Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Rusya ile devam eden savaşı sona erdirme yollarını görüşmek üzere 18 Ağustos’ta ABD Başkanı Donald Trump ile Washington’da bir araya geleceğini açıkladı.
Kritik görüşme, iki liderin 16 Ağustos’ta yaptığı ve yaklaşık bir buçuk saat süren telefon görüşmesinin ardından kararlaştırıldı.
Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Alaska’da yaptığı zirveden bir gün sonra gerçekleşen telefon görüşmesi, Ukrayna ve Avrupalı liderlerin barış sürecindeki endişelerini gidermeyi amaçladı.
Trump – Putin görüşmesinden evvel Zelenski, Trump ile görüşmüş ve Putin’in blöf yaptığını söylemişti.
Alaska zirvesi sonrası kritik telefon görüşmesi
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, Trump ile yaptığı bir saatlik bire bir görüşmenin ardından, Avrupa liderlerinin de 30 dakika boyunca görüşmeye katıldığını belirtti.
Görüşmeye katılan isimler arasında; Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Polonya Cumhurbaşkanı Karol Nawrocki ile ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff yer aldı.
Zelenski, Trump’ın Putin’le yaptığı görüşme hakkında kendisine bilgi verdiğini, kendisinin ise barış sürecinde Washington’ın etkisinin önemini vurguladığını söyledi.
Ukrayna ve Avrupa’dan müzakere beklentisi sürüyor
Ukrayna Cumhurbaşkanı, görüşmelerde “cinayetlerin ve savaşın sona ermesini” ele alacaklarını dile getirdi.
Zelenski, Ukrayna, ABD ve Rusya arasında üçlü bir toplantı yapılması yönündeki Trump önerisini desteklediğini ve bu sayede “kilit meselelerin” ele alınabileceğini ifade etti. Avrupa’nın barış sürecinin her aşamasına dâhil olması gerektiğini belirten Zelenski, bunun güvenliği “güvenilir bir şekilde garanti altına almak” için vazgeçilmez olduğunu vurguladı.
Daha önce Rusya ile barış müzakerelerinin bir parçası olarak toprak vermeyeceğini söyleyen Zelenski’nin bu konudaki duruşu netliğini koruyor.
Trump’ın “Anlaşmaya Yakınız” açıklaması
Trump, Putin ile Alaska’da yaptığı zirvede savaşın sonlandırılmasına yönelik bir anlaşmaya varılamadığını ancak “bazı ilerlemeler kaydettiklerini” söyledi.
Zirve sonrasında Trump, Ukrayna için “toprak takasları ve güvenlik garantileri” konusunda Putin ile “büyük ölçüde anlaştıklarını” belirtti. Açıklamalarında, “Bir anlaşmaya oldukça yakın olduğumuzu düşünüyorum” diyen Trump, buna karşın Ukrayna’nın bu anlaşmayı kabul etmesi gerektiğini ve “Belki de hayır diyecekler” şeklinde bir ifade kullandığı aktarıldı.
Trump tarafından yapılan açıklamalar, bazı Avrupalı yetkililer tarafından eleştirilmiş, zirvenin Putin için bir kazanç olduğu, Trump’ın ise karşılığında bir şey alamadığı yorumları yapılmıştı.
Toprak takası konusunda nelerin konuşulduğuna dair açıklama yapılmazken, Kyiv Independent gazetesine konuşan bir kaynak, Moskova’nın teklifinin, Kiev’in kısmen işgal altındaki Donetsk ve Luhansk oblastlarının Ukrayna kontrolündeki kısımlarından çekilmesine karşılık, Rus güçlerinin Sumy ve Harkiv oblastlarının bazı bölgelerinden çekilmesini öngördüğünü belirtti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy ise barış müzakerelerinin ilk adımı olarak derhal ateşkes ilan edilmesi konusunda ısrar ederek, bir barış anlaşmasının parçası olarak Rusya’ya ek toprak verilmesi olasılığını reddetti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kamuoyuna yaptığı açıklamalarda, Ukrayna’nın NATO üyeliğinin yasaklanması ve Ukrayna’nın kısmen işgal altındaki Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya oblastlarından tamamen çekilmesi gibi şartları ileri sürmüştü.
Rusya, 2014 yılında Kırım’ı yasa dışı bir şekilde ilhak etmiş, 2022’de ise referandum düzenleyerek Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson oblastlarının bazı kısımlarını topraklarına kattığını duyurmuştu. Bu durum, barış sürecindeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor.
Trump’ın, tekrar göreve döndüğünden bu yana Kiev ile Moskova arasında hızlı bir barış anlaşması yapma çabaları, Rusya’nın ateşkesi reddetmesi ve İstanbul’daki barış görüşmelerinde de çok fazla taleplerde bulunması nedeniyle sonuçsuz kaldı.
