Rusya’ya ait bir Su-57 Felon savaş uçağı, Hindistan’da düzenlenen Aero India 2025 uluslararası hava gösterisinden dönerken İran’a iniş yaptı.
Bu gelişme, yeni nesil Rus savaş uçaklarından birinin İran’a herhangi bir nedenle ilk defa uğraması olarak kayıtlara geçti.
Uydu görüntüleri, Felon’un İran’ın güneydoğusundaki Bandar Abbas hava üssünde birkaç gün boyunca kaldığını gösteriyor. Ancak şu an itibarıyla üssü terk edip etmediği kesin olarak bilinmiyor.
Uydu Görüntüleri ve Kanıtlar
The War Zone adlı sitede yer alan haberde, Maxar Technologies tarafından alınan bir uydu görüntüsü paylaşıldı.
Bu görüntü, 19 Şubat’ta Bandar Abbas’ta bulunan Su-57’yi gösteriyor. Aynı karede, İran’ın 1979’daki devrimden önce satın aldığı iki adet ABD yapımı P-3 Orion deniz devriye uçağı ve bir adet Rus yapımı Il-76 Candid kargo uçağı da yer alıyor.
A Russian Su-57 fighter briefly stopped for refueling in the Iranian Airforce's 9th Tactical Fighter Base in Bandar Abbas, on its way back from the Aero India Airshow.
— Alireza Talakoubnejad (@websterkaroon) February 22, 2025
This is a 5th Generation Fighter, probably the most advanced military plane to ever land in Iran pic.twitter.com/9eun0dztrr
Görüntüler, sosyal medyada paylaşılan bir videoyla da örtüşüyor. Söz konusu videoda, mavi 054 numaralı Su-57’nin, RA-76373 kuyruk numarasına sahip bir Il-76’nın yanında durduğu görülüyor.
Bu Il-76’nın, 18 Şubat’ta Hindistan’da olduğu uçuş takip verilerine dayanarak doğrulandı. İran da Il-76’ları aktif olarak kullanan ülkeler arasında yer alıyor.
Russian Su-57 fighter did refueling in the Iranian city of Bandar-Abbas on her way to Russia from the #AeroIndia air show.
— Mehdi H. (@mhmiranusa) February 20, 2025
Video of her takeoff today from the IRIAF 9th AFB. pic.twitter.com/WvrXapIxna
Planet Labs tarafından sağlanan ek uydu görüntüleri, Su-57’nin, iki P-3 Orion ve Il-76 ile birlikte 21 Şubat’ta hala Bandar Abbas’ta olduğunu gösteriyor. Ancak daha sonra çekilen bir uydu görüntüsünde sadece Orion uçaklarının kaldığı görülüyor.
Su-57 Hâlâ Orada mı?
Su-57’nin Bandar Abbas’tan ayrılıp ayrılmadığı ya da üste başka bir noktaya taşınıp taşınmadığı belirsizliğini koruyor.
Sosyal medyada dolaşan bir başka video, uçağın İran üssünden kalkış yaptığını gösterdiği iddia edilerek paylaşılıyor ve en az 20 Şubat’tan bu yana internette dolaşıyor.
Bununla birlikte, Su-57’nin İran’da beklenenden uzun süre kaldığına dair söylentiler de var. Sosyal medyada, jetin motor arızası nedeniyle üste tutulduğuna dair doğrulanmamış iddialar ortaya atıldı.
Uydu görüntülerinin, 21 Şubat itibarıyla uçağın hala orada olduğunu göstermesi, bu iddiaları güçlendiren bir unsur olabilir. Motor sorunları, Su-57’nin geliştirme sürecinde sürekli karşılaşılan bir problem olarak biliniyor.
Rus Uçaklarının İran Kullanımı ve Su-57’nin Pazar Durumu
Rus askeri uçakları geçmişte İran üslerini, özellikle Suriye’deki operasyonlar için bir geçiş noktası olarak kullanmıştı. Bandar Abbas, Hindistan’ın Bengaluru kentindeki Aero India 2025 fuarı ile Rusya’nın Su-57’ler için ana üssü olan Ahtubinsk Hava Üssü arasındaki mantıklı bir ara durak olarak görülüyor.
Su-57’nin İran’da görünmesi, jetin uluslararası pazardaki geleceği hakkındaki yeni gelişmelerin ortasında gerçekleşti. Cezayir’in Su-57 için ilk ihracat müşterisi olduğu yakın zamanda duyuruldu. Bu gelişme, Felon’un, Rus ordusuna bile yavaş bir giriş yaptığı ve dış pazarda fazla ilgi görmediği bir dönemde, programa önemli bir ivme kazandırabilir.
Cezayir’in satın alma duyurusu, Aero India 2025 fuarı sırasında yapıldı ve bu fuarda Su-57’nin, ABD’nin F-35 Lightning II savaş uçağıyla aynı rampayı paylaşması dikkat çekti. Rusya ile Hindistan arasındaki Su-57 ortak üretim projesi, 2000’lerin başında başlamış ancak 2018 yılına gelindiğinde başarısızlığa uğramıştı.
İran Su-57 ile İlgileniyor mu?
Rusların, bu fırsatı değerlendirerek Su-57’yi İranlı yetkililere resmi olarak tanıtıp tanıtmadığına dair kesin bir işaret bulunmuyor.
Şu ana kadar İran’ın Felon’u satın almayı aktif olarak değerlendirdiğine dair güvenilir raporlar mevcut değil. Ancak İran, Su-57’leri filosuna katmayı hedeflese bile bu uçakları işletme ve bakım konusunda ciddi zorluklarla karşılaşacaktır.
Su-57, İran’ın mevcut envanterindeki yaşlı savaş uçaklarına kıyasla çok daha karmaşık bir platform olarak kabul edilmelidir.
Bununla birlikte İran, yakın geçmişte Rusya’dan Su-35 Flanker-E savaş uçakları satın alma sürecinde olduğunu duyurmuştu. Bu satın alma, İran’ın taktik jet filosunda önemli bir kabiliyet artışı sağlayacaktır.
Su-35 satışı, İran’ın Ukrayna’daki savaşta Rusya’ya sağladığı destek, özellikle Moskova’ya kamikaze İHA satması ve Rusya’nın bu İHA’ları kendi ülkesinde üretmesine yardım etmesiyle ilişkilendiriliyor.
Tahran’ın, hava ve füze savunma kabiliyetini geliştirme konusunda artan bir motivasyonu olduğu biliniyor. İsrail, geçen yıl İran’da hassas hedeflere yönelik birçok saldırı gerçekleştirdi ve bu saldırılar İran’ın hava savunmasının zayıflıklarını gözler önüne serdi. Bu saldırılarda İsrail uçaklarının İran hava sahasına girip girmediği halen belirsizliğini koruyor.
Sonuç: Su-57’nin İran’daki Varlığı Ne Anlama Geliyor?
Mavi 054 numaralı Su-57’nin hala Bandar Abbas’ta olup olmadığı veya gelecekte Su-57’lerin İran’a daha sık uğrayıp uğramayacağı net değil. Ancak uçağın İran’daki bu kısa süreli varlığı bile, Su-57 programının geleceği açısından yeni bir dönemin habercisi olabilir.
Kaynak: The War Zone
