İsrail ile Hamas arasında uzun süredir beklenen ateşkes, başlangıçta planlanandan yaklaşık üç saat geç devreye girdi.
Böylece 15 aydan uzun süredir devam eden ve Gazze’nin nüfusunun büyük bir kısmını yerinden eden şiddetli savaşın ardından, binlerce Filistinli çadırlarını, kıyafetlerini ve kişisel eşyalarını yanlarına alarak evlerine dönmek üzere yola çıktı.
Süreç başlamadan evvel İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise Gazze’de yürürlüğe girmesi planlanan ateşkesin, Hamas tarafından serbest bırakılacak İsrailli esirlerin listesinin kendilerine ulaşmaması durumunda başlamayacağını açıklamıştı. Netanyahu, bu yöndeki talimatını İsrail ordusuna iletti.
İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, Netanyahu’nun gece boyunca güvenlik değerlendirmesi yaptığı belirtildi. Yerel saatle 08.30’da başlaması planlanan ateşkesin, esirlerin listesinin teslim edilmesine kadar ertelendiği duyuruldu. İsrailli bir yetkili, listenin teslim edilmemesi durumunda “geri durmayacaklarını” ifade etti.
Ateşkesin ara bulucularından Katar, ilerleyen saatlerde ateşkesin yürürlüğe girdiğini doğruladı.
Rehineler arasında serbest bırakılacak üç İsrailli kadın Emily Damari, Romi Gonen ve Doron Steinbrecher olarak açıklandı. Hamas ise İsrail’den kadın ve çocuklardan oluşan 90 kişilik tutuklu listesini beklediğini duyurdu.
Hamas ise yaptığı açıklamada, ateşkes anlaşmasının şartlarına bağlı olduklarını vurgulayarak, ilk grupta serbest bırakılacak İsrailli esirlerin listesinin sahadaki teknik nedenler nedeniyle geciktiğini belirtti.
Ateşkes ve Rehine Takası Anlaşması Onaylanmıştı
İsrail ile Hamas arasında ABD, Mısır ve Katar arabuluculuğunda ateşkes ve rehine takası anlaşması sağlanmış, bu anlaşma muhalefetin sert eleştirilerine rağmen İsrail kabinesi tarafından onaylanmıştı. Ancak Netanyahu yönetimi, ilk aşamada serbest bırakılacak 33 İsrailli rehinenin isimlerinin ulaşmaması halinde ateşkesi başlatmayacakları konusunda ısrarcı tutumunu koruyor.
Netanyahu, ateşkesi “geçici” olarak nitelendirmesinin yanı sıra, ABD Başkanı Joe Biden ve seçilmiş Başkan Donald Trump’tan, savaşın yeniden başlatılmasına ilişkin garantiler aldıklarını ifade etti. Netanyahu, “Savaşa dönmek zorunda kalırsak, bunu yeni yollarla ve büyük bir güçle yapacağız” dedi.
Philadelphia Koridoru ve İsrail’in Askeri Varlığı
Netanyahu, İsrail’in Gazze-Mısır sınırındaki Philadelphia Koridoru’ndaki askeri varlığını artıracağını açıkladı. Anlaşma metninde İsrail’in 50. gün sonunda buradan tamamen çekilmesi gerektiği belirtilse de Netanyahu, “Philadelphia Koridoru’ndaki varlığımızı sürdüreceğiz” dedi.
Ayrıca İsrail ordusu, Batı Şeria’daki asker sayısını artırma kararı aldı. Netanyahu, savaşın maliyetinin yüksek olduğunu kabul ederken, Orta Doğu’daki güç dengelerini değiştirdiklerini savundu. Savaşın henüz bitmediğini ifade eden Netanyahu, tüm İsraillilerin bu mücadeleyi desteklediğini iddia etti.
Trump: İsrail’e Desteğimiz Sürecek, Gerekeni Yapmaya Devam Edin
ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile kısa süre önce bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini belirterek, Gazze’deki savaşın sona ermesi gerektiğini ancak İsrail’in “yapılması gereken her neyse devam etmesi” yönünde destek verdiğini söyledi.
ABD Başkanı olarak 20 Ocak’ta göreve başlayacak olan Trump, NBC News kanalında katıldığı bir programda Gazze’deki ateşkes ve rehine takası anlaşmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Trump, “Amerika Birleşik Devletleri yeniden saygı görmeli. Eğer bize saygı duyarlarsa, bu ateşkes süreci devam eder. Aksi takdirde büyük sorunlar çıkar” dedi.
Ateşkese ve Rehine Takasına Destek
Trump, ateşkesin uygulanmasıyla birlikte rehinelerin serbest bırakılacağını ifade ederek, “Esirlerin serbest bırakıldığını çok yakında göreceğiz, bu gerçekleşmeli” dedi. Kendi yönetimi döneminde ateşkesin sürdürülebilirliği için gereken adımları atacağını belirten Trump, süreci “iyi bir yönetimle” devam ettireceklerini söyledi.
Trump – Netanyahu Arasında Telefon Görüşmesi
Trump, Netanyahu ile yaptığı telefon görüşmesine de değinerek, İsrail Başbakanı’na, “Yapılması gerekeni yapmaya devam edin. Gazze’deki savaşın bitmesi gerekiyor. Biz bu çatışmaların sona ermesini istiyoruz ancak gerekli adımları atmaktan da çekinmeyin” dediğini aktardı.
Netanyahu ile yakın zamanda yüz yüze görüşeceğini ifade eden Trump, görüşmenin detaylarına ilişkin bilgi paylaşmadı.
İsrail Medyası Daha Önce Trump’ın Netanyahu’ya Söz Verdiğini Yazdı
İsrail medyasında çıkan haberlere göre ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve hükümetine, Gazze ateşkes anlaşmasını kabul etmeleri durumunda, ileride İsrail’in savaşa yeniden dönme kararını destekleyeceğini iletti.
i24News’te yer alan habere göre Trump, Netanyahu ve Cumhuriyetçi Parti’ye yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ile yaptığı görüşmede, ateşkesi ve Gazze’den çekilme şartını kabul etmeleri halinde, İsrail’in gelecekte savaşı tekrar başlatma kararını onaylayacağına dair güvence verdi.
Gazze’deki Filistinliler Harabelerin Arasında Evlerine Dönüyor
Ateşkesin ilan edilmesi beklenen saatlerde İsrail ordusu, Gazze’ye yönelik bombardımanını sürdürdüğünü açıkladı. Gazze’deki sivil savunma yetkilileri, saldırılarda 19 kişinin öldüğünü, 25 kişinin yaralandığını bildirdi.
Enkazlar Arasında Dönüş Yolculuğu
Gazze’nin kuzeyindeki Cibaliye’de yüzlerce kişi kumlu yollardan geçerek yıkılmış binaların ve enkaz yığınlarının oluşturduğu apokaliptik manzarada evlerine dönmek üzere ilerledi. Güneydeki Han Yunus kentinde ise insanlar dönüş heyecanını kutluyordu.
“Çok, çok mutluyum,” diyen Wafa el-Habil, “Gazze’nin toprağını öpmek istiyorum. Gazze’ye ve sevdiklerimize kavuşmayı dört gözle bekliyorum,” ifadelerini kullandı.
“Tükenmiş Durumdayız”
Ateşkesin ilk 42 günü boyunca toplam 33 rehinenin Gazze’den serbest bırakılması, buna karşılık İsrail’in yaklaşık 1.900 Filistinliyi serbest bırakması bekleniyor.
Ateşkes, savaşın kalıcı olarak sona erdirilmesi için bir zemin oluşturmayı hedefliyor, ancak ikinci aşama henüz netleşmedi.
Yardımlar Yolda
Ateşkesin duyurulmasından önce Gazze’de Filistin bayraklarıyla kutlamalar yapılırken, gecikme haberiyle sevinç yerini umutsuzluğa bıraktı. Rafah’tan göç etmek zorunda kalan 27 yaşındaki Maha Abed, “Artık duygularımızla oynanmasın – tükenmiş durumdayız,” dedi.
Gazze sınırında yüzlerce kamyon, ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte beklenen insani yardımları teslim etmek için hazır bekliyordu.
Bazı kamyonlar prefabrik evler taşırken, Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, ateşkesin ardından günlük 600 kamyonun Gazze’ye gireceğini, bunlardan 50’sinin yakıt taşıyacağını açıkladı.
KAYNAK: AA, BBC, TRT WORLD, İHA, KHA
