İçindekiler
SAMP/T sistemi nedir?
SAMP/T, Fransızca’da “orta menzilli kara tabanlı hava savunma” anlamına gelen “Sol-Air Moyenne Portée/Terrestre” ifadesinin kısaltmasıdır ve kara tabanlı orta menzilli bir hava ve füze savunma sistemidir. Fransa ve İtalya tarafından geliştirilen bu sistem, NATO çatısı altında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Fransız Hava Kuvvetleri tarafından “MAMBA” olarak adlandırılmıştır. Sistem, Aster 30 tipi füzeler kullanarak hava soluyan hedefler (savaş uçakları, insansız hava araçları vb.) ve balistik füzelere karşı etkili savunma sağlar.
Hangi bileşenlerden oluşur?
SAMP/T sistemi modüler yapısıyla dikkat çeker ve aşağıdaki ana bileşenlerden oluşur:
- Çok fonksiyonlu radar (Arabel): Elektronik taramalı çok işlevli radar; hedef tespiti, takibi ve füze yönlendirmesi yapar.
- Komuta kontrol birimi: Taktiksel karar verme ve sistemler arası koordinasyon sağlar.
- Füze rampaları: İtalyan Astra/Iveco ve Fransız Renault-KERAX 8×8 kamyonlarına monte edilmiş dikey yer rampaları, her biri sekiz Aster 30 füzesini hızlı şekilde ateşleyebilir.
- Aster 30 füzeleri: Aktif radar arayıcı başlıklı, yüksek manevra yeteneğine sahip füzelerdir.
SAMP/T hangi tehditlere karşı etkilidir?
SAMP/T sistemi, aşağıdaki tehditlere karşı etkili bir savunma sunar:
- Balistik füzeler (600 km menzile kadar taktik balistik füzeler dahil)
- Savaş uçakları
- Seyir füzeleri
- İnsansız hava aracı sistemleri (İHA/SİHA)
Bu kapsam, SAMP/T’yi entegre hava savunma şemsiyesinin kritik bir parçası haline getirir.
Aster 30 füzesinin teknik özellikleri nelerdir?
SAMP/T sisteminin ana silahı olan Aster 30, her türlü hava tehdidine karşı kullanılabilen, tüm hava koşullarında görev yapabilen, dikey fırlatmalı bir yüzeyden havaya füzedir. Fransız Aérospatiale tarafından geliştirilen bu füze, daha sonra MBDA çatısı altında üretilmeye devam edilmiştir. “Aster” ismi hem “Aérospatiale Terminale” ifadesinden hem de Yunanca “yıldız” anlamına gelen kelimeden türetilmiştir.
Aster 30, yüksek performanslı savaş uçakları, İHA’lar, helikopterler, seyir füzeleri, anti-radyasyon ve deniz seviyesine yakın uçan süpersonik gemisavar füzeler gibi geniş bir tehdit yelpazesine karşı kullanılabilir. Block 1 ve Block 1 NT versiyonları, kısa ve orta menzilli balistik füzelere karşı da etkili olacak şekilde tasarlanmıştır.
Aster 30’un başlıca teknik özellikleri şunlardır:
- Menzil: 120 km’ye kadar
- Hız: Mach 4.5
- Uzunluk: Yaklaşık 5 metre
- Ağırlık: 450 kg
- Yönlendirme: Aktif radar güdümlü
- Manevra kabiliyeti: 50G üzeri manevralar
- Versiyonlar: Block 0 (standart), Block 1 (balistik füze karşıtı), Block 1NT (orta menzilli balistik füzelere karşı), Block 2 BMD (geliştirme aşamasında)
Modüler yapısı sayesinde farklı büyüklükte iticilerle donatılabilen füze, kara ve deniz konuşlu sistemlerde başarıyla kullanılmaktadır. SAMP/T sistemine entegre edilen Aster 30, özellikle 600 km menzile kadar olan taktik balistik füzeleri önlemede ön plana çıkar.
SAMP/T sisteminin avantajları nelerdir?
SAMP/T, modern muharebe sahasında birçok avantaj sağlar:
- Yüksek hassasiyet: Radar ve füze entegrasyonu sayesinde hedefe yüksek isabet oranı
- Mobilite: Tüm sistem unsurları kara taşıtlarına monte edilerek taşınabilir. Sistem, NATO’nun Airbus A400M ve C-130J Super Hercules gibi taktik nakliye uçaklarıyla dünyanın herhangi bir yerine taşınabilecek şekilde tasarlanmıştır.
- NATO entegrasyonu: Ortak operasyonlar için uyumluluk ve farklı NATO hava savunma sistemleriyle birlikte çalışabilirlik
- Hızlı tepki süresi: Anlık tehditlere karşı etkili cevap
- Elektronik karşı tedbirlere dayanıklılık: Yoğun sinyal karıştırma ve karmaşık ortam koşullarında etkili çalışabilme yeteneği
- Taktik alan koruması: Limanlar, havaalanları ve ileri konuşlanmış birlikler gibi hassas taktik hedeflerin korunmasında yüksek başarı
- Geleceğe yönelik tehditlere karşı koruma: Hem mevcut hem de gelecekteki hava tehditlerine karşı tasarlanmış bir yapıya sahiptir
SAMP/T, Fransa ve İtalya’nın NATO’ya katkı sunduğu taktik balistik füze savunması alanında da temel sistemlerden biridir. Sistem, hem sabit hedeflerin hem de hareket halindeki kara birliklerinin korunmasında kullanılabilecek esnekliğe sahiptir. Örneğin, Fransız Hava Kuvvetleri MAMBA sistemini 2011 yılında G8 Zirvesi’nin hava savunması için konuşlandırmış; İtalyan Ordusu ise 2012’de ilk SAMP/T alayını aktif hale getirmiştir.
SAMP/T hangi ülkelerde kullanılıyor?
SAMP/T sistemi, şu ana kadar şu ülkeler tarafından kullanıma alınmıştır:
- Fransa (7 sistem, MAMBA olarak adlandırılmıştır)
- İtalya (3 sistem)
- Suudi Arabistan
- Ön protokol aşamasında: Türkiye ve diğer NATO ülkeleri
Sistem, özellikle NATO’nun “Ballistic Missile Defence” (BMD) mimarisi içinde önemli bir yer tutmaktadır.
SAMP/T sistemi neden önemlidir?
Modern savaş ortamında, hava ve füze tehdidi gittikçe karmaşık hale gelmektedir. Bu ortamda, SAMP/T gibi entegre ve çok katmanlı savunma sistemleri, ulusal hava sahasını korumada hayati rol oynamaktadır. 2010 ve 2011 yıllarında Fransa’da yapılan başarılı test atışları, sistemin balistik füzelere karşı yüksek etkinliğini kanıtlamıştır. NATO standartlarına uygunluğu ve geliştirilebilir yapısıyla SAMP/T, geleceğin hava savunma konseptleri için de önemli bir modeldir.
Kaynak: Thales Group, Army Recognition Group
