Peru, İsveç’ten Gripen E savaş uçağı satın alacak

Peru hükümeti, Cumhurbaşkanı Dina Boluarte liderliğinde, ülkenin hava savunma kapasitesini büyük ölçüde artıracak tarihi bir karara imza attı. Bu kapsamda, Peru Hava Kuvvetleri için İsveçli Saab tarafından üretilen 24 adet Saab JAS 39 Gripen E çok amaçlı savaş uçağının satın alınması onaylandı.

Toplam değeri 3,5 milyar ABD doları olan bu yatırım, Peru ile İsveç arasında hükümetler arası bir anlaşma şeklinde yapılandırıldı ve ülkenin hava gücünde büyük bir sıçramaya işaret ediyor. Böylece Peru’nun hava kuvvetlerini yeniden yapılandırma ve operasyonel kapasitesini artırma hedefini içeren uzun vadeli savunma planının bir parçası olarak hayata geçiriliyor.

Anlaşma, Peru Kongresi tarafından onaylanan 2025 Borç Yasası'nın kabul edilmesinin hemen ardından hız kazandı. Önümüzdeki günlerde, bu alımı resmileştirecek olan ulusal çıkar kararnamesinin imzalanması bekleniyor.

İsveç Savunma Bakanı Pål Jonson’un 10 Temmuz 2025 tarihinde Peru’yu ziyaret ederek, Peru Savunma Bakanı Walter Astudillo Chávez ile yapacağı ikili görüşmede anlaşmanın son detaylarının tamamlanması ve sürecin resmen sonuçlandırılması planlanıyor.

Gripen E alımı iki aşamalı bir süreçle gerçekleşecek

İki ülke arasındaki anlaşma iki aşamalı bir satın alma sürecini kapsıyor. İlk aşamada 2025 yılında 2 milyar dolar, ikinci aşamada ise 2026 yılında 1,5 milyar dolar ödenecek. Toplam 3,5 milyar dolarlık bütçe, yalnızca uçakların teminini değil, eğitim sistemleri, lojistik destek altyapısı, silah sistemleri ve teknoloji transferini de içeriyor. Peru Hava Kuvvetleri’nin en geç Temmuz 2026’ya kadar en az üç adet Gripen E savaş uçağı teslim alması hedefleniyor.

Cumhurbaşkanı Dina Boluarte, bu kararı ülkenin egemenliğini yeniden inşa etmek ve bölgesel belirsizlikler karşısında savunma duruşunu güçlendirmek adına “tarihi” bir adım olarak nitelendirdi.

Uzun süredir devam eden ve farklı savaş uçağı platformlarının değerlendirildiği süreçte, Saab JAS 39 Gripen E, F-16 Block 70 ve Dassault Rafale gibi rakiplerini geride bırakarak tercih edildi. Saab’ın sunduğu teknoloji transferi, operasyonel maliyet avantajları ve modern savaş kabiliyetleri seçimde belirleyici oldu.

Kamuoyunda eleştiriler ve siyasi tartışmalar

Alınan karar, ülkede geniş yankı uyandırdı. Eleştirmenler, Peru’nun hâlihazırda eğitim, sağlık ve altyapı gibi acil ihtiyaçları göz önüne alındığında, büyük savunma harcamalarının öncelik olup olmadığını sorguluyor.

Bazı milletvekilleri bu yatırımın öncelik sıralamasını tartışırken, halkın bir kısmı sosyal harcamaların artırılması gerektiğini savunuyor. Peru Başbakanı Eduardo Arana ise sürecin henüz nihai onay almadığını ve değerlendirme aşamasında olduğunu belirterek tartışmaları yatıştırmaya çalıştı.

Eskiyen filolar ve modernizasyon ihtiyacı

Askeri analistler, kararın aciliyetine dikkat çekiyor. Peru Hava Kuvvetleri'nin mevcut filosu MiG-29, Su-24 ve Mirage 2000 savaş uçaklarından oluşuyor. Bu uçaklar teknolojik olarak geride kalmış durumda ve operasyonel ömürlerinin sonuna yaklaşıyor.

Gripen E, son teknoloji aviyonikleri, gelişmiş silah sistemleri ve ağ merkezli harp kabiliyetleriyle Peru’nun savunma ihtiyaçlarına modern bir çözüm sunuyor. Saab şirketi, Peru ve diğer Latin Amerika ülkelerine bu uçaktan daha fazla satmak istiyor.

Yeni uçaklar, sadece hava sahası gözetimi ve savunma görevlerinde değil, aynı zamanda bölgesel caydırıcılık ve uluslararası iş birliklerinde Peru’yu daha güçlü kılacak. Teknoloji transferiyle yerli savunma sanayisi altyapısının güçlendirilmesi hedeflenirken, bu hamle Peru’yu sadece bir silah alıcısı değil, modern savunma teknolojilerine sahip bir ülke haline getirecek.

Peru’nun bu stratejik kararı, bölgesel güvenlik ortamındaki değişimlere yanıt vermek ve ulusal egemenliği korumak için uzun vadeli bir savunma vizyonunun somut göstergesi olarak değerlendiriliyor.