ABD Adalet Bakanlığı (DOJ), Google’a yönelik açılan tarihi antitröst davasında şirketin Chrome tarayıcısını satmasını öngören nihai düzenleme teklifini mahkemeye sundu. Cuma günü yapılan resmi başvuruda, Google’ın Chrome’un yanı sıra diğer bağlı hizmet ve varlıklarını da satmasının gerekliliği vurgulandı. Satış işlemi, mahkemenin ve davacıların onayına tabi olacak.
Ayrıca, DOJ’un önerisi, Google’ın arama motoruna öncelik veren ortaklıklar için ödeme yapmasının sonlandırılmasını şart koşuyor. Şirketin, arama motoru veya arama reklamları alanında rakipleriyle yapacağı yeni ortaklıklar ve girişimler konusunda önceden bildirimde bulunması da gerekecek. Ancak, Google’ın yapay zeka yatırımlarından çekilmesi gerekliliği bu nihai teklifte yer almadı; bunun yerine gelecekteki yapay zeka yatırımları konusunda bildirim zorunluluğu getirildi.
DOJ’un resmi açıklamasında, “Google’ın sınırsız gücü, tüketicilerin ve işletmelerin rekabet eden hizmetler arasında seçim yapma hakkını ellerinden almıştır. Google’ın yasadışı uygulamaları, piyasayı kendi lehine manipüle ederek her koşulda kazanan taraf olmasını sağlamaktadır.” ifadelerine yer verildi.
Google’dan Tepki
Google sözcüsü Peter Schottenfels, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “DOJ’un bu önerileri, mahkemenin kararını aşıyor ve ABD tüketicilerine, ekonomisine ve ulusal güvenliğine zarar verebilir.” ifadelerini kullandı.
2020’de açılan dava, ABD’de Microsoft’a karşı 1990’lardaki antitröst davasından bu yana en önemli teknoloji sektörüne yönelik rekabet soruşturması olarak kabul ediliyor. Google’ın, arama motoru alanındaki hakimiyetini korumak için rekabete aykırı sözleşmeler yaptığı iddia ediliyor. Davada, Google’ın varsayılan arama motoru olarak tercih edilmesini sağlayan anlaşmalarla piyasa hakimiyetini pekleştirdiği ve reklam fiyatlarını manipüle ettiği öne sürülmüştü.
Google ise bu iddialara karşı, başarısının en iyi arama teknolojisini sunmasından kaynaklandığını ve kullanıcıların istedikleri zaman varsayılan arama motorunu değiştirebileceklerini savunuyor. Şirket, Microsoft gibi rakiplerin de pazarda etkin bir şekilde varlık gösterdiğini iddia ediyor.
Google’a Yönelik Yaptırım Planları
Mahkeme, Google’ın yasadışı bir tekel oluşturduğuna hükmetmiş ve şirketin arama motoru ile arama reklamları alanlarında pazarı manipüle ettiğini tespit etmişti.
Kasım 2024’te ABD hükümeti, Google’ın Chrome tarayıcısını ve muhtemel olarak Android işletim sistemini elden çıkarmasını; Apple ile yapılan arama motoru ortaklığını sonlandırmasını ve rakiplerine arama ve reklam verilerini erişime açmasını öngören bir plan sunmuştu.
Google ise Aralık 2024’te sunduğu karşı öneride, varsayılan arama motoru anlaşmalarında çeşitlilik sağlamaya ve sözleşmeleri daha kısa süreli yapmaya hazır olduğunu belirtti. Ancak şirket, temel varlıklarının satışının ya da özel algoritmaların rakiplere açılmasının yeniliği baltalayacağını savundu.
Bu düzenleme teklifi, Google’ın çekirdek işletmelerinden birinin satılmasını öngörmesi açısından büyük bir dönüşüm yaratabilir. Nihai kararın temyiz süreci yıllar sürebilirken, Nisan ayında mahkemede tarafların önerilerinin tartışılacağı belirtiliyor.
