Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Yasen-M sınıfına ait dördüncü nesil nükleer saldırı denizaltısı Perm’in resmî olarak denize indirildiğini duyurdu.
Perm, Ural bölgesindeki Perm şehrinin adını taşıyor ve Rus Donanması için inşa edilen Yasen/Yasen-M serisinin altıncı denizaltısı olma özelliğini taşıyor. Aynı zamanda, 3M22 Zircon hipersonik seyir füzelerini standart olarak taşıyan ilk Rus nükleer saldırı denizaltısı olarak öne çıkıyor.
Denizaltının inşası, 29 Temmuz 2016’da Severodvinsk’teki Sevmash tersanesinde başladı. Perm’in Rus Donanması’na 2026 yılında teslim edilmesi planlanıyor. Bu gelişme, Rusya’nın donanma modernizasyon programında önemli bir aşamaya işaret ediyor.
Perm Denizaltısının Temel Özellikleri
Perm, Proje 885M sınıfı diğer denizaltılardan farklı olarak Zircon füze sistemine uyum sağlamak amacıyla bazı tasarım değişikliklerine sahiptir. Bu, Perm’i hipersonik füzeleri standart olarak barındıran ilk saldırı denizaltısı yapıyor.
Daha önce Rus Donanması’nda bu ismi taşıyan başka bir denizaltı bulunuyordu. Proje 671RTMK sınıfındaki B-292 Perm, 2002-2005 yılları arasında hizmet vermişti. Mevcut Perm, Malakhit Deniz Mühendisliği Bürosu tarafından tasarlanan modernize edilmiş Yasen-M sınıfına aittir.
Sevmash tersanesi, 2009 yılından bu yana Yasen sınıfı denizaltıları üretiyor ve bugüne kadar Kazan (2021), Novosibirsk (2021), Krasnoyarsk (2023) ve Arkhangelsk (2024) denizaltılarını Rus Donanması’na teslim etti. Üretim aşamasında olan diğer denizaltılar arasında Ulyanovsk, Voronezh ve Vladivostok bulunuyor. Ayrıca, Bratsk adlı yeni bir denizaltının 2025 yılında kızağa konulması planlanıyor.
Perm, KTP-6-185SP tipi basınçlı suyla soğutmalı bir nükleer reaktörle çalışıyor. Bu reaktör, 200 megavat (yaklaşık 268.204 beygir gücü) üretme kapasitesine sahip.
- Maksimum hız: 31 knot (su altında), 16 knot (yüzeyde)
- Dalış derinliği: Maksimum 600 metre, operasyonel 520 metre
- Su altında kalma süresi: 100 güne kadar
- Deplasman: Su altında 13.800 ton, yüzeyde 8.600 ton
- Boyutlar: Uzunluk 130 metre, genişlik 13 metre, su çekimi 9.4 metre
- Mürettebat: 64 kişi
Bu nesil nükleer reaktör, 25-30 yıl boyunca yakıt ikmali gerektirmeden çalışabiliyor. Aynı zamanda, doğal soğutma akışı sağlayarak akustik izini azaltıyor.
Perm, çeşitli torpido ve füze sistemleriyle donatılmıştır:
- Torpido Tüpleri: 533 mm çapında 10 adet torpido tüpü bulunuyor. Bunlar gövdenin orta kısmına açılı şekilde yerleştirilmiş olup, burundaki büyük küresel sonar dizisi nedeniyle burunda yer almıyor.
- Torpido Türleri: USET-80, Fizik-2 ve Case modelleri dahil olmak üzere farklı torpidolar fırlatabiliyor.
- Füze Sistemi:
- 8 dikey fırlatma sistemi (VLS) mevcut. Her biri şu füzelere ev sahipliği yapabiliyor:
- P-800 Oniks (4 adet)
- 3M22 Zircon (4 adet)
- 3M14 Kalibr (5 adet)
- 8 dikey fırlatma sistemi (VLS) mevcut. Her biri şu füzelere ev sahipliği yapabiliyor:
- Savunma Sistemleri: Igla veya Verba tipi taşınabilir hava savunma sistemleri (MANPADS) ile donatılmıştır.
- Elektronik Sistemler: Gelişmiş navigasyon, silah sistemleri ve hidroakustik algılama sistemlerine sahiptir.
3M22 Zircon Hipersonik Füzesinin Teknik Özellikleri
Perm’in en dikkat çeken özelliği, 3M22 Zircon hipersonik füzesini standart olarak taşıyan ilk Rus nükleer saldırı denizaltısı olmasıdır.
Zircon, Rusya’nın hipersonik seyir füzeleri alanındaki en gelişmiş silahlarından biri olarak kabul ediliyor.
- Geliştirici: Rusya’nın Taktiçeskoe Raketnoe Voorujenie (KTRV) şirketi
- Uzunluk: 8 – 9.5 metre
- Savaş başlığı: 300 – 400 kg
- Hedefler: Deniz ve kara hedeflerine saldırı yapabiliyor
- Maksimum hız: Mach 9 (~11.025 km/saat)
- Menzil: 400 km ila 1.000+ km
- Güdüm: Ataletsel navigasyon ve aktif radar arayıcı sistemi
- Uçuş Profili:
- Zircon, orta uçuş safhasında 30-40 km irtifada uçarak hava direncini azaltıyor.
- Terminal safhada atmosferik sürtünme nedeniyle hızı Mach 4.5’e düşebilir.
Bu füzenin teorik olarak engellenmesi zor olsa da, THAAD, SM-3, SM-6, Patriot PAC-3 ve Aster 30 gibi bazı hava savunma sistemlerinin terminal safhada bu tür hedeflere angaje olabileceği belirtiliyor.
Zircon füzesi, 2016’dan beri test ediliyor. Öne çıkan testlerden bazıları şunlardır:
- 4 Ekim 2021: K-560 Severodvinsk denizaltısından hem yüzeyden hem de su altından fırlatma testleri yapıldı.
- Mayıs 2022: Zircon, 1.000 km mesafedeki bir hedefi vurdu.
- 4 Ocak 2023: Zircon resmen hizmete alındı.
Ancak Ukrayna, Patriot ve SAMP/T sistemleri ile Zircon’u başarıyla düşürdüğünü iddia etmişti. Bu durum, füzenin terminal safhada hız kaybedebileceğini gösteriyor.
Putin’in Açıklamaları ve Rus Donanması’nın Gelecek Planları
Perm denizaltısının denize indirilmesi töreninde konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkenin donanma gücünü artırma hedefini bir kez daha vurguladı.
Putin, Rus Deniz Kuvvetleri’nin modernizasyon sürecini hızlandıracaklarını, yeni nesil suüstü ve sualtı platformlarının inşasına daha fazla kaynak ayrılacağını ve donanmanın nükleer caydırıcılık yeteneğinin güçlendirileceğini belirtti.
Putin, Sevmash tersanesinin Rus Donanması için hayati öneme sahip olduğunu ve tesisin önümüzdeki yıllarda yeni nesil denizaltı üretimine devam edeceğini açıkladı. Özellikle Yasen-M sınıfı çok maksatlı saldırı denizaltılarının yanı sıra Borei-A sınıfı stratejik balistik füze denizaltılarının üretiminin de artırılacağı belirtildi.
Andrei Puchkov’un başkanlığını yaptığı Birleşik Gemi İnşa Şirketi (USC) yetkilileri, devletin Sevmash’a sürekli yeni siparişler verdiğini ve tesislerin üretim altyapısını modernize etmek için önemli yatırımlar yapıldığını duyurdu.
Puchkov, Sevmash’ın her yıl en az bir veya iki nükleer denizaltı teslim edebilecek kapasitede olduğunu ve bu üretim hızının önümüzdeki yıllarda korunacağını ifade etti.
Zircon ve Diğer Yeni Nesil Silah Sistemleri
Putin’in konuşmasında dikkat çeken bir diğer nokta, hipersonik silah sistemlerinin Rus Donanması’ndaki rolünün artacağı oldu.
Zircon füzesiyle donatılan Perm’in hizmete girmesiyle, Rus Donanması’nın hipersonik saldırı yeteneklerinin geliştiğini ve bu silahların ülkenin stratejik caydırıcılık politikasında önemli bir yer tuttuğunu vurguladı. Rus donanmasının gelecekte daha uzun menzilli Kalibr-M seyir füzeleriyle donatılacağını ve bu füzelerin 4.500 km’ye kadar hedefleri vurabilecek kapasitede olduğunu belirtti.
Bu gelişme, Rus denizaltılarının hem okyanuslarda stratejik caydırıcılık sağlamak hem de kara hedeflerine yönelik uzun menzilli saldırılar gerçekleştirebilmek için yeni yetenekler kazanacağını gösteriyor.
Murmansk Ziyareti ve Atomflot Tesisi İncelemesi
Putin, Perm’in denize indirilmesinin ardından Murmansk’a giderek Kuzey Filosu’nda görev yapacak olan yeni nesil nükleer denizaltılardan biri olan Arkhangelsk’i ziyaret etti. Burada, Rus Donanması’nın genel durumu ve modernizasyon çalışmaları hakkında yetkililerden bilgi aldı.
Rusya’nın nükleer buz kırıcı filosunu yöneten Atomflot tesislerini de ziyaret eden Putin, Kuzey Deniz Rotası’nın geliştirilmesi ve Arktik bölgesindeki lojistik operasyonların hızlandırılması için çalışmaların devam edeceğini açıkladı.
Putin’in sözleri, Rusya’nın Arktik bölgesine olan stratejik ilgisini bir kez daha ortaya koyarken, donanma modernizasyonunun sadece askeri değil, aynı zamanda ekonomik ve jeopolitik bir öneme sahip olduğunu gösterdi.
Kuzey Deniz Rotası’nın güvenliği, Rusya’nın enerji ve ticaret yolları açısından büyük önem taşıyor ve bu nedenle bölgedeki askeri varlığın artırılması kritik bir öncelik olarak değerlendiriliyor.
Rus Donanması’nın Küresel Stratejisi
Putin, Rusya’nın küresel deniz stratejisi kapsamında hem Arktik hem de Pasifik bölgelerinde donanmanın operasyonel yeteneklerini artırmaya devam edeceğini belirtti. Bu noktada toparlayacak olursak:
- Yasen-M sınıfı saldırı denizaltılarının sayısının artırılması,
- Borei-A sınıfı stratejik nükleer denizaltıların inşasının sürdürülmesi,
- Kalibr, Zircon ve Oniks füzeleri ile donatılmış yüzey gemilerinin geliştirilmesi,
- Yeni nesil denizaltı avlama ve denizaltı savunma sistemlerinin artırılması hedefleniyor
Sonuç olarak, Perm’in hizmete girmesi, Rus Donanması’nın hipersonik silah entegrasyonu konusundaki ilerlemesini simgeliyor ve ülkenin nükleer caydırıcılık kabiliyetini artıran önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Kaynak: Reuters, WPLG, Army Recognition
