İçindekiler
T-70 genel maksat helikopteri, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) tarafından, Sikorsky firmasının S70i modeli temel alınarak geliştirilen ve Türkiye’de lisans altında üretilen çok yönlü bir hava aracıdır. Bu helikopter, askeri ve sivil alanlarda geniş bir kullanım yelpazesi sunarak, Türkiye’nin genel maksat helikopteri ihtiyacını karşılamayı hedeflemektedir.
T-70 genel maksat helikopterinin teknik özellikleri nelerdir?
T-70 helikopteri, hem teknik donanımı hem de performansı ile öne çıkan modern bir hava aracıdır. Hem askeri hem de sivil operasyonlarda kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Yüksek taşıma kapasitesi, hızlı manevra kabiliyeti ve zorlu hava koşullarında çalışma performansı ile dikkat çeker.
- Azami kalkış ağırlığı (harici yük dahil): 10.659 kg
- Azami harici yük kapasitesi: 4.082 kg
- Motor tipi: Çift motorlu (T700-TEI-701D)
- Personel taşıma kapasitesi: Pilotlar dahil 15 kişiye kadar
- Kabin ölçüleri:
- Genişlik: 2,14 m
- Yükseklik: 1,37 m
- Alan: 8,18 m²
- Hacim: 11,22 m³
- Servis tavanı: 6.096 m
- Azami seyir hızı: 296 km/saat
- Maksimum menzil: Yaklaşık 460 km
- Havada kalış süresi: 2,5 ila 3 saat arası
Gelişmiş aviyonik sistemleri, gece ve gündüz operasyon kabiliyeti, termal ve gece görüş sistemleri, çeşitli silah ve ekipman entegrasyonu gibi özellikleri sayesinde modern muharebe ve operasyon ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmıştır.
T-70 helikopterinin motoru yerli mi?
T-70 genel maksat helikopterinde kullanılan motor, TEI (TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.) tarafından üretilen T700-TEI-701D motorudur. Bu motor, General Electric lisansı altında Türkiye’de üretilmektedir. Motorun tasarımı yabancı menşeli olsa da üretimi ve bazı kritik parçalarının yerelleştirilmesi TEI tarafından sağlanmıştır. Böylece Türkiye, helikopter motoru üretimi konusunda önemli bir kabiliyet kazanmıştır.
T-70 projesi, Türkiye’nin savunma sanayii firmalarının iş birliğiyle yürütülmektedir:
- TUSAŞ: Helikopterin kabin, kokpit, kuyruk konisi, yatay ve dikey kuyruk, ana ve kuyruk rotor palleri gibi ana parçaların üretimi, montajı ve testleri
- ASELSAN: Temel aviyonik sistemlerin geliştirilmesi ve entegrasyonu
- TEI: T700-TEI-701D motorunun Türkiye’de üretimi ve yerelleştirilmesi
- Alp Havacılık: İniş takımları, dişli kutusu detay parçaları ve dinamik parçaların üretimi ve montajı
T-70 helikopteri hangi kurumlar tarafından kullanılıyor?
T-70 genel maksat helikopteri, Türkiye’nin hem askeri hem de sivil ihtiyaçlarına cevap veren stratejik bir platform olarak farklı kurumların envanterine girmiştir. 109 adet üretilmesi planlanan T-70 helikopterleri, sadece askeri amaçlarla değil, aynı zamanda yangın söndürme, arama-kurtarma ve güvenlik operasyonları gibi çeşitli görevlerde de kullanılmaktadır.
Helikopterlerin teslim edileceği ve kullanımda olan kurumlar şunlardır:
- Kara Kuvvetleri Komutanlığı: T-70 helikopterlerini özellikle personel taşıma, lojistik destek ve operasyonel görevlerde kullanacaktır.
- Hava Kuvvetleri Komutanlığı: Hızlı intikal ve özel görev kabiliyetleri için tercih etmektedir.
- Özel Kuvvetler Komutanlığı: Kritik operasyonlar ve özel harekât görevleri için kullanımda olacak.
- Jandarma Genel Komutanlığı: Sınır güvenliği, terörle mücadele ve iç güvenlik operasyonlarında aktif olarak kullanmaktadır.
- Emniyet Genel Müdürlüğü: Özellikle şehir güvenliği, VIP taşımacılığı ve özel operasyonlar için değerlendirmektedir.
- Orman Genel Müdürlüğü: Yangınla mücadelede ilk defa özel donanımlı T-70 helikopterlerini kullanmaya başlamıştır.
T-70 helikopterinin farklı kurumlarda görev alması, bu hava aracının ne kadar çok yönlü ve esnek bir yapıya sahip olduğunu da göstermektedir.
T-70 helikopteri bugüne kadar kaç adet teslim edildi?
T-70 genel maksat helikopterinin teslimat süreci, 13 Aralık 2022 tarihinde Jandarma Genel Komutanlığı’na yapılan ilk teslimatla başlamıştır. O tarihten bu yana teslimatlar hızla devam etmiştir.
Bugüne kadar toplamda 100 adet helikopter teslim edilmiştir. Bu rakama hem T-70 genel maksat helikopterleri hem de T129 ATAK helikopterleri dahildir. T-70 özelinde ise teslimatlar şu şekilde gerçekleşmiştir:
- Jandarma Genel Komutanlığı: İlk teslimat 13 Aralık 2022’de gerçekleşti.
- Hava Kuvvetleri Komutanlığı: 6 Ağustos 2024 tarihinde üçüncü T-70 helikopteri teslim edildi.
- Orman Genel Müdürlüğü: İlk T7-0 yangın söndürme helikopterini 30 Aralık 2022’de teslim aldı.
Teslimatlar devam etmekte olup, diğer kurumların envanterine de peyderpey T-70 helikopterleri eklenmektedir. ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı yaptırımlar nedeniyle bazı üretim faaliyetleri 5 Ekim 2024 itibarıyla kısmen durdurulmuş olsa da teslimat programı sürdürülebilir şekilde ilerlemektedir.
T-70 helikopteri hangi görevlerde kullanılabilir?
T-70 genel maksat helikopteri, çok yönlü tasarımı sayesinde hem askeri hem de sivil birçok görevde etkin şekilde kullanılmaktadır. Görev alanları ve bu görevlerdeki örnek kullanımları ise şöyledir:
- Kargo taşımacılığı: Zorlu arazi ve hava koşullarında askeri birliklere lojistik destek sağlamak için kullanılır. Örneğin, sınır bölgelerinde üs bölgelerine mühimmat ve erzak taşımada görev yapmaktadır.
- Hava ambulansı: Yaralı personelin savaş alanından hızlıca tahliyesi veya doğal afetlerde sivil halkın acil nakli için kullanılmaktadır. Deprem bölgelerinde sağlık ekipleriyle birlikte yaralı taşıma görevlerinde yer almıştır.
- Yangınla mücadele: Orman Genel Müdürlüğü envanterindeki T-70 helikopterleri, özellikle yaz aylarında orman yangınlarına hızlı müdahale için kullanılmaktadır. 2023 yazında Muğla ve Antalya’daki yangınlarda aktif görev almıştır.
- Arama ve kurtarma operasyonları: Dağlık ve erişilmesi güç bölgelerde kaybolan veya mahsur kalan kişilerin kurtarılmasında kullanılmaktadır. Örneğin, kış aylarında karla kaplı dağlarda kurtarma operasyonlarında görev yapmaktadır.
- Kıyı güvenliği: Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından denizde kaçakçılık, yasa dışı göç ve arama kurtarma faaliyetlerinde kullanılabilme potansiyeline sahiptir.
Bu görev çeşitliliği, T-70 helikopterinin Türkiye’nin farklı coğrafi koşullarında ve ihtiyaç duyulan her alanda etkin bir çözüm sunduğunu göstermektedir.
