Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, savaş sahasındaki en önemli ihtiyacı olan topçu sistemlerini tedarik etmek için her yola başvuruyor.
Bu bağlamda ABD, göndereceği sistemlerin dünya çapındaki yaygınlığını ve Ukrayna’nın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak seçim yapıyor.
Emektar obüsler yeniden cephede
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Yunanistan ve Portekiz’den sağlanan askeri yardımlar kapsamında Amerikan yapımı M114 tipi 155 mm obüslerini ilk kez sahada kullanmaya başladı. Bu obüsler 1940’lı yıllardan beri pek çok ülkenin envanterinde yer alıyor.
Savunma haberleri sitesi Militarnyi tarafından aktarılan bilgilere göre, bu gelişme Ukrayna’nın topçu gücüne önemli bir katkı sundu. Çünkü bu obüsler, 2022 ve 2024 yıllarında yapılan uluslararası askeri destek paketleri kapsamında Ukrayna’ya taahhüt edilmişti.
Çekya aracılığıyla Yunanistan’dan 70 adet gönderildi
Çek Cumhuriyeti ile yürütülen görüşmeler sırasında, Yunanistan envanterindeki yaklaşık 70 adet M114A1 obüsünü Ukrayna’ya transfer edeceğini açıkladı. Yunanistan Savunma Bakanlığı yetkilileri, Mart 2024’te bu teslimatın Ukrayna’ya sağlanan en az ikinci parti M114 sevkiyatı olduğunu belirtti.
Habere göre, bu obüsler uzun süredir Yunanistan’ın operasyonel ihtiyaçları için yetersiz görülüyordu ve rezerv stoklardan alındı. Yaşlarına rağmen, Ukrayna’nın cephe hatlarında süren yoğun topçu çatışmaları nedeniyle yeniden hizmete sokuluyorlar.
Portekiz’den gelen obüsler de sahaya indi
Ukrayna ayrıca 2022 yılında, Portekiz’den beş adet M114 obüsü teslim almıştı. Bu yardım, zırhlı araçları da kapsayan daha geniş bir askeri destek paketinin parçasıydı. Ancak Portekiz’den sağlanan obüsler, şimdiye kadar operasyonel kullanımda gözlemlenmemişti. Son gelişmelerle birlikte, bu sistemlerin de sahada aktif kullanıma geçtiği bildirildi.
M114 çekili obüsü hakkında
M114, Amerika Birleşik Devletleri tarafından İkinci Dünya Savaşı sırasında geliştirilen çekili bir 155 mm obüstür. Seri üretimi Ekim 1942’de başlamış ve Haziran 1945’e kadar sürmüştür. Bu süreçte toplam 4035 adet M114 üretilmiştir. Haziran 1944’te üretim zirve yapmış ve bir ayda 206 obüs üretilmiştir.
M114, 23 kalibre uzunluğunda bir namluya ve 14.600 metre azami menzile sahiptir. Modern 155 mm obüs sistemleri olan M777 veya CAESAR gibi platformlara kıyasla menzili daha kısa olsa da, ateş gücü 105 mm topçu sistemleriyle karşılaştırıldığında oldukça güçlüdür. Bu özelliği sayesinde, özellikle arazi destek operasyonlarında Ukrayna kuvvetlerine ek esneklik sağlayabilir.
Yunanistan’dan destek sinyalleri
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 2023 yılında gerçekleştirdiği Yunanistan ziyareti sırasında, Atina yönetiminin Ukraynalı pilotlara F-16 savaş uçağı eğitimi vereceğini açıklamıştı. Zelenski ayrıca Karadeniz bölgesinde hava savunması konusunda da Yunanistan’a güvendiklerini ifade etmişti.
Daha sonra, Yunanistan’ın Sovyet dönemine ait hava savunma sistemleri için sürdürdüğü bakım ve destek programlarının finansmanını askıya aldığı bildirildi. Bu sistemlerin gelecekte Ukrayna’ya devredilmesi ihtimali gündeme geldi.
Yunanistan’ın NATO Daimi Temsilcisi Spyros Lambridis, yine o günlerde Yunan hükümetinin Ukrayna’ya yönelik askeri yardımı artırmayı değerlendirdiğini duyurdu.
Ukrayna’nın topçu taktiklerinde değişiklik mi oluyor?
Savaşın ilk zamanlarında Ukrayna, Rusya’dan farklı bir topçu taktiği uyguluyordu. Ukrayna’nın stratejisi, savaşın başlarında daha çok sabotaj ve hareketlilik üzerine odaklanmıştı, bu da Rusya’nın büyük ve sabırlı alan baskısına karşı bir yanıt olarak gelişti.
İlk başlarda, Ukrayna’nın topçu kullanımı, büyük ölçüde savunma odaklıydı. Ukrayna, Rusya’nın hızlı ilerlemesini durdurmak amacıyla, daha çok keskin atışlar ve vur-kaç taktikleriyle hareket etti.
Bu yaklaşım, topçu ateşiyle düşman hatlarını kesip, Rus birliklerinin ilerlemesini engellemeyi hedefleyen bir stratejiydi. Ukrayna, nokta atışı şeklinde topçu baskısı kurarak, Rusya’nın lojistik ve iletişim hatlarını hedef almayı tercih etti.
Rusya’nın yaklaşımı ise daha farklıydı. Savaşın başından itibaren, topçu ve roket sistemlerini alan baskısı stratejisi çerçevesinde kullandı. Rusya’nın taktiği, büyük çaplı bombardımanlar yaparak, Ukrayna’nın cephe hattını zayıflatmak ve geniş alanlarda stratejik hedeflere yönelmekti. Bu yüzden Ukrayna’nın topçu taktiği, başlangıçta hızlı, ani saldırılar ve geri çekilme üzerine kurulu, dinamik bir savunma stratejisi olarak tanımlanabilir.
Savaşın ilerleyen dönemlerinde Ukrayna’nın mühimmat krizi yaşaması, topçu stratejilerinde değişikliğe neden oldu. Daha düşük menzil ve isabet oranı olmasına rağmen, daha ilkel topları sahaya sürerek, kendi topraklarında savunma hattını güçlendirip, Rusya’dan daha küçük çaplı alanlarda baskı yapmayı tercih etti. M114 obüsleri gibi eski sistemlerin tedariki de bu anlayışın bir parçası olarak kabul edilebilir.
Bu strateji, sürekli ateşle bölgeyi kontrol altına almak ve hareketlilik sınırlı düşman kuvvetlerini etkisiz hale getirmek amacı güdüyor. Modern topçu sistemlerinin sağladığı hassasiyet ve menzil avantajına rağmen eski sistemlerin esnekliği, Ukrayna’nın bu taktiği daha geniş bir alana yaymasına imkân tanıyor. Bu, Rusya’nın “ateş gücü baskısı” stratejisiyle büyük benzerlik gösteriyor.
Yine de hala iki düşman arasındaki farklılıklardan söz etmek mümkündür. Ukrayna’nın stratejisi daha çok savunma odaklı ve saldırıyı durduracak bir baskı şeklinde görülüyor. Bunun yanı sıra, Ukrayna’nın savunma hattında, topçuların yanı sıra insansız hava araçları (İHA) ve modern mühimmat sistemleri de kullanılıyor.
Rusya ise cephede taarruz amacıyla, cephe gerisinde stratejik hedeflere yönelik saldırılara odaklanıyor.
Kaynak: Ukraine Reports, Militarnyi, Defence Blog
