Türk savunma sanayii, insansız silahlı platformlardaki çeşitlenmeyi hızla sürdürüyor.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), “AYAZ” ismiyle jet motorlu kamikaze insansız hava aracı (İHA) için Türk Patent ve Marka Kurumu’na marka tescil başvurusu yaptı. Marka kayıtlarında yer alan “jet motorlu kamikaze İHA” ifadesi, AYAZ’ın turbojet/jet itki kullanan, yüksek süratli ve daha uzun menzilli bir vurucu unsur olacağı beklentisini güçlendiriyor.
Savunma çevrelerinden edinilen bilgilere göre AYAZ, TUSAŞ’ın daha önce geliştirdiği Şimşek ailesinden ayrı, özel kamikaze görevleri için tasarlanmış yeni bir platform olarak ele alınıyor.
Şimşek’in kamikaze konfigürasyonundan (Şimşek-K) farklı olarak AYAZ’ın baştan itibaren jet tahrikli, daha yüksek hız ve menzil hedefli bir tasarım olması bekleniyor.
Marka tescilinde yer alan açıklamalar teknik detay vermese de analistler AYAZ’ın yeni nesil elektronik harp, otonom hedefleme ve yüksek hızlı seyrüsefer sensörleri ile donatılabileceğini öngörüyor.
Türkiye, kamikaze İHA pazarında Kızılelma (Baykar), Şimşek-K (TUSAŞ’ın adapte ettiği versiyon) ve Roketsan’ın ALPAGU serisi ile uluslararası alanda dikkat çeken bir üretici konumunda. AYAZ’ın bu ekosisteme katılması, özellikle jet tahrikli kamikaze sistemlerde yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendirilebilir.
Turbojet tahrikli kamikaze İHA’lar, seyir füzelerine kıyasla daha düşük maliyetli, kısa üretim döngüsüne sahip ve mevcut ticari bileşenlerle daha hızlı tedarik edilebilen sistemler olarak öne çıkıyor.
Teknik karşılaştırmalarda turbojet kamikaze İHA’ların bazı sınırlamaları da anılıyor: tipik olarak Mach 0.8–0.9 hız bandında seyretmeleri, gelişmiş sensör/algılama paketlerine sahip olmamaları ve taşıdıkları harp başlığının sınırlı olması gibi hususlar. Buna karşılık AYAZ’ın platform mimarisi, taşıyacağı faydalı yük, irtifa profilleri ve yönlendirme yetenekleri ile bu sınırlamaları kısmî olarak telafi edebilecek tasarım seçimleri içerebilir.
TUSAŞ’ın Şimşek ailesinden elde ettiği tecrübe, AYAZ geliştirme sürecine doğrudan katkı sağlayacak. Örneğin Şimşek-K versiyonları veri bağlantılı modda 150 km, “ateşle ve unut” modunda 500 km’ye kadar menzil gösteren profillere ulaşabiliyor; AYAZ’ın ise jet itki sayesinde bu menzil ve hız parametrelerini değiştirebileceği, daha yüksek sürat ve farklı saldırı profilleri sunabileceği değerlendiriliyor. Ancak AYAZ’ın kesin teknik özellikleri, operasyonel menzili ve taşıyacağı harp başlığı gibi ayrıntılar resmi duyuruya kadar netleşmeyecek.
Küresel eğilimler de AYAZ hamlesini destekliyor. Ukrayna sahasında görülen turbojet destekli kamikaze platformlarının yaygınlaşması, bu sınıfın taktik faydasına dair örnekler sağladı. Hem savaş alanı deneyimleri hem de ekonomik üretim avantajları, ülkelerin bu tür sistemlere yatırım yapmasını tetikliyor.
TUSAŞ yetkilileri ve resmi mercilerden henüz ayrıntılı bir açıklama gelmezken, marka tescili projenin varlığını teyit etmiş oldu. İlgili süreçte proje aşamaları; tasarım, prototip üretimi, yer ve uçuş testleri ile entegrasyon ve sertifikasyon şeklinde ilerleyecek. Uzmanlar, AYAZ’ın ticarileştirilmesi ve envantere girişinin öncesinde sistem güvenilirliği, hedefleme doğruluğu, enkaz riski ve kullanım hukukuna ilişkin değerlendirmelerin tamamlanması gerektiğine dikkat çekiyor.
