırımlar Rus ekonomisini ciddi şekilde zorluyor” dedi.
Ukrayna lideri, Putin’in nihai hedefinin değişmediğini ve hala “tüm Ukrayna’yı işgal etmek” istediğini vurguladı. Zelenski, Alaska’daki zirvede ana gündem maddesinin acil bir ateşkes olmasını umduğunu da ekledi ve Trump’ın kendisiyle toplantı sonrası temas kurma sözü verdiğini aktardı.
Barış için koordinasyon çağrısı
Zelenski’nin yanı sıra Avrupalı liderler de Trump ile yapılan görüşmede benzer mesajlar verdi. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, “Ukrayna’ya desteğimiz sarsılmazdır. Uluslararası sınırlar zorla değiştirilemez” diyerek Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne yönelik güçlü güvenlik garantileri olması gerektiğini savundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump-Putin-Zelenski üçlü zirvesinin tarafsız bir Avrupa ülkesinde yapılmasını önerdi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, “Top artık Putin’de” diyerek Rusya’nın barış için somut adımlar atması gerektiğini vurguladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de toplantıyı çok iyi olarak nitelendirerek Washington ile Avrupa başkentleri arasındaki “yakın koordinasyonun” sürdürüleceğini belirtti.
Hafta sonu yayınladıkları ortak bildiride, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Polonya, İngiltere ve Avrupa Komisyonu liderleri, Rusya’nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinin takasını içeren ateşkes teklifini reddetti.
Trump’ın pozisyonu kritik
ABD Başkanı Donald Trump, Alaska zirvesinde Zelenski ve Avrupalı liderlerin bulunmayacağını doğruladı. Trump, nihai hedefinin Zelenski ve Putin’i bir müzakere masasına oturtmak olduğunu, ancak bu görüşmenin Alaska’da gerçekleşmeyeceğini söyledi.
Pazartesi günü yaptığı açıklamada Trump, Putin ile görüşmesinin ardından Zelenski ve Avrupa liderlerine “anlaşma yapmayacağını, anlaşmanın kendisine bağlı olmadığını” ileteceğini belirtti.
Öte yandan, Rusya’nın ateşkes çabalarını yeterince ciddiye almadığına dair Putin’e yönelik hayal kırıklığını dile getiren Trump, “Bir ateşkes görmek isterim. Her iki taraf için de yapılabilecek en iyi anlaşmanın sağlanmasını isterim” ifadelerini kullandı.
Alaska: Coğrafi konumuyla stratejik bir konumda
Alaska’nın, ABD-Rusya zirvesi için seçilmesi, bölgenin jeopolitik öneminin bir göstergesidir. Coğrafi olarak Rusya’ya en yakın ABD eyaleti olan Alaska, iki ülkenin anakaralarını ayıran Bering Boğazı’nın hemen karşısında yer alır.
Boğazın en dar noktasında, iki ülke arasında sadece 88 kilometrelik bir mesafe bulunuyor; bazı adalar arasında ise bu mesafe 3,8 kilometreye kadar düşüyor. Bu yakınlık, Alaska’yı ABD’nin Rusya’ya karşı stratejik bir tampon bölgesi ve ana savunma hattı haline getiriyor. Aynı zamanda, küresel ısınmanın etkisiyle eriyen buzların açtığı yeni deniz yolları (Kuzey Denizi Rotası), bölgeyi hem ticari hem de askeri açıdan daha erişilebilir hale getirerek stratejik değerini daha da artırıyor.
Alaska’nın bu stratejik konumu, özellikle Soğuk Savaş yıllarında kritik bir rol oynadı. ABD için Sovyetler Birliği’nden gelebilecek potansiyel hava veya füze saldırılarını tespit etmek için birincil gözetleme noktasıydı. Alaska, bu dönemde komuta merkezleri, lojistik üsler ve Sovyet bombardıman uçaklarına karşı hızlı tepki verebilen avcı uçakları için üsler barındıran büyük ABD Hava Kuvvetleri ve Kara Kuvvetleri tesislerine ev sahipliği yapıyordu. Bu askeri altyapı, ABD’nin Kuzey Kutbu’ndaki güvenliğini sağlamanın temel direğiydi.
Günümüzde bu stratejik miras, modern savunma sistemleriyle devam ediyor. Alaska, ABD ve Kanada’nın ortak bir radar sistemi olan Kuzey Uyarı Sistemi (North Warning System) istasyonlarına ev sahipliği yapıyor. Bu sistem, Kuzey Amerika’nın hava sahasını, kutup bölgesinden gelebilecek balistik füzeler ve diğer hava tehditlerine karşı sürekli olarak izliyor.
Trump-Putin zirvesinin bu tarihi ve sembolik mekânda gerçekleşmesi, hem iki ülkenin yakınlaşmasının bir işareti hem de aralarındaki stratejik rekabetin asla bitmediğini hatırlatan güçlü bir mesaj olarak yorumlanıyor. Aynı zamanda, bir zamanlar Rus toprağı olan bu yerde görüşülmesi, diplomasinin ve değişimin gücünü de sembolize ediyor.
Kaynak: İHA
