Yunan savunma sanayii şirketi Hellenic Aerospace Industries (HAI) tarafından geliştirilen Centauros İHA savar sistemi deniz ve kara platformlarında insansız hava aracı (İHA) tehditlerine yönelik etkili, düşük maliyetli bir çözüm olarak dikkat çekiyor.
(CENTAUR / Centaur olarak da anılıyor, Yunanca telaffuz açısından kaynaklarda Kentavros da deniyor)
Centauros’un temel tasarım hedefi, casusluk veya silahlandırılmış İHA’ların yarattığı artan tehdide karşı deniz harekâtlarını ve ticari rotaları korumak.
Sistem, geleneksel geniş bantlı karıştırıcıların aksine hareket halindeyken belirli frekansları hedefleyerek uzak mesafeden yönlendirilmiş sıkıştırma (targeted jamming) yapabiliyor. Böylece dost iletişimini ve sensörleri asgari düzeyde etkileyecek şekilde düşman İHA’nın kumanda-kontrol, GPS ve veri bağlantılarını bozmayı amaçlıyor.
Teknik özellikler ve yetenekler
- Uzun menzilli pasif algılama: Sistemin tespit menzili iddialara göre 150 km’ye kadar çıkabiliyor; bu, birden çok hedefi erken safhada saptamayı sağlıyor.
- Otomatik izleme: Çoklu hava hedeflerini sürekli ve otomatik olarak takip etme yeteneği bulunuyor.
- Elektronik sıkışma (targeted jamming): Hedefe odaklanan yüksek güçlü RF karıştırıcılarla İHA’nın kontrol ve navigasyon kanallarını bozma. Nişanlı karıştırma verimliliği artırıyor.
- Etkileme (nişan) menzili: İddialara göre 25 km’ye kadar etkin sıkıştırma ve etkisizleştirme kapasitesi var.
- Platform uyumu: Öncelikli olarak deniz görevleri için geliştirildi; ancak kara araçlarına ve sabit tesislere entegrasyon imkânı da sağlanıyor.
- Maliyet avantajı: Birim maliyetin yaklaşık 2 milyon avro olduğu belirtiliyor; bu da pahalı hava savunma füzelerine kıyasla maliyet-etkin bir alternatif sunuyor.
Operasyonel kullanım ve geçmiş
Centauros, Yunan Donanması’na ait Hydra sınıfı (MEKO 200HN) firkateynlerinden Psara üzerinde konuşlandırıldı.
Yunan donanması tarafından 2024–2025 döneminde Kızıldeniz’de yürütülen görevlerde, sistemin Husiler tarafından fırlatılan veya başka kaynaklı İHA tehditlerini tespit, engelleme ve etkisiz hale getirmede etkin olduğu raporlandı.
İlk görev denemelerinde iki düşman İHA’sının düştüğü veya işlevsiz hale getirildiği; iki hedefin ise kontrol sinyallerinin kesilmesiyle bölgeden uzaklaştırıldığı bildirildi.
Centauros’un denizdeki başarısı, hem ticari nakliyeye yönelik korumanın maliyetini düşürdü hem de gemi savunma yükünü kinetik önleyicilerden (füze/mühimmat) elektronik tedbirlere doğru kaydırarak lojistik ve mühimmat tasarrufu sağladı.
Sistem, pahalı ESSM benzeri füzelerin yerine daha ekonomik bir katman sunduğu için özellikle konvoy koruması ve deniz yolu güvenliğinde tercih ediliyor.
HAI’nın portföyünde daha küçük sınıf İHA’lar için IPERION gibi daha kompakt çözümler de yer alıyor; bu tür sistemler 1. sınıf (küçük) İHA tehditlerine karşı kullanılabiliyor. Centauros ise NATO sınıf 2 ve sınıf 3 platformlarını algılama ve bunlara karşı etki sağlama kapasitesiyle tanımlanıyor.
Centauros, sahada doğrulanmış ilk başarıları ve nispeten düşük bir birim maliyetiyle bölgesel deniz savunma stratejilerinde elektronik harp ağırlıklı çözümlerin önemini gösterdi.
Sistem, geleneksel kinetik karşı tedbirlere kıyasla maliyet-etkinliği ve lojistik kolaylığıyla öne çıkarken, elektronik savaş temelli etkisizleştirme yöntemlerinin operasyonel sınırları (ör. spektral karışıklık, dost ağlara yan etkiler, çevresel koşullara bağlı performans değişimleri) dikkate alınarak entegre hava savunma mimarilerinin bir parçası olarak kullanılmalıdır.
Centauros’un Kızıldeniz kullanımının ardından Yunanistan’ın sistemi daha fazla gemide konuşlandırma kararı, bölgede İHA tehdidine karşı deniz gücünün esnekliğini ve dayanıklılığını artırma yönündeki stratejik tercihini pekiştirdi.
