ABD Başkanı Donald Trump, F-35 ile ilgili tartışmalar sürerken, dünyanın ilk 6. Nesil Savaş Uçağı olan F-47’nin üretimine başlanacağını duyurdu.
Trump, Oval Ofis’te düzenlenen törende, ABD’nin 6. nesil savaş uçaklarına geçiş planını kamuoyuna açıkladı.
Trump: Generaller Bu İsmi Seçti
Trump, “Talimatımla Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri, dünyanın ilk 6. nesil savaş uçağına geçecek ve bu uçak F-47 olarak bilinecek. Generaller bu ismi seçti.” dedi.
Yeni uçağın Boeing tarafından üretileceğini belirten Trump, “F-47, şimdiye kadar yapılmış en gelişmiş, en yetenekli ve en ölümcül uçak olacak. Uçağın deneysel versiyonu neredeyse beş yıldır gizli bir şekilde uçuyor. Bu uçaklardan oluşan yeni bir filo inşa edilecek ve önümüzdeki birkaç yıl içinde, benim yönetimim sırasında havada olacak.” ifadelerini kullandı.
F-47’nin birçok yeni teknolojiye sahip olacağını vurgulayan Trump, “Bu uçak dronlarla uçuyor, çok sayıda dronla uçuyor. Bu yeni bir teknoloji, istediğimiz kadar dron ile uçuyor.” şeklinde konuştu.
Boeing, Yüz Milyarlarca Dolarlık Sipariş Alacak
ABD Başkanı Trump, Boeing’in ülkenin en gelişmiş savaş uçağı için sözleşme kazandığını duyurdu. Bu gelişme, şirketin hisselerinde yükselişe neden oldu.
Boeing, Lockheed Martin’i geride bırakarak ABD Hava Kuvvetleri’nin Yeni Nesil Hava Hâkimiyeti (NGAD) programı kapsamında F-22 Raptor’un yerini alacak mürettebatlı uçağın üretimi için sözleşme aldı.
Trump, 47. ABD Başkanı Olarak Uçağın F-47 Olarak Bilineceğini Açıkladı
“Çok sayıda sipariş verdik. Ancak fiyatı açıklayamayız.” diyen Trump, müttefik ülkelerden de talep geldiğini belirterek, “Sürekli bizi arıyorlar, onlar da bu uçakları satın almak istiyor.” dedi.
Boeing için bu anlaşma, hem sivil hem de askeri alanda zor günler geçiren şirketin savunma sanayi koluna büyük bir destek sağladı.
Boeing İçin Büyük Kazanç Lockheed Martin İçin Büyük Kayıp
Bu karar, Lockheed Martin için bir başka büyük darbe oldu. Şirket, kısa süre önce ABD Donanması’nın yeni nesil uçak gemisi tabanlı savaş uçağı ihalesinden elenmiş ve Pentagon’un F-35 modernizasyonundaki gecikmelerden dolayı memnuniyetsiz olduğu belirtilmişti.
Trump’ın Lockheed Martin CEO’su Jim Taiclet ile F-35 programı hakkında görüştüğü belirtilirken, şirketin ABD Hava Kuvvetleri’nden NGAD ihalesini kaybetmesi Lockheed’in hisselerinde yaklaşık %7’lik bir düşüşe neden oldu.
Mühendislik ve üretim geliştirme sözleşmesinin 20 milyar dolardan fazla olduğu belirtiliyor. Boeing, onlarca yıl sürecek sözleşme kapsamında yüz milyarlarca dolarlık sipariş alacak.
Reuters, Boeing’in bu büyük ihaleyi kazandığını ilk duyuran haber ajansı oldu.
Boeing Savunma Bölümü Başkanı Steve Parker, “ABD Hava Kuvvetleri için 6. nesil savaş uçağı tasarlamanın, üretmenin ve teslim etmenin öneminin farkındayız. Bu görev için, savunma sektörümüzün tarihindeki en büyük yatırımı yaptık.” dedi.
Boeing, son dönemde hem ticari hem de askeri alanda zorluklarla mücadele ediyor. Şirket, 737 MAX üretimindeki gecikmeler, KC-46 tanker uçağındaki maliyet aşımları ve Air Force One yenileme projesinde yaşanan 2 milyar dolarlık zarar nedeniyle sıkıntı çekiyordu.
ABD Savunma Bakanlığı ile yapılan sabit fiyatlı sözleşmelerde maliyet aşımı 7 milyar doları geçti ve şirketin 2024 yılı için 11.8 milyar dolarlık zarar açıklaması dikkat çekti.
Boeing, Avrupa merkezli rakibi Airbus’a karşı pazar payı kaybederken, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) tarafından 2024 başlarında üretim kapasitesine kısıtlama getirilmişti.
Lockheed Martin, NGAD ihalesini kaybetmesine ilişkin yaptığı açıklamada “Bu sonuçtan dolayı hayal kırıklığına uğradık. Ancak rekabetçi bir teklif sunduğumuza eminiz.” dedi. Şirket, ABD Hava Kuvvetleri ile daha fazla görüşme yapmayı beklediğini duyurdu.
Uçağın Tasarımı Gizli Tutuluyor
F-47’nin tasarımıyla ilgili detaylar sıkı bir şekilde gizli tutuluyor. Ancak uçağın stealth (radar görünmezliği), gelişmiş sensörler ve son teknoloji motorlar gibi özelliklere sahip olacağı tahmin ediliyor.
ABD Hava Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı David Allvin, “F-47, F-22’ye kıyasla daha düşük maliyetli olacak ve gelecekteki tehditlere daha iyi uyum sağlayacak. Envanterimizde daha fazla F-47 olacak.” ifadelerini kullandı.
NGAD programı, altıncı nesil bir savaş uçağı etrafında şekillenen bir “sistem ailesi” olarak tasarlandı. Amacı, Çin ve Rusya gibi rakiplere karşı üstünlük sağlamak olarak biliniyor.
Allvin, F-47’nin önemli ölçüde daha uzun menzile, daha gelişmiş gizlilik yeteneklerine sahip olacağını ve F-22’ye kıyasla lojistik destek açısından daha kolay yönetilebileceğini vurguladı.
İhale Kararına İtiraz Gelebilir mi?
Lockheed Martin’in Boeing’e verilen ihaleye itiraz etme seçeneği bulunsa da, Trump’ın anlaşmayı yüksek profilli bir basın toplantısında açıklamış olması, Lockheed’in olası bir itiraz sürecini zorlaştırabilir.
Boeing’in kazandığı ihale, ABD Senatosu’nda da dikkat çekti. Demokrat Senatör Mark Kelly, anlaşmayı tebrik ederken, “Böylesine büyük ve karmaşık bir program, dikkatli bir denetimi gerektirir. Gecikmelerin veya maliyet aşırılıklarının olmamasını sağlamalıyız.” ifadelerini kullandı.
Öte yandan, milyarder ve Trump’ın danışmanlarından Elon Musk, pahalı mürettebatlı savaş uçaklarının etkili olup olmadığı konusunda şüphelerini dile getirdi. Musk, “Daha ucuz dronlar, daha iyi bir seçenek olabilir.” yorumunda bulundu.
Kaynak: AA, Reuters
