Yunanistan Hava Kuvvetleri, 38 adet F-16 Block 50 savaş uçağının Viper seviyesine modernizasyonu için ABD’li yetkililer ve Lockheed Martin temsilcileriyle kritik görüşmeler gerçekleştiriyor.
24 Şubat Pazartesi günü Yunanistan Hava Kuvvetleri karargahında başlayan müzakerelerin, 28 Şubat Cuma gününe kadar tamamlanması planlanıyordu. Görüşmelerden çıkacak haberler merakla bekleniyor.
Yunan basınında yer alan haberlere göre, görüşmelerin temel hedefi ABD tarafından sunulan Kabul Mektubu (LoA) taslağını gözden geçirmek ve programın maliyetini 1 milyar doların altında tutmanın yollarını araştırmak. Özellikle son yıllarda savunma harcamalarını artıran Atina yönetimi, bütçesini zorlamadan modernizasyonu gerçekleştirmek için en uygun finansal modeli oluşturmayı amaçlıyor.
Maliyet Konusunda Anlaşmazlık ve Stratejik Kararlar
Yunanistan, başlangıçta 38 adet F-16’nın modernizasyon maliyetini 800 milyon dolar olarak tahmin etmişti. Ancak ABD tarafından sunulan Kabul Mektubu’nda bu rakamın 1.5 milyar dolar olarak belirlenmesi, taraflar arasında ciddi bir pazarlık sürecini beraberinde getirdi.
Yunanistan, talep ettiği bazı sistemleri revize ederek maliyeti düşürmeye çalışıyor. Taraflar, ilk aşamada modernizasyon paketini 900 milyon dolara indirme konusunda uzlaşmaya yakın görünüyor.
Ancak bu sürecin yalnızca maliyetle ilgili olmadığı belirtiliyor. Yunanistan’ın, F-35 savaş uçaklarına yapacağı yatırımla birlikte hava kuvvetleri filosunu uzun vadeli olarak yeniden şekillendirme hedefi bulunuyor. Bu nedenle, modernize edilen F-16’ların belirli bir süre boyunca aktif kalması ve filo yönetiminin F-35 teslimatlarıyla uyumlu hale getirilmesi büyük önem taşıyor.
Personel Eksikliği ve Gecikmeler
Yunanistan, F-16 modernizasyon sürecinde ciddi teknik zorluklarla karşı karşıya kaldı. Programın en büyük problemlerinden biri, uzman personel eksikliğidir. Yunan medyasına göre, 2018 yılından bu yana modernizasyon çalışmalarında görev alan deneyimli teknisyenlerin büyük bir kısmı istifa etti. Bu istifalar, Yunan Havacılık Endüstrisi (EAV) bünyesinde önemli boşluklar oluşturdu ve süreci yavaşlattı.
EAV, Lockheed Martin ile iş birliği yaparak modernizasyon çalışmalarını hızlandırmaya çalışıyor. Ancak teknik uzman eksikliği, teslimat takviminde büyük aksamalara neden oldu. Eylül 2023’te tamamlanması gereken uçak teslimatları halen yapılamadı ve süreç yaklaşık yedi aydır ilerleme kaydedemedi.
Yeni Teslimat Takvimi ve Teknolojik Kazanımlar
Yunanistan, yaşanan aksaklıkları gidermek amacıyla yeni bir teslimat takvimi oluşturdu. Buna göre, 2024 sonbaharına kadar 24 adet modernize edilmiş F-16’nın teslim edilmesi, yılsonuna kadar ise dört uçağın daha envantere katılması bekleniyordu. Ancak uzman açığının 2025’ten önce tamamen kapanmayacağı öngörülüyor.
Modernizasyon kapsamında toplamda 84 adet F-16’nın Viper seviyesine yükseltilmesi planlanıyor. Bu süreçte uçaklara, AESA radar teknolojisine sahip AN/APG-83 Scalable Agile Beam Radar (SABR) sistemi entegre edilecek. Bu radarlar, gelişmiş hedef tespit yetenekleriyle öne çıkarken, aynı zamanda modernize edilen F-16V uçakları ile F-16 Block 70/72 modellerinde de kullanılıyor.
F-16V’lerin, gelişmiş radar sistemleri sayesinde beşinci nesil savaş uçaklarıyla entegrasyonu kolaylaşacak ve Yunanistan’ın hava savunma yetenekleri güçlenecek. Bu durum, özellikle Türkiye’nin F-16 modernizasyon projeleriyle paralel değerlendirildiğinde, bölgedeki hava kuvvetleri dengelerini etkileyebilecek bir gelişme olarak görülüyor.
F-35 Tedariki ve Filo Yönetimi
Yunanistan, ABD’den F-35 savaş uçakları tedarik etmeye hazırlanırken, mevcut F-16 filosundaki eski modellerin geleceği konusunda net bir karar vermiş değil. Envanterde bulunan 34 adet F-16C ve 6 adet F-16D Block 30 uçağı, tek bir filoda toplanmış durumda. Ancak bu uçakların modernize edilip edilmeyeceği ya da başka bir ülkeye satılıp satılmayacağı belirsizliğini koruyor.
Öte yandan, bazı Yunan basın kaynakları, bu uçakların Ukrayna’ya gönderilme ihtimalini gündeme getirdi. Defence Point adlı haber kaynağı, Yunan Hava Kuvvetleri’nden bir subayın Ukraynalı pilotlara eğitim vermek üzere Kiev’e gittiğini iddia etti. Eğer bu iddia doğrulanırsa, Atina’nın Ukrayna’ya askeri desteğini artırarak Batı ittifakındaki pozisyonunu güçlendirmeye çalıştığı yorumları yapılabilir.
Yunanistan Savunma Bakanı’ndan Açıklamalar
Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, ülkedeki farklı tipteki savaş uçaklarından oluşan karmaşık filonun operasyonel zorluklar yarattığını belirtti.
Dendias, “F-4’lerimiz, Mirage 2000-5’lerimiz, Block 30 F-16’larımız, Block 50 F-16’larımız, Block 52 F-16’larımız, Viper F-16’larımız ve Rafale’lerimiz var. Bu şekilde devam edemeyiz. F-4’lerin emekliye ayrılması ve mümkünse satılması gerekiyor. Mirage 2000-5 olağanüstü yetenekli bir uçaktır ve satılabilir. Blok 30 F-16’ların satılması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalar, Yunanistan’ın hava gücü modernizasyonunda önemli kararlar alacağını ve envanterini sadeleştireceğini gösteriyor.
Madalyonun Diğer Yüzü
Her ne kadar bakan Mirage 2000-5 uçaklarını olağanüstü yetenekli olarak nitelendirse de gerçeklerle bu durum pek örtüşmüyor.
Yunanistan, finans kaynağı yaratmak için envanterinde bulunan 24 adet Mirage 2000-5 savaş uçağını satmak için uzun süredir çaba gösteriyor. Ancak, bu uçaklara olan düşük talep ve Fransa’nın geri almayı reddetmesi, Atina’nın savunma bütçesini yeniden şekillendirme planlarını sekteye uğrattı.
F-35’lerin Entegrasyonu ve Gelecek Planları
Yunanistan’ın 2028’den itibaren F-35 savaş uçaklarını envanterine katması bekleniyor. Bu süreçte, modernize edilen F-16’ların aktif görevlerde kullanılması ve F-35’lerle birlikte hava kuvvetlerinin operasyonel kabiliyetinin artırılması hedefleniyor. Ancak bu dönüşüm sürecinin maliyeti ve süresi, Yunanistan’ın bütçesi ve teknik imkânları açısından önemli zorluklar barındırıyor.
Yunanistan, hava gücünü modernize etmek için kritik kararlarla karşı karşıya kaldı. Hem maliyetleri kontrol altında tutmak hem de teknolojik gelişmeleri yakından takip etmek zorunda olan Atina, önümüzdeki yıllarda savunma stratejisini yeniden şekillendirmek zorunda kalacak.
