Rusya, terörle mücadele adı altında, Mali hükümetine askeri destek sağlamaya devam ediyor.
Yerel televizyon kanalı Cap Mali+ kanalında yayınlanan görüntülerde, en az beş T-72B3 Obr.2023 ana muharebe tankı, Kamaz kamyonları, BMD zırhlı muharebe araçları, BTR-80A/82 personel taşıyıcıları, Spartak zırhlı araçları, Linza 4×4 ambulansları, Typhoon-K kamyonları, Tigr taktik araçları ve küçük botlar dahil olmak üzere çok sayıda ekipman yer aldı.
Spartak tipi zırhlı araçların bazılarında 57 mm S-60 uçaksavar topu olduğu gözlemlendi. Sevkiyat sırasında üzerleri çadırlarla örtülmüş, kimliği belirlenemeyen araçların sayısının ise fazla olduğu dikkat çekti.
Tanklar dâhil bazı ekipmanların üzerinde ihasavar koruma sistemleri bulunduğu görüldüğü belirtildi.
Sevkiyatın Amacı ve Afrika Lejyonu
Bu askeri ekipmanların, Rus ordusunun Suriye’den tahliye ettiği askeri tesislerden getirilmiş olabileceği düşünülüyor. Sevkiyatın, Mali ordusunu güçlendirmek ve bölgedeki terör örgütlerine karşı mücadele kapasitesini artırmak amacıyla yapıldığı belirtiliyor.
Rusya, Wagner Grubu aracılığıyla Mali başta olmak üzere Sahel bölgesinde askeri varlığını artırmaya devam ediyor.
Wagner’in lideri Yevgeny Prigozhin’in Ağustos 2023’teki ölümüne rağmen, Rusya bölgedeki operasyonlarına devam ediyor. Wagner Grubu’nun yerine kurulan ve eski Wagner çalışanlarından oluşan “Afrika Lejyonu” 2023’ün sonunda faaliyete geçti.
Fransa’nın Çekilmesi ve Rusya’nın Yükselişi
Fransa, terörle mücadele kapsamında 2013 yılında başlattığı Barkhane Operasyonu çerçevesinde Sahel bölgesine yaklaşık 5.000 asker konuşlandırmıştı. Ancak Mali, Nijer ve Burkina Faso, Fransa’yı sömürgeci politikalar izlemekle suçlayarak 2022 ve 2023 yıllarında Fransız güçlerinin ülkelerini terk etmesini istedi. Fransa’nın bölgeden çekilmesiyle, Rusya’nın etkisi daha da arttı.
Rusya, daha önce Mali’ye Mil Mi-17 helikopterleri, L-39C Albatross eğitim uçakları ve Sukhou Su-25 saldırı uçakları göndermişti. Çin’den tedarik edilen Norinco VN2C savaş araçları ve BRDM-2 keşif araçları da Mali ordusunun envanterine katılmıştı.
Rusya’nın son sevkiyatı, Mali ordusunun askeri kapasitesini güçlendirmeyi ve bölgede terör örgütleri ile mücadelede etkinliği artırmayı hedefliyor.
Ukraynalı haber kaynağı Militarnyi, söz konusu ekipmanların paralı askerler ve Mali hükümeti arasında paylaştırılacağını iddia etti. Daha önce de Militarnyi, Mali’deki El Kaide (JNIM AQIM) militanlarının Mali Cumhuriyeti’nin güneyinde bir Wagner PMC konvoyuna pusu kurduğunu bildirmişti.
El Kaide, 6 Wagner paralı askerinin öldüğünü iddia etti. Video görüntüleri, 5 paralı askerin öldüğünü ve bir aracın makineli tüfek taretine dönüştürüldüğünü doğruladı. Bu aracın muhtemelen konvoyu bir saldırıya karşı korumak için kullanıldığı düşünülüyor.
Ayrıca, Temmuz 2024’te ülkenin kuzeydoğusunda Azawadu Halk Savunma Yapısı (Tuaregler) olarak bilinen oluşum, Çin yapımı zırhlı araçlar ve diğer tipte araçlar kullanan Wagner militanları ile hükümet güçlerine saldırı gerçekleştirdi.
Eski bir siyasetçi, aktivist ve diplomat olan Mohamed Larbi Zitut, grubun başarılarının, çok ihtiyaç duyulan uçaksavar silahları, hafif topçu sistemleri ve mühimmat alımıyla mümkün hale geldiğini belirtti.
Mali İç Savaşının Kısa Özeti
Mali İç Savaşı, 2012 yılında kuzeydeki ayrılıkçı hareketlerin ve radikal İslamcı grupların hükümete karşı başlattığı bir isyanla ortaya çıktı. Ülkenin kuzeyinde yaşayan Tuaregler, Azavad adlı bağımsız bir devlet kurma talebiyle mücadele başlattılar.
Tuareg isyanını fırsat bilen El Kaide bağlantılı radikal gruplar, bölgedeki kontrolü ele geçirerek şeriat kurallarını uygulamaya çalıştı.
Fransa, 2013 yılında Mali hükümetinin çağrısıyla, Serval Operasyonu adlı bir askeri müdahale başlatarak radikal grupları kuzeyden püskürttü. Bu operasyonun ardından Fransa, Barkhane Operasyonu adıyla daha geniş bir bölgesel güvenlik misyonu yürüttü.
Radikal gruplar ve yerel milisler, ülkenin orta ve kuzey kesimlerinde saldırılarını sürdürdü. Bu durum, güvenlik güçleriyle isyancılar arasında çatışmaların daha da yoğunlaşmasına yol açtı. Ülkedeki siyasi kriz, 2020 ve 2021 yıllarında Mali’de iki askeri darbe gerçekleşti. Yeni askeri liderlik, uluslararası toplumla gerilimlere yol açtı ve Fransa ile ilişkiler bozuldu.
Bu süreçte Mali, güvenlik için Rusya ve Wagner Grubu ile iş birliğini artırdı. Ancak bu da ülkenin kuzeyindeki savaşı daha da şiddetlendirdi.
Bölgenin kontrolü, Tuareg ayrılıkçı gruplar, radikal İslamcı militanlar ve Mali hükümeti arasında sürekli el değiştiriyor.
