Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde yer alan Doğan sınıfı hücumbotlardan TCG VOLKAN’ın, Maldivler Cumhuriyeti’ne hibe edilmesine yönelik sürecin başlatıldığını açıkladı.
Bu kapsamda, geminin operasyonel yeterliliğini sürdürecek şekilde hazırlık, bakım, transfer ve eğitim faaliyetleri eş zamanlı olarak yürütülüyor.
TCG VOLKAN’ın Maldivler’e hibe edilmesi kararının ardından, geminin bakım ve modernizasyon faaliyetleri İstanbul Tersanesi Komutanlığı bünyesinde tamamlandı.
Mevcut platform sistemlerinin işlevselliği ve deniz şartlarına uygunluğu göz önünde bulundurularak yürütülen çalışmalar, geminin aktif hizmete sorunsuz şekilde başlamasına yönelik teknik hazırlıkları içeriyor.
Transfer işleminin, 2025 yılı Nisan-Haziran ayları arasında planlandığı bildirildi. Gemi, bu süreçte bir havuzlu çıkarma gemisi (LCU veya LSD sınıfı) ile deniz yoluyla Maldivler’e ulaştırılacak. Sevkiyatın ardından, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan görevlendirilecek bir teknik ekip, TCG VOLKAN’ı yerinde faal hale getirecek.
Hibe süreci ve personel eğitimi
Planlamaya göre, TCG VOLKAN’ın Maldivler’e ulaşması ve operasyonel olarak konuşlandırılması sonrasında hibe işlemlerinin Temmuz 2025 itibarıyla resmiyet kazanması bekleniyor. Bu takvim, bakım-onarım, transfer, ilk kurulum ve eğitim süreçlerinin koordineli yürütülmesiyle şekillendiriliyor.
Hibe kapsamında gemide görev yapacak Maldivler Savunma Kuvvetleri personeli için teknik eğitim süreci halihazırda Türkiye’de başladı. 07 Nisan – 09 Mayıs 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilen eğitimler, bireysel seviye temel askeri ve teknik eğitim modüllerini kapsıyor. Eğitim içeriği; gemi sistemlerinin tanıtımı, harekât prosedürleri, makine ve silah sistemleri kullanımına yönelik pratik uygulamalar ve deniz emniyeti prosedürleri gibi başlıklardan oluşuyor.
Gemi Maldivler’e intikal ettikten sonra, Türk Deniz Kuvvetleri tarafından oluşturulacak eğitici bir ekip, Maldivli mürettebata yönelik iki haftalık ileri seviye birlik eğitimi verecek. Bu eğitimde, birim içi koordinasyon, acil durum senaryoları, bakım-idame usulleri ve deniz harekât konseptlerine dayalı pratik uygulamalar yer alacak.
Bölgesel iş birliği ve stratejik derinlik
TCG VOLKAN’ın Maldivler Cumhuriyeti’ne hibe edilmesi, Türkiye’nin Hint Okyanusu bölgesinde yürüttüğü savunma diplomasisinin somut bir örneği olarak değerlendiriliyor. Bu girişim, yalnızca iki ülke arasındaki askeri-teknik iş birliğini değil, aynı zamanda Türkiye’nin deniz aşırı savunma ilişkilerindeki etkinliğini ve kalıcılığını da pekiştiriyor.
Maldivler, coğrafi konumu itibarıyla Güney Asya ile Doğu Afrika arasındaki deniz yolları üzerinde kritik bir noktada bulunuyor. Bu nedenle, bölgesel deniz güvenliğinin tesisi ve deniz trafiğinin kesintisiz şekilde devam ettirilmesi açısından önemli bir stratejik avantaja sahiptir. Türkiye’nin bu bölgedeki savunma kapasitesinin artırılmasına katkı sunması, hem Maldivler’in kıyı güvenliği hem de Hint Okyanusu’ndaki deniz yetki alanlarının korunması açısından dikkate değer bir adımdır.
Bu hibe, aynı zamanda Türkiye’nin savunma sanayisi alanında edindiği teknolojik birikimin ve askeri platform üretim kabiliyetinin uluslararası alanda görünürlük kazanmasına da katkı sağlıyor. TCG VOLKAN gibi görev ömrünü tamamlamaya yaklaşan ancak modernize edilerek etkinliğini sürdürebilecek gemilerin dost ülkelere devredilmesi, hem ekonomik hem de stratejik değer taşıyan bir yöntem olarak ön plana çıkıyor.
Öte yandan bu tür platform transferleri, Türkiye’nin bölgesel müttefiklerine askeri kapasite inşası konusunda sağladığı doğrudan katkının yanı sıra, bu ülkelerle sürdürülebilir güvenlik ilişkilerinin tesis edilmesine de zemin hazırlıyor. Eğitim, bakım-idame ve teknik danışmanlık süreçlerinin Türkiye tarafından üstlenilmesi; sadece donanım transferi değil, aynı zamanda bir “askeri ortaklık modeli” oluşturulması anlamına geliyor.
Doğan Sınıfı Hücumbot genel özellikleri
Doğan sınıfı hücumbotlar, Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde uzun yıllar görev yapan, yüksek sürat ve vurucu güce sahip kıyı savunma unsurlarıdır. Bu sınıf gemiler, Almanya merkezli Lürssen Tersanesi tarafından tasarlanmış olup, ilk örnekleri Almanya’da, geri kalanları ise Türkiye’de inşa edilmiştir. Temel görev profili; düşman suüstü unsurlarını etkisiz hale getirmek, kıyı savunmasını sağlamak ve ani taarruz harekâtlarında rol almaktır.
Doğan sınıfı, Alman yapımı FPB-57 model hücumbot tasarımı esas alınarak geliştirilmiştir. Bu sınıf gemiler, Kartal ve Rüzgar sınıfı hücumbotların ardından gelen ve Yıldız ile Rüzgar sınıflarıyla birlikte aynı temel platformu paylaşan modernize edilmiş sürümlerdir. Toplamda 4 adet Doğan sınıfı hücumbot üretilmiştir:
- TCG Doğan (P-340) Sınıfın ilk gemisidir. Almanya’da inşa edilmiştir. 1983’te hizmete girmiştir. Modernizasyon görmüş olmasına rağmen, 2010’lu yıllarda envanterden çıkarıldı.
- TCG Martı (P-341) Gölcük Tersanesi’nde inşa edilen ilk gemidir. Doğan sınıfının ikinci hücumbotudur. Envanterden çıkarıldığı ve hurdaya ayrıldığı biliniyor.
- TCG Tayfun (P-342) Uzun yıllar Karadeniz’de görev yaptı. Rutin görevlerde ve çeşitli tatbikatlarda yer aldıktan sonra hizmet dışına çıkarıldı.
- TCG Volkan (P-343) Sınıfın son gemisidir. 2025 yılı içinde Maldivler’e hibe edilmesi planlanıyor. Bu kapsamda bakım ve onarımdan geçirilmiş, tekrar operatif hale getirilmek üzere hazırlık süreci başlatılmıştır.
İlk gemi Almanya’da inşa edilirken, diğer üçü Türkiye’de Gölcük Tersanesi Komutanlığı tarafından üretildi. Gemiler, 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başında hizmete alındı. Doğan sınıfı hücumbotlar, boyutlarına göre yüksek ateş gücüne sahiptir. Ana silah sistemleri şunlardır:
- 4 adet Harpoon (RGM-84) gemisavar füzesi
- 1 adet 76 mm OTO Melara ana top
- 1 adet 40 mm çift namlulu Bofors top (AA/AS görevleri için)
- Elektronik harp ve radar sistemleri, Navigasyon radarları, atış kontrol sistemleri, ESM (elektronik destek önlemleri) sistemleri
Doğan sınıfı gemiler, süratli ve düşük radar görünürlüğü avantajıyla özellikle asimetrik tehditlere karşı kıyı şeridinde savunma görevlerinde ve ani taarruz harekâtlarında kullanıldı. Özellikle Soğuk Savaş döneminde, Karadeniz ve Ege Denizi’nde olası çatışma senaryoları kapsamında “vur-kaç” taktikleri için ideal platformlardı. Görev süreleri boyunca, Türk Deniz Kuvvetleri’nin çeşitli tatbikatlarında, deniz denetimi faaliyetlerinde ve bölgesel caydırıcılık unsuru olarak aktif rol üstlendiler.
2000’li yıllarda başlayan modernizasyon programları kapsamında bazı Doğan sınıfı gemiler, komuta kontrol, haberleşme ve silah sistemleri açısından güncellendi. Ancak platformların fiziksel ömürlerinin sona yaklaşması nedeniyle yerlerini MİLGEM sınıfı daha modern korvet ve hücumbot sınıflarına bırakmaya başladılar.
Kaynak: DHA, mavivatan .net
