Polonya, hava kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla ABD merkezli Northrop Grumman şirketi ile 200 adet AARGM-ER (Gelişmiş Anti-Radyasyon Güdümlü Füze – Uzatılmış Menzil) füzesi alımını içeren 745 milyon dolarlık bir sözleşmeye imza attı. Anlaşma kapsamında teslimatların 2029-2035 yılları arasında tamamlanması öngörülüyor.
Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Władysław Kosiniak-Kamysz, 28 Ocak’ta gerçekleşen imza töreninde bu tedarikin ülkenin askeri kapasitesi açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu vurguladı ve çığır açan bir satın alım olarak nitelendirdi.
Polonya Hava Kuvvetleri Genel Müfettişi Tümgeneral Ireneusz Nowak, A2AD (Anti-Erişim/Alan Engelleme) tehditlerine karşı, F-35 savaş uçaklarının düşük görünürlük yeteneğiyle birleşen AARGM-ER füzelerinin, düşman hava savunma radarlarını devre dışı bırakabileceğini ifade etti.
Tümgeneral Nowak, bu sistemin envantere dâhil edilmesiyle Polonya’nın ABD, Hollanda, Finlandiya ve Avustralya gibi ülkelerin bulunduğu seçkin bir topluluğa katıldığını belirtti.
ABD, Nisan 2024’te Polonya’nın bu füzeleri satın almasına yeşil ışık yakmıştı. O dönemde 360 adet füze ve 1,275 milyar dolarlık bir satış planlanırken, nihai anlaşma 200 adet füze üzerinden tamamlandı.
Breaking Defence haberine göre Polonya, F-35A uçaklarını daha da etkili hale getirmek adına gelecekte JSM gemisavar ve kara hedeflerine yönelik füzeler, GBU-53/B StormBreaker güdümlü bombaları ile AIM-120D AMRAAM veya Meteor BVRAAM havadan havaya füzeler gibi gelişmiş silah sistemlerini de envanterine katmayı düşünüyor.
Polonya’nın F-35 Uçakları Hamlesi
Polonya, hava kuvvetlerini modernize etmek ve bölgesel savunma kapasitesini artırmak amacıyla F-35A Lightning II savaş uçaklarını tedarik etme kararı aldı. Ocak 2020’de ABD ile imzalanan 4,6 milyar dolarlık anlaşma kapsamında toplam 32 adet F-35A satın alındı.
İlk iki uçak, 23 Aralık 2024’te ABD’nin Nebraska eyaletindeki Ebbing Ulusal Muhafız Hava Üssü’ne teslim edildi. Bu üs, Polonyalı pilotlar ve bakım personelinin F-35’in operasyonel kullanımı konusunda eğitim alacağı merkez olarak belirlenmiş durumdadır.
Polonya, F-35 uçaklarını öncelikli olarak hava üstünlüğü sağlama, keşif-gözetleme, elektronik harp ve hassas vuruş kabiliyetleri için kullanmayı hedefliyor. Özellikle Rusya’nın bölgedeki askeri faaliyetleri göz önüne alındığında, bu uçaklar Polonya’nın NATO içindeki caydırıcılığını artıracak kritik bir unsur olarak değerlendiriliyor.
Beşinci nesil F-35’ler, sahip olduğu düşük görünürlük (stealth) teknolojisi sayesinde düşman radarlarından kaçınarak hassas hedeflere saldırı gerçekleştirebilecek.
Ayrıca tarafların anlaşması durumunda bu uçaklar; AARGM-ER anti-radyasyon füzeleri, JSM gemisavar füzeleri, GBU-53/B StormBreaker güdümlü bombaları ve AIM-120D AMRAAM ya da Meteor gibi ileri seviye havadan havaya füzelerle donatılacak.
Polonya Hava Kuvvetleri için F-35’ler, eskiyen MiG-29 ve Su-22 uçaklarının yerini alacak yeni nesil platformlar olarak öne çıkıyor.
Özellikle NATO tatbikatlarında ve Avrupa’daki ortak savunma misyonlarında aktif rol alması beklenen bu uçaklar, aynı zamanda Polonya’nın kendi savunma sanayisini geliştirmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Uzun vadede, F-35’lerin Polonya’nın savunma doktrininde merkezi bir konuma sahip olması ve ülkenin doğrudan ABD ile savunma iş birliğini güçlendirmesi bekleniyor.
Teslimat programına göre; 2025 yılında Polonya’ya 6 adet F-35 teslim edilmesi planlanıyor. 2026 yılında 14 adet, 2027 ve 2028’de dörder adet, 2029’da ise iki adet uçak daha teslim edilerek toplamda 32 adetlik filo tamamlanacak.
Ancak Polonya’nın F-35 tedariki, ülke içinde çeşitli eleştirilerle de karşılaştı. Örneğin uçakların tedarik edileceği dönemde Polonya’nın eski Milli Savunma Bakanı Tomasz Siemoniak; Polonya’nın F-35 savaş uçaklarını tedarik etmeden önce hava savunma sistemlerini yenilemesi gerektiğini ama yetkililerin MiG-29 uçaklarından kaynaklanan sorunlardan kaçmak için en kestirme yolu seçtiklerini iddia etmişti.
KAYNAK, Defence24 PL, Breaking Defence
