Gazze’de ateşkes yürürlükte: Ortadoğu’ya barış gelecek mi?

İsrail ile Hamas, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Barış Planının ilk aşaması üzerinde anlaşmaya vararak Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde imza attı.

Uzmanlara göre bu gelişme, Ortadoğu’da kalıcı barış sürecinin yeniden canlanması açısından tarihi bir adım olarak değerlendiriliyor.

Planın ilk safhası, ateşkesin sağlanması ve İsrailli rehinelerle Filistinli tutukluların karşılıklı olarak serbest bırakılmasını öngörüyor.

İsrail hükümet sözcüsü, ateşkesin İsrail kabinesinin onayından 24 saat sonra yürürlüğe gireceğini, 72 saat içinde ise Gazze’deki rehinelerin serbest bırakılacağını duyurdu. Ancak ateşkesin ilanından kısa süre sonra İsrail uçakları Gazze’nin bazı bölgelerini yeniden bombaladı.

Gazze’de halen 47 İsrailli rehinenin bulunduğu ve rehinelerden 25’inin bombardımanlar ve saldırılar sırasında hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

Barış planının sonraki aşamalarına dair belirsizlikleri gidermek amacıyla, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ev sahipliğinde Paris’te uluslararası bir toplantı düzenlendi.

Paris’te kritik toplantı: Macron’un ilk teması Fidan ile oldu

Toplantının açılışında dikkat çeken bir an yaşandı. Cumhurbaşkanı Macron, salona girer girmez Türkiye’yi temsilen katılan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a yönelerek elini sıktı.

Türkiye, İsrail ile Hamas arasında Mısır aracılığıyla yürütülen dolaylı görüşmelere yaptığı katkı nedeniyle uluslararası toplumdan övgü aldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Türkiye’nin Gazze’de barışın ve güvenliğin sağlanması sürecine katkılarını sürdüreceğini vurgulaması da memnuniyetle karşılandı.

Paris’teki toplantıya Fransa, İtalya, Almanya, İspanya, İngiltere, Türkiye, Ürdün, Mısır, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) katıldı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun toplantıya katılması bekleniyordu. Ancak Rubio’nun son anda programını iptal etmesi ve yerine bir temsilci göndermemesi, diplomatik kulislerde soru işaretlerine yol açtı.

Toplantıda, Gazze’de ateşkesin ardından izlenecek siyasi yol haritası ve geçiş sürecinin çerçevesi üzerinde duruldu.

Diplomatik kaynaklar, toplantının Trump’ın barış planının uygulanması için ülkelerin vereceği desteklerin ve taahhütlerin değerlendirilmesi amacıyla düzenlendiğini belirtti.

Macron’dan İsrail’e: “Yerleşim politikası barışın önünde engel”

Toplantının açılış konuşmasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Önümüzdeki saatler, Gazze’de barışın tesisinde belirleyici olacak” dedi.

Macron, Paris toplantısının ABD’nin barış girişimiyle koordineli şekilde düzenlendiğini, Trump’ın planını tamamlayıcı nitelikte olduğunu vurguladı.

Ateşkesin bölgede barış umutlarını yeniden yeşerttiğini ifade eden Macron, konuşmasının önemli bir bölümünde İsrail’in Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetlerine dikkat çekti.

“Batı Şeria’da artan İsrail yerleşimleri, Filistin devleti için varoluşsal bir tehdit oluşturuyor,” diyen Macron, bu adımların uluslararası hukuka aykırı, kabul edilemez ve bölgedeki gerginliği artırıcı nitelikte olduğunu belirtti.

Macron ayrıca, “Yerleşimlerin hızlandırılması, hem Amerikan barış planıyla hem de ortak bölgesel hedeflerle çelişiyor,” sözleriyle İsrail’e açık bir uyarıda bulundu.

Bu açıklamaların ardından, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar’dan sert bir yanıt geldi. Sa'ar, Paris toplantısını “gereksiz ve zarar verici” olarak tanımlarken, Fransız girişimini “İsrail’in arkasından yürütülen bir plan” olarak nitelendirdi.

Sa'ar, Macron’un bu adımını “Fransa’daki iç siyasi sorunlardan dikkatleri başka yöne çekme çabası” şeklinde yorumladı.

Almanya’dan çağrı: “BM Güvenlik Konseyi devreye girmeli”

Toplantıya katılan Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, sürecin ilerlemesi için İsrail ile koordinasyonun zorunlu olduğunu söyledi.

Toplantı öncesinde yaptığı açıklamada Wadephul, ABD ve İsrail’in görüşmelere dahil edilmesinin büyük önem taşıdığını, “Atılacak her adımda İsrail ile uzlaşı sağlanmalı. Almanya bunun gerçekleşmesi için çalışacak” sözleriyle ifade etti.

Wadephul, Ortadoğu’da kalıcı barışın iki devletli çözümle mümkün olabileceğini, ancak bu hedefe ulaşmak için önemli engellerin aşılması gerektiğini vurguladı.

Alman bakan ayrıca, Gazze’de güvenliğin ve siyasi geçiş sürecinin yönetilmesi için kurulacak olası uluslararası gücün Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında oluşturulması gerektiğini belirtti.

Bunun için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) sürece ilişkin bağlayıcı bir karar almasının, hem hukuki hem de siyasi meşruiyet kazandıracağına dikkat çekti.