ABD, Ukrayna Madenlerinin Yarısını İstedi! Zelensky Karşı Çıktı!

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin, ABD’nin Ukrayna’daki nadir toprak elementlerinin yarısını ABD şirketlerine devretmesini öngören anlaşma taslağını imzalamayı reddettiği öne sürüldü.

Washington yönetiminin, Ukrayna’ya sağlanan askeri yardımlar karşılığında bu madenlere erişim sağlamak istediği belirtilirken, Kiev’in teklife mesafeli yaklaştığı ifade ediliyor.

ABD’nin madencilik planı ve Ukrayna’nın temkinli tutumu

Politico’nun haberine göre, müzakerelere yakın kaynaklar Zelenskiy’in ABD’nin sunduğu anlaşmaya imza atmaktan kaçındığını aktardı. Süreç hakkında bilgi sahibi olan bir Ukraynalı yetkili, anlaşmanın henüz tamamlanmadığını ve görüşmelerin sürdüğünü ifade etti.

Yetkiliye göre, Washington’un teklif ettiği taslak metin, Ukrayna’nın maden kaynaklarının devredilme sürecini oldukça karmaşık bir şekilde tanımlıyor.

ABD’nin sunduğu şartların Ukrayna yasalarına aykırı olabileceği ve bu durumun anlaşmanın uygulanabilirliğini zorlaştırabileceği belirtiliyor. Kiev yönetimi, özellikle doğal kaynaklar üzerindeki egemenliğin korunması konusunda hassasiyet gösteriyor.

Trump: ABD’nin yardımları karşılıksız olmamalı

ABD eski Başkanı Donald Trump, 3 Şubat’ta yaptığı açıklamada Ukrayna’dan nadir toprak elementleri almak istediklerini açıkça dile getirmişti.

Washington’un Kiev’e verdiği askeri desteğin karşılıksız olmaması gerektiğini vurgulayan Trump, ABD’nin Ukrayna’daki savaşın sona ermesi için çaba göstermeye devam edeceğini, ancak bu desteğin stratejik çıkarlarla dengelenmesi gerektiğini ifade etmişti.

Öte yandan, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ülkesinin maden kaynaklarına yabancı yatırım çekmeye açık olduğunu belirtmiş, ancak bu sürecin Ukrayna’nın ulusal çıkarlarını koruyacak şekilde ilerlemesi gerektiğini söylemişti.

Ukrayna’nın nadir toprak elementleri neden bu kadar kritik?

Ukrayna, stratejik öneme sahip nadir toprak elementleri açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biri olarak kabul ediliyor. Bu madenler, özellikle savunma sanayisi, havacılık, yenilenebilir enerji ve yüksek teknoloji üretimi gibi sektörlerde hayati bir role sahiptir.

Özellikle mıknatıslı motorlar, yarı iletkenler, pil teknolojileri ve füze sistemlerinde kullanılan bu metaller, küresel ölçekte büyük bir talep görüyor. Çin’in bu elementlerin en büyük üreticisi olması, ABD’yi alternatif kaynaklar bulmaya yönlendirirken, Ukrayna’nın bu konuda önemli bir tedarik merkezi haline gelme potansiyeli taşıdığı değerlendiriliyor.

ABD, Pekin’e olan bağımlılığını azaltmak için çeşitli ülkelerden nadir toprak elementleri tedarik etme yolunu ararken, Ukrayna bu stratejinin bir parçası olarak görülüyor. Ancak Kiev, bu kaynakların kontrolünü tamamen ABD’ye devretmek yerine, yerel ekonomiyi güçlendirecek ve Ukrayna’nın egemenliğini koruyacak daha dengeli bir anlaşma arayışında bulunuyor.

İşte Ukrayna’da bulunduğu bilinen bazı kritik nadir toprak elementleri ve önemli mineraller:

Ukrayna’daki Başlıca Nadir Toprak Elementleri Nelerdir?

1. Neodimyum (Nd) – Mıknatıslar, elektrik motorları ve rüzgar türbinlerinde kullanılır.
2. Praseodimyum (Pr) – Jet motorları, fiber optik kablolar ve manyetik alaşımlarda önemli bir bileşendir.
3. Disprosyum (Dy) – Yüksek sıcaklıklarda manyetik özelliklerini koruyan mıknatıslarda kullanılır.
4. Terbiyum (Tb) – Elektronik ekranlar ve manyetik depolama cihazlarında yer alır.
5. İtriyum (Y) – Lazer teknolojileri, süper iletkenler ve nükleer reaktörlerde kullanılır.
6. Lantan (La) – Petrol rafinerilerinde katalizör olarak, kamera lensleri ve bataryalarda kullanılır.
7. Samaryum (Sm) – Nükleer reaktörlerde ve kalıcı mıknatıslarda bulunur.

Diğer Stratejik Mineraller ve Madenler

• Titanyum – Ukrayna, dünyanın en büyük titanyum rezervlerinden birine sahiptir. Uçak sanayisi, savunma ve uzay teknolojilerinde kullanılıyor.
• Zirkonyum – Nükleer reaktörlerde ve seramik üretiminde kullanılıyor.
• Lityum – Bataryalarda kullanımı nedeniyle özellikle elektrikli araç sektörü için çok önemli. Ukrayna'da büyük lityum yatakları bulunuyor.
• Nikel ve Kobalt – Batarya üretimi ve havacılık sanayisinde kritik öneme sahip.
• Uranyum – Ukrayna, Avrupa’daki en büyük uranyum rezervlerinden birine sahip ve nükleer enerji üretiminde önemli bir rol oynuyor.

Bu elementler, Ukrayna’nın küresel madencilik piyasasında stratejik bir konuma sahip olmasını sağlıyor. Özellikle ABD ve Çin’in bu kaynaklara olan ilgisi, Ukrayna’yı jeopolitik rekabetin merkezine yerleştiriyor.

Ukrayna ve Batı arasındaki denge nasıl sağlanacak?

Zelenskiy yönetimi, savaşın başından beri Batı’dan aldığı destekle ülkesinin savunma kapasitesini artırmaya çalışıyor. Ancak Batı ile olan bu yakın ilişkiler, Ukrayna’nın egemenlik hakları konusunda hassas bir denge kurmasını da zorunlu kılıyor.

Maden kaynaklarının kontrolünün büyük oranda yabancı bir güce bırakılması, Ukrayna içinde siyasi tartışmalara yol açabilir. Kiev’in, ABD ve diğer Batılı müttefikleriyle yaptığı ekonomik ve askeri iş birliklerinin uzun vadede nasıl şekilleneceği, ülkenin bağımsızlık politikasının temel unsurlarından biri olmaya devam edecek.

Önümüzdeki süreçte, ABD’nin bu teklifi revize edip etmeyeceği ve Ukrayna’nın nasıl bir yanıt vereceği, uluslararası kamuoyunun yakından takip ettiği konular arasında yer alıyor.