Ukrayna savunma sanayisi, başlangıçta deniz hedeflerini vurmak için tasarlanan Neptün seyir füzesini kara hedeflerine karşı kullanabilecek şekilde geliştirdi.
Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, 15 Mart 2025’te yaptığı açıklamada, güncellenmiş Neptün füzesinin menzilinin 1000 kilometreye çıkarıldığını duyurdu. Füzenin test aşamalarını geçtiği ve savaşta başarıyla kullanıldığı bildirildi.
ABD Baskısı Altında Ukrayna, Uzun Menzilli Silahlarla Güçleniyor
Bu gelişme, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Ukrayna’ya Rusya lehine bir ateşkesi kabul etmesi için baskı yaptığı bir dönemde yaşandı.
Trump yönetimi, yalnızca bir önceki Biden yönetimi tarafından onaylanan silah sevkiyatlarını sürdürüyor ve yeni teslimatlar konusunda adım atmıyor. Bu belirsizlik ortamında Neptün, Ukrayna’nın uzun menzilli saldırı kapasitesini artırarak ABD ve Avrupa’dan gelen mühimmatlara bağımlılığını kısmen azaltıyor.
Zelenskiy, füze programıyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
“Bugün füze programımızla ilgili raporlar aldık. Büyük ilerlemeler kaydettik. Yeni bir Ukrayna füzesi, hassas bir vuruş. Menzil – bin kilometre. Ukraynalı geliştiricilerimize, üreticilerimize ve askerlerimize teşekkür ediyorum.”
Ukrayna’nın Neptün Füzesini Kullandığı Önceki Saldırılar
Ukrayna savunma kuvvetleri, Neptün füzelerini daha önce de kritik hedeflere saldırılarda kullandı. 2024 yılında, geçici olarak işgal altındaki bölgelerdeki mühimmat depoları ve Rusya içindeki tesisler bu füzelerle vuruldu.
Ukrayna medyası, bu saldırılardan bazılarında petrol tesislerinin de hedef alındığını bildirdi. Ancak bu tür saldırılarla ilgili resmi açıklamalar sınırlı kaldı.
Ukrayna ordusu tarafından yapılan bazı basın açıklamalarında, Ukrayna Deniz Kuvvetleri’nin uzun menzilli saldırılar gerçekleştirdiğine dair ifadeler yer aldı. Bu, dolaylı olarak Neptün füzelerinin kullanımına işaret ediyor.
Neptün’ün Hedefi: Tuapse Petrol Rafinerisi mi?
Zelenskiy, Neptün füzesinin Rusya’daki hangi hedefi vurduğunu açıklamadı. Ancak Forbes ve diğer savunma analistleri, 14 Mart’ta Rusya’nın güneyindeki Tuapse petrol rafinerisine yapılan saldırının bu füzeyle gerçekleştirildiğini öne sürdü.
Tuapse rafinerisi, Ukrayna’nın geçen yıl Rusya’nın petrol üretimini yaklaşık %10 oranında azaltan stratejik bombardıman kampanyasının hedeflerinden biri olarak biliniyor.
Öte yandan, Rus Telegram kanalı Astra, 10 Mart’ta Bryansk bölgesindeki Aksinino petrol pompa istasyonunun bir Ukrayna füzesi tarafından vurulduğunu iddia etti. Ancak saldırının boyutuna dair net bilgiler bulunmuyor.
Neptune Füzesi: Ukrayna’nın Savunma Sanayisindeki Dönüm Noktası
R-360 Neptün füzesi, Kiev merkezli Luch Tasarım Bürosu tarafından geliştirildi. Sovyet yapımı Kh-35 anti-gemi füzesini temel alan bu sistem, menzil, hedefleme kabiliyeti ve elektronik sistemler açısından büyük iyileştirmeler içeriyor.
Füzenin geliştirilmesine, Ukrayna’nın önceki Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko döneminde, 2015 yılında başlandı. Bu süreç, Rusya’nın 2014’te Kırım’ı işgal etmesinin ardından hız kazandı. Neptün, 2021’den beri Ukrayna Donanması envanterinde yer alıyor. Ancak, 2022’de başlayan Rus işgaline kadar Ukrayna’nın elinde sınırlı sayıda Neptün bulunuyordu.
Neptune, Nisan 2022’de Rusya’nın Karadeniz Filosu’na ait Moskva kruvazörünü batırarak uluslararası alanda büyük yankı uyandırdı.
Neptün’ün Kara Hedeflerine Uyarlanma Süreci
Neptün füzesinin kara hedeflerini vurabilecek şekilde uyarlanması ilk olarak Nisan 2023’te duyuruldu.
Ukrayna Savunma Bakanlığı yetkilileri, füzeye yeni bir güdüm sistemi entegre edildiğini ve uydu konumlandırma desteğiyle kontrol edilen bir seyir aşaması kazandığını belirtti. Füze, hedefine yaklaştığında ise infrared güdüm sistemiyle son aşama hedeflemesini yapıyor.
Bu sistemin, önceki R-360 Neptün gemi savar versiyonuyla aynı fırlatıcı platformunu kullandığı düşünülüyor.
Ukrayna, Yerli Füze Üretiminde İlerleme Kaydediyor
2024 yılı boyunca, Ukrayna savunma sanayisinin 100’den fazla füze ürettiği bildirildi. Ancak bu sayıya, Neptün dışındaki daha küçük çaplı Palianytsia ve Peklo gibi insansız hava araçlarıyla kullanılan füze sistemlerinin de dâhil olduğu belirtiliyor.
Ukrayna ayrıca, hava atımlı güdümlü bombalar, karadan fırlatılan balistik füzeler ve hava savunma sistemleri gibi yerli mühimmatların üretimini sürdürüyor.
Kaynak: Euromaidan Press
