Rusya’nın devlet televizyonu Pervy Kanal’ın savaş muhabiri Anna Prokofieva, Ukrayna sınırındaki Belgorod bölgesinde meydana gelen mayın patlaması sonucu yaşamını yitirdi. Kanalın açıklamasına göre, olay sırasında ekip “düşman mayınına” çarptı ve 35 yaşındaki gazeteci Prokofieva, hayatını kaybetti. Aynı patlamada kameraman Dmitry Volkov ise ağır yaralandı.
Prokofieva, RUDN Üniversitesi’nde gazetecilik eğitimi aldığı ve İspanyolca’yı akıcı bir şekilde konuştuğu bildirilen gazeteci geçmişte Rossiya Segodnya haber ajansının İspanyolca yayın yapan bölümünde çalışmıştı. 2023’ten itibaren Pervy Kanal’da görev alarak Ukrayna’daki çatışmaları bölgede yakından takip ediyordu.
Savaş boyunca gazeteciler tehlikede
Ukrayna-Rusya savaşından itibaren birçok gazeteci ve muhabir, savaş alanında çalışmak zorunda kalarak, savaş habercisi oldular.
Luhansk bölgesine Rusya tarafından atanan Vali Leonid Pasechnik’in geçtiğimiz günlerdeki açıklamasına göre, Ukrayna’nın düzenlediği bombardımanda 2’si gazeteci olmak üzere toplam 6 kişi hayatını kaybetti. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ölen gazetecilerin İzvestiya gazetesinin savaş muhabiri Aleksandr Fedorçak ve Zvezda TV kanalının kameramanı Andrei Panov olduğunu belirtti. Ayrıca, Zvezda muhabiri Nikita Goldin ve kanalın şoförü Aleksandr Sirkeli’nin yaralandığını aktardı. Zaharova’ya göre Ukrayna bu gazetecileri kasıtlı hedef alıyor.
Gazetecileri Koruma Komitesi’nin verilerine göre, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya yönelik saldırılarının başlamasından bu yana yaklaşık 20 medya çalışanı yaşamını yitirdi.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik başlattığı geniş çaplı saldırının ardından, Ukraynalı gazeteciler de ciddi risklerle karşı karşıya kaldı. Ukrayna’nın başkenti Kiev ve Donetsk, Kharkiv ve Luhansk’ın doğu bölgelerinin medya çalışanları için özellikle tehlikeli bölgeler olduğu bildiriliyor.
Basın mensupları yalnızca öldürülmüyor
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün 2025 yılı verilerine göre; savaşın üç yılında yaklaşık 150 gazeteci fiziksel saldırıya uğradı, hedef alındı, yaralandı ya da öldürüldü. Bunlardan en az 11’i görev sırasında doğrudan hedef alınarak hayatını kaybetti. Ayrıca, Rusya tarafından geçici işgal altındaki bölgelerde çalışan en az 35 gazeteci keyfi olarak gözaltına alındı, rehin alındı ya da kayboldu. Rusya halihazırda savaş süresince sivil kişilerin ortadan kaybolmalarına sebep olduğu için savaş suçu işlediğine dair sıkça eleştiriliyor.
Özellikle, Ukraynalı foto muhabiri Maks Levin, Mart 2022’de Kiev bölgesinde görev yaparken Rus askerleri tarafından öldürülmesi uluslararası kamuoyunda da dikkat çekmişti. Çünkü Levin’in cesedi, 1 Nisan 2022’de bir köy yakınlarında bulunmuş ve yapılan incelemeler sonucu muhabirin işkence gördükten sonra infaz edildiği ortaya çıkmıştı.
Ayrıca, Ukraynalı gazeteci Tetiana Kulyk, 26 Şubat 2025’te Kiev Oblastı’ndaki evine düzenlenen Rus insansız hava aracı saldırısı sonucu eşi iler beraber hayatını kaybetmişti. Kulyk, Ukrinform haber ajansında çalışıp, Ukrayna direnişini konu alan “Nation of Invincibles” adlı haftalık yayınlanan YouTube projesini yürütüyordu.
Bu olaylar, savaşın gazeteciler üzerindeki etkilerini ve bilgiye erişim hakkını nasıl tehdit ettiğini göstermektedir. Sahada çalışan medya mensupları, çatışma bölgelerinde görev yaparken ciddi risklerle karşı karşıya kalmakta ve zaman zaman bu riskler hayatlarına mal olmaktadır. Yaşanan her kayıp, yalnızca bireysel bir trajedi değil, aynı zamanda habere ve bilgiye ulaşımın önünde bir engel oluşturmaktadır. Bu nedenle gazetecilerin güvenliği ve basın özgürlüğünün korunması, uluslararası toplumun sorumluluğunda olan kritik bir mesele olarak önemini korumaya devam edecek.
Kaynak: RSF, Committee to Protect Journalists
