Türkiye ile ABD merkezli savunma sanayi devi Lockheed Martin arasında F-16 Blok 70 savaş uçakları için yürütülen görüşmelerde yeni bir aşamaya geçiliyor.
Ankara, hem fiyatlandırma konusundaki anlaşmazlıkları çözmek hem de yerli mühimmat entegrasyonuna olanak sağlayacak yazılım erişim haklarını elde etmek amacıyla şirketle masaya yeniden oturacak.
Konuya yakın kaynaklara göre, Türkiye ve Lockheed Martin, çok milyar dolarlık F-16 siparişi kapsamında yaşanan maliyet anlaşmazlığını çözmek üzere yeni bir görüşme turuna hazırlanıyor. Türk tarafı, Lockheed Martin’in üretim hattı yenileme ve görev bilgisayarı yükseltme maliyetlerinin alıcıya yüklenmesi yönündeki talebine itiraz ediyor.
Ankara, dünyanın ABD dışındaki en büyük F-16 kullanıcısı olarak, satın alınacak 40 adet F-16 Blok 70 Viper uçağı için makul bir maliyet dengesi arayışında. Türkiye ayrıca, milli olarak geliştirilen füze ve radar sistemlerinin entegrasyonu için uçakların görev bilgisayarına ait kaynak kodlarına erişim talep ediyor.
Şubat 2024’te ABD Kongresi tarafından onaylanan satış süreci, teknik şartlar ve fiyat farkı nedeniyle yavaş ilerliyor. Kaynaklara göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eylül ayında Washington’daki görüşmesinde ABD Başkanı Donald Trump’a doğrudan konuyu gündeme getirdi ve anlaşmanın hızlandırılması için destek talep etti.
Lockheed Martin, yaptığı açıklamada F-16’ların ekonomik işletme ve yaşam döngüsü maliyetleri sunduğunu belirterek detaylı soruların hükümetler arasında yürütüldüğünü vurguladı. Türk Milli Savunma Bakanlığı ise konuya ilişkin yorum yapmadı.
Öte yandan Ankara, F-35 programına yeniden dahil olma konusunda da kapıyı tamamen kapatmıyor. Erdoğan-Trump görüşmesinde ABD Başkanı’nın bu konuda “açık kapı” mesajı verdiği, ancak somut bir ilerleme kaydedilmediği bildirildi.
Türkiye, S-400 hava savunma sistemi nedeniyle uygulanan ABD Kongre yaptırımları kapsamında F-35 alımından dışlanmıştı. Ancak Ankara, sistemi tamamen devre dışı bırakmadan, ortak bir teknik denetim mekanizması oluşturulabileceğini belirtiyor.
Kendi yerli muharip uçağı KAAN projesinde ABD menşeli motorlara bağımlı kalması şimdilik süreci yavaşlatırken, Türkiye geçen ay Birleşik Krallık ile 20 adet Eurofighter Typhoon alımı için anlaşma imzaladı. Ayrıca Katar’dan 12 ve Umman’dan 12 adet ikinci el Typhoon tedarik edilecek uçakların 2026’nın ilk çeyreğinde teslim edilmesinin planlandığı bildirildi.
Savunma analistlerine göre bu adımlar, Türkiye’nin kısa vadede hava gücü kapasitesini koruma, uzun vadede ise yerli savaş uçağı üretiminde dışa bağımlılığı azaltma stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Kaynak: Bloomberg
