İstanbul’da düzenlenen 17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF 2027), nihayet sona erdi. Fuar, 1491 firma, 103 ülke, 9 milyar dolarlık anlaşma, 103 ülkeden katılım, 270 imza töreni ve 120 bini aşkın ziyaretçi ile tamamlandı.
Dünyanın en büyük savunma fuarlarından biri olduğu için IDEF’in önümüzdeki yıllarda potansiyelinin daha da artmasına kesin gözüyle bakıyorum. Bu yüzden benim için IDEF 2027, şimdiden sektörün merakla beklediği bir etkinlik olarak yerini aldı diyebilirim.
Küresel Çatışmaların Şekillendirdiği Bir Savunma Sanayii
IDEF 2025 vesilesiyle gördük ki; Ukrayna’daki çatışmalar başta olmak üzere, yaşanan diğer bölgesel gerilimler, savunma harcamalarını ve teknoloji geliştirme önceliklerini yeniden şekillendirdi.
Bu bağlamda IDEF 2027’nin, geçmiş tecrübelerden ders çıkarılarak geliştirilen, sahada etkinliği kanıtlanmış veya kanıtlanmaya aday sistemlere odaklanmasını bekliyorum. Özellikle şehir savaşına yönelik çözümler, hibrit tehditlere karşı entegre sistemler ve hassas vuruş kabiliyetleri fuarın öne çıkan temaları arasında yer alacak.
Küresel jeopolitik dinamikler, hızla gelişen teknolojiler ve değişen savaş konseptleri ışığında, IDEF 2027’nin önceki fuarlardan daha yenilikçi ve dönüştürücü bir platform olacak. Yapay zekâ, insansız sistemler, siber güvenlik ve gelişmiş malzemelerin fuarın ana gündem maddelerini oluşturmaya devam edecek.
Yapay Zekâ ve İnsansız Sistemlerin Yükselişi
Devrim niteliğinde büyük bir gelişme yaşanmazsa, IDEF 2027’de savunma sanayinin geleceğini şekillendirecek teknolojilerin başında yapay zekâ (AI) ve insansız sistemler gelmesi kuvvetle muhtemeldir.
İnsansız hava araçları (İHA), insansız kara araçları (İKA) ve insansız deniz araçları (İDA) gibi platformların daha gelişmiş otonom yeteneklere sahip versiyonları sergilenebilir.
Yapay zekâ destekli hedef tanıma, karar destek sistemleri, sürü İHA teknolojileri ve siber güvenlik çözümleri, fuarın en çok ilgi çeken başlıkları arasında yer alabilir. Şüphesiz ki her biri artık savaş ortamına insan müdahalesini azaltırken operasyonel etkinliği artırma potansiyelleriyle öne çıkacak.
Robotik sistemlerin de önümüzdeki yıllarda çok daha hızlı ve çarpıcı bir şekilde gelişeceğini düşünüyorum. Bu alandaki ilerlemeler zaten gözle görülür bir hızda devam ediyor ve bu ivmenin artarak süreceğine dair çok güçlü işaretler var. Dolayısıyla 2027 yılında daha fazla robotik sistem göreceğiz.
İki yıl içinde bu gelişim hızı devam ederse, Robotlar artık sadece programlandıkları işleri yapmakla kalmayacak, aynı zamanda çevrelerini algılayacak, öğrenecek, analiz edecek ve hatta karmaşık problemler karşısında kendi kararlarını verebilecek.
Şayet kontrolden çıkmazlarsa, yüksek riskli görevlerde insan hayatını koruyacaklar. Haliyle Robotik sistemlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, bu sistemlerin güvenliği, sorumlulukları ve yasal çerçeveleri için yeni mevzuatlara ve uluslararası standartlara ihtiyaç duyulacak. Bu alandaki düzenlemeler gündemimizde yer edecek.
Siber Güvenlik ve Gelişmiş Malzemelerde İlerlemeler
Dijitalleşmenin artmasıyla birlikte, siber güvenlik savunma sanayinin vazgeçilmez bir parçası haline geldi. IDEF 2027’de, kritik altyapıların korunması, siber saldırılara karşı savunma mekanizmaları ve siber istihbarat alanındaki yenilikçi çözümlerin geniş bir yer bulacağına eminim.
Savunma platformlarının dayanıklılığını, hafifliğini ve performansını artıran gelişmiş malzemeler, zırh teknolojileri ve nanoteknoloji uygulamaları da fuarın bilimsel ve mühendislik derinliğini gözler önüne serebilir. Daha dayanıklı, daha hafif ve daha koruyucu zırhların yanı sıra, termal ve radar izini azaltan gizlilik teknolojileri de gelişmiş bir şekilde yerini alacaktır.
Türkiye’nin Savunma Sanayii ve IDEF 2027’deki Konumu
Türkiye, son yıllarda savunma sanayiinde elde ettiği yerlileşme ve ihracat başarılarıyla küresel ölçekte önemli bir aktör haline geldi. IDEF 2027, Türkiye’nin bu alandaki ilerlemesini dünyaya sergilemesi için güçlü bir platform sunacak.
Milli muharip uçak KAAN, MİLGEM sınıfı gemiler, çeşitli İHA/SİHA platformları ve yerli füze sistemleri gibi milli projelerin en güncel ve en gelişmiş versiyonları ve entegre çözümleri fuarda öne çıkacaktır.
Türkiye’nin, yaşanan gelişmeler doğrultusunda özellikle insansız sistemler ve elektronik harp alanındaki milli yetenekleri ve ihracat potansiyeli, IDEF 2025 kapsamında kendini gösterdi. Doğal olarak IDEF 2027’nin temel vurgu noktalarından biri yine bu sistemler olacak. Nitelikli füze ve bomba çeşitlerinin artacağı, lazer silahlarının daha çok sayıda yer alacağını düşünüyorum.
Fuar, aynı zamanda Türkiye’nin dost ve müttefik ülkelerle savunma işbirliklerini derinleştirme ve yeni pazarlara açılma fırsatı da sunacak. Bu yıl Endonezya örneğinde olduğu gibi, özellikle Güneydoğu Asya’dan çok ciddi ve büyük rakamlarda işbirliklerinin gelişeceğine inanıyorum.
IDEF 2027, sadece ürünlerin sergilendiği bir fuar olmanın ötesinde, savunma sanayiinin geleceğine yön veren stratejik işbirliklerinin kurulduğu, bilgi ve teknoloji transferinin gerçekleştiği, küresel tehditlere karşı ortak çözümlerin arandığı bir platform olacağına eminim.
