TİHA nedir? Bayraktar AKINCI TİHA özellikleri nelerdir?

TİHA nedir ve Bayraktar AKINCI neden öne çıkıyor? Taarruzi İnsansız Hava Araçları, günümüzde yalnızca keşif ve gözetleme değil; uzun menzilli taarruz, hava sahası kontrolü ve stratejik caydırıcılık gibi görevlerde de kullanılmaya başlandı. Türkiye’nin bu alandaki en gelişmiş platformu olan Bayraktar AKINCI TİHA; yüksek faydalı yük kapasitesi, radar taşıma yeteneği ve hava-hava füzesi entegrasyonu ile klasik İHA anlayışının ötesine geçiyor.

TİHA nedir?

TİHA, “Taarruzi İnsansız Hava Aracı” ifadesinin kısaltmasıdır. TİHA’lar; keşif, gözetleme ve istihbarat görevlerinin yanı sıra, doğrudan taarruz icra edebilen, ağır mühimmat taşıyabilen ve uzun süre havada kalabilen insansız hava araçlarıdır. Bu yönüyle klasik İHA’lardan ve sınırlı silah taşıma kapasitesine sahip SİHA’lardan ayrılır.

TİHA kavramı, modern harp sahasında iki temel ihtiyacın sonucu olarak ortaya çıkmıştır: yüksek riskli görevlerin insanlı platformlar yerine insansız sistemlerle icra edilmesi ve savaş uçaklarının üzerindeki görev yükünün azaltılması. Bu nedenle TİHA’lar; derin taarruz, stratejik hedef vurma, elektronik harp, hava-hava angajmanı gibi daha önce büyük ölçüde insanlı uçaklara ait olan görevlerde kullanılmaya başlanmıştır.

TİHA ile SİHA arasındaki fark nedir?

SİHA ve TİHA ayrımı çoğu zaman yalnızca taşınan mühimmat üzerinden yapılır; ancak asıl fark görev seviyesi ve konsepttir. SİHA’lar ağırlıklı olarak taktik seviyede görev yapar. Keşif, gözetleme ve sınırlı hedeflere yönelik hassas taarruz için tasarlanmışlardır. Daha kısa menzil, daha düşük irtifa ve sınırlı faydalı yük bu sınıfın temel karakteristiğidir.

TİHA’lar ise operasyonel ve stratejik seviyede konumlanır. Daha büyük gövde yapısı, güçlü motorlar, yüksek irtifa performansı ve uydu üzerinden kontrol sayesinde geniş bir harekât alanında görev icra edebilirler. Radar taşıma, elektronik harp podları kullanma ve hava-hava mühimmat entegrasyonu gibi kabiliyetler, TİHA’ları klasik SİHA’lardan net biçimde ayırır.

Bu nedenle TİHA’lar, sadece silahlandırılmış birer İHA değil; insanlı savaş uçaklarının belirli görevlerini tamamlayıcı veya ikame edici şekilde üstlenebilen, çok rollü ve yüksek etki değerine sahip hava platformları olarak değerlendirilir.

Bayraktar AKINCI TİHA nedir?

Bayraktar AKINCI, Baykar tarafından geliştirilen ve Türkiye’nin ilk yüksek faydalı yüklü Taarruzi İnsansız Hava Aracı olarak envantere giren platformdur. AKINCI, Bayraktar TB2 ile elde edilen operasyonel tecrübenin daha üst bir seviyeye taşınması amacıyla tasarlanmıştır.

Geniş gövdesi, 20 metrelik kanat açıklığı ve çift motorlu yapısı sayesinde AKINCI; radar, elektronik harp sistemleri, hava-hava füzeleri ve seyir füzeleri gibi ağır ve karmaşık faydalı yükleri aynı anda taşıyabilecek şekilde geliştirilmiştir.

AKINCI’nın gelişim süreci, yalnızca bir platformun ortaya çıkışını değil; kabiliyetlerin aşamalı olarak genişletildiği bir dönüşümü yansıtmaktadır.

• 2018: AKINCI projesi kamuoyuna duyuruldu, konsept tasarım açıklandı
• 2019: İlk prototipin montajı tamamlandı, yer testleri başlatıldı
• 2020: AKINCI ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi
• 2021: Milli mühimmatlar, radar ve sensör entegrasyon testleri yapıldı
• 2022: Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girdi ve operasyonel kullanıma başlandı
• 2023: SOM-A seyir füzesi ve hava-hava füzeleriyle yapılan testlerle, AKINCI’nın stratejik taarruz ve hava-hava görev kabiliyeti teyit edildi
• 2024: AKINCI’nın ilk ihracat teslimatları gerçekleştirildi; Azerbaycan ve Pakistan için platforma özel konfigürasyon çalışmaları yapıldı
• 2025:
  – AKINCI-B ve AKINCI-C varyantlarına yönelik test faaliyetleri yürütüldü
  – ASELSAN ASELFLIR-600 elektro-optik keşif ve hedefleme sisteminin entegrasyon ve uçuş testleri gerçekleştirildi
  – İhracat kullanıcılarının talepleri doğrultusunda sensör, görev yükü ve yazılım kabiliyetleri genişletildi

Bayraktar AKINCI TİHA’nın yapısal ve teknik özellikleri

AKINCI, kendine özgü bükümlü kanat yapısı sayesinde yüksek irtifalarda ağır mühimmatla dahi stabil uçuş gerçekleştirebilir.

Temel teknik özellikleri:

AKINCI; AKINCI-A, AKINCI-B ve AKINCI-C olmak üzere farklı motor güçlerine sahip varyantlar halinde geliştirilmiştir. Bu varyantlar, farklı görev profilleri ve faydalı yük ihtiyaçlarına göre şekillendirilmiştir.

AKINCI TİHA’nın yapay zeka ve otonomi kabiliyetleri

AKINCI’yı sınıfındaki birçok platformdan ayıran en önemli unsurlardan biri, gelişmiş yapay zeka destekli sistem mimarisidir. Bu sistemler, insan operatörün yükünü azaltırken görev güvenilirliğini artırmayı hedefler.

AKINCI’nın öne çıkan kabiliyetleri şunlardır:

• • Otonom kalkış, iniş, taksi ve seyir
• • Gerçek zamanlı hedef tespiti ve sınıflandırma
• • Sensör füzyonu ile durumsal farkındalık
• • Dinamik rota planlama ve risk analizi
• • Üç yedekli uçuş kontrol ve otopilot altyapısı
• • Hataya dayanıklı, yedekli sistem mimarisi

Bu yetenekler, AKINCI’nın uzun süreli ve karmaşık görevleri minimum operatör müdahalesiyle icra edebilmesini sağlar.

AKINCI TİHA hangi görevlerde kullanılır?

Bayraktar AKINCI, çok rollü bir platform olarak tasarlanmıştır. Başlıca görev alanları şunlardır:

• • Derin taarruz ve stratejik hedeflerin vurulması
• • İleri keşif, gözetleme ve istihbarat
• • Elektronik harp ve sinyal istihbaratı (SIGINT / ELINT)
• • Hava-hava angajman görevleri
• • Havadan bombardıman
• • Komuta-kontrol ve haberleşme rölesi

Bu görev çeşitliliği, AKINCI’yı yalnızca bir İHA değil, hava harekâtının entegre bir unsuru haline getirir.

AKINCI TİHA hangi mühimmat ve sensörleri kullanır?

.500 kg faydalı yük kapasitesine sahip olan Bayraktar AKINCI, farklı sınıflardaki mühimmat ve görev yüklerini aynı platformda taşıyabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu yapı, platformun taktik, operasyonel ve stratejik seviyede görev icra edebilmesini sağlar.

Taktik hassas vuruş mühimmatları:

• MAM-L: Orta menzilli, lazer güdümlü, zırhlı ve sabit hedeflere karşı
• MAM-C: Daha hafif sınıf, nokta hedeflere yönelik hassas mühimmat
• MAM-T: Uzun menzilli, daha yüksek harp başlıklı MAM türevi
• Cirit: Lazer güdümlü 70 mm roket, hafif ve hareketli hedefler için
• L-UMTAS: Uzun menzilli tanksavar füzesi, zırhlı hedeflere karşı

Ağır sınıf mühimmatlar ve güdüm kitleri:

• TEBER-83: MK-83 sınıfı bombaları akıllı mühimmata dönüştüren güdüm kiti
• TOLUN: INS/GPS güdümlü, yüksek hassasiyetli genel maksat bombası
• TOLUN-F: Kanatlı yapı ile menzili artırılmış TOLUN varyantı
• TOLUN-IIR: Kızılötesi arayıcı başlıkla hedefe kilitlenen varyant

Kanatsız ve kanatlı hassas mühimmatlar:

• BOZOK: Lazer güdümlü, kanatsız, taktik seviyede hassas mühimmat
• KAYI-30: Kanatlı yapıda, süzülerek ilerleyen ve menzili artırılmış mühimmat

Uzun menzil ve yüksek süratli vurucu mühimmatlar:

• SOM-A: Seyir füzesi, stratejik ve derinlikteki hedefler için
• ÇAKIR: Turbojet motorlu, çok rollü seyir füzesi
• İHA-230: Yüksek süratli, balistik karakterli hava-yer mühimmatı
• İHA-122: Daha hafif sınıf, yüksek hızlı taktik vurucu mühimmat

Dolanan mühimmatlar:

• KEMANKEŞ: Uzun menzilli dolanan mühimmat, hassas hedefleme için
• KEMANKEŞ-1: Geliştirilmiş varyant, hava hedeflerine karşı kullanım konsepti
• ALPAGUT: Sürü/dolanan mühimmat ailesi, AKINCI’dan yapılan testlerle kullanımı gösterildi

Sensör ve görev yükleri:

• EO/IR ve lazer hedefleme sistemleri: Keşif, teşhis ve işaretleme
• ASELFLIR-600: Yüksek çözünürlüklü elektro-optik hedefleme sistemi
• SAR: Hava koşullarından bağımsız yer görüntüleme
• SIGINT/ELINT: Elektronik ve sinyal istihbaratı görev yükleri

AKINCI TİHA’nın operasyonel kullanımı

Bayraktar AKINCI, Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmesinin ardından yalnızca keşif ve gözetleme görevleriyle sınırlı olmayan, daha geniş bir operasyonel konsept çerçevesinde konumlandırılmıştır. Platformun temel kullanım anlayışı; yüksek irtifada, uzun süreli ve geniş alanı kapsayan görevlerde insanlı hava unsurlarını tamamlayıcı bir rol üstlenmesi üzerine kuruludur.

Bu kapsamda AKINCI; Türkiye’nin güney sınır hattı boyunca yürütülen güvenlik faaliyetlerinde, Irak ve Suriye’nin kuzeyini kapsayan geniş coğrafyalarda uzun süreli keşif ve gözetleme görevlerinde kullanılmıştır. Yüksek irtifadan saatlerce görev yapabilmesi sayesinde, sınır ötesi bölgelerdeki hareketlilik kesintisiz şekilde izlenebilmiş ve elde edilen veriler eş zamanlı olarak harekât merkezlerine aktarılmıştır.

AKINCI’nın SOM-A seyir füzesi ile gerçekleştirilen atış testleri ve MAM-T mühimmatıyla yapılan denemeler, platformun yalnızca taktik değil, uzun menzilli ve stratejik taarruz konseptine uygun bir yapıda geliştirildiğini göstermiştir. Bu kabiliyet, özellikle sabit ve yüksek değerli hedeflere yönelik senaryolarda AKINCI’nın rolünü daha belirgin hâle getirmiştir.

Hava-hava füzeleriyle yürütülen test faaliyetleri ise AKINCI’nın yalnızca yer hedeflerine odaklanan bir platform olmadığını, düşük hızlı hava hedeflerine ve insansız hava araçlarına karşı da görev üstlenebilecek şekilde tasarlandığını ortaya koymuştur. Bu durum, AKINCI’nın İHA–İHA angajmanı ve hava sahası güvenliği gibi yeni görev alanlarında da değerlendirilebileceğine işaret etmektedir.

Uydu haberleşme kabiliyeti sayesinde görüş hattı dışındaki bölgelerde de etkin şekilde görev yapabilen AKINCI, insanlı savaş uçaklarının sürekli havada tutulmasının maliyetli veya riskli olduğu senaryolarda önemli bir tamamlayıcı unsur olarak öne çıkmaktadır. Bu yönüyle AKINCI; insanlı uçakların yerini almak yerine, onların görev yükünü azaltan ve sahadaki durumsal farkındalığı artıran bir kuvvet çarpanı olarak değerlendirilmektedir.

Bayraktar AKINCI TİHA hangi ülkelere satıldı?

Bayraktar AKINCI, Türkiye’nin savunma sanayi ihracatında üst segment insansız hava araçları arasında yer almakta ve farklı operasyonel ihtiyaçlara sahip ülkeler tarafından tercih edilmektedir. Platform, yalnızca Türkiye’de değil, farklı coğrafyalarda da kullanıma girmiştir.

AKINCI; Türkiye, Azerbaycan, Pakistan ve Suudi Arabistan tarafından tedarik edilmiş veya kullanım süreci başlatılmıştır.

Bu ülkelerin AKINCI’yı tercih etme gerekçeleri operasyonel ihtiyaçlara göre farklılık göstermektedir. Azerbaycan açısından AKINCI, geniş alan gözetleme ve yüksek irtifadan sürekli istihbarat üretme kabiliyetiyle öne çıkmaktadır. Pakistan, uzun menzilli görevler, yüksek faydalı yük kapasitesi ve uydu haberleşme yeteneklerini öncelikli kriterler arasında değerlendirmiştir. Suudi Arabistan’da ise AKINCI’nın uzun süreli devriye, sınır güvenliği ve stratejik tesislerin korunmasına yönelik görev profillerinde kullanılması öngörülmektedir.

İhracat kullanıcılarının ihtiyaçları doğrultusunda sensör, mühimmat ve görev konfigürasyonlarının farklılaştırılabilmesi, AKINCI’nın modüler ve esnek bir platform olarak tasarlandığını göstermektedir.

Mevcut kullanıcıların yanı sıra Bayraktar AKINCI, yüksek faydalı yük kapasitesi, uzun menzili ve çok rollü kullanım yapısı nedeniyle farklı ülkeler tarafından da yakından takip edilmektedir. Endonezya, Birleşik Arap Emirlikleri, Malezya, Fas ve Katar gibi ülkelerde AKINCI sınıfı ağır TİHA’lara yönelik ilgi ve temasların bulunduğu bilinmektedir.

Dünya genelinde AKINCI’nın muadilleri nelerdir?

AKINCI’nın küresel ölçekteki muadilleri incelendiğinde, benzer sınıfta çok sayıda platform bulunmasına rağmen kabiliyet setlerinin önemli ölçüde farklılaştığı görülür.

ABD yapımı MQ-9 Reaper, uzun yıllardır aktif kullanımda olan ve birçok operasyonda görev almış bir TİHA’dır. Ancak MQ-9, esas olarak hava-yer görevlerine odaklanmış olup hava-hava angajman kabiliyeti bulunmamaktadır. Radar taşıma ve çoklu rol icrası konusunda da sınırlı bir yapıdadır.

Çin menşeli Wing Loong II ve CH-5 platformları ise daha çok ihracat odaklı geliştirilmiş sistemlerdir. Bu araçlar yüksek faydalı yük taşıyabilse de, sensör çeşitliliği, radar entegrasyonu ve ağ merkezli harp kabiliyetleri bakımından daha sınırlı bir seviyede konumlanır.

AKINCI; hava-hava füzesi entegrasyonu, AESA radar taşıma potansiyeli, elektronik harp ve yüksek faydalı yük kombinasyonu ile bu platformlardan ayrışır. Bu özellikler, AKINCI’yı yalnızca bir taarruz İHA’sı değil, çok rollü ve ağ merkezli harekâtın parçası olan bir hava platformu haline getirir.

AKINCI TİHA neden stratejik bir platformdur?

Bayraktar AKINCI, TİHA kavramının Türkiye’de ulaştığı en ileri noktayı temsil eder. Uzun menzil, ağır mühimmat, radar ve yapay zeka destekli sistemlerin tek bir platformda birleştirilmesi; AKINCI’yı modern hava harekâtında kritik bir unsur haline getirir.

AKINCI, insanlı savaş uçaklarının yerine geçmekten ziyade, onların etkinliğini artıran ve harp sahasında esnekliği yükselten bir kuvvet çarpanı olarak konumlanmaktadır.

AKINCI bir insansız savaş uçağı mıdır?

Bayraktar AKINCI için zaman zaman “insansız savaş uçağı” tanımlaması yapılmaktadır. Bu ifade, teknik olarak tam karşılığını bulmasa da, AKINCI’nın üstlendiği görev profili nedeniyle ortaya çıkmıştır. AKINCI; radar taşıyabilmesi, hava-hava füzeleri kullanabilmesi ve uzun menzilli taarruz görevleri icra edebilmesi sayesinde klasik İHA’ların ötesine geçmektedir.

Bununla birlikte AKINCI, manevra kabiliyeti, yüksek hız ve pilotlu hava muharebesi gibi unsurlar açısından bir savaş uçağının yerini birebir almaz. Doğru tanımla AKINCI; insanlı savaş uçaklarını tamamlayan, yüksek riskli ve uzun süreli görevlerde onları destekleyen insansız bir taarruz platformudur.

TİHA konsepti, modern savaş ortamında hava gücünün dönüşümünü yansıtmaktadır. Bayraktar AKINCI ise bu dönüşümün Türkiye açısından somut ve ileri bir örneğidir. Sahip olduğu teknik kabiliyetler, operasyonel esneklik ve çok rollü kullanım yapısı sayesinde AKINCI; sadece bugünün değil, geleceğin hava harekâtı anlayışında da önemli bir yer tutmaktadır.