KKTC lideri Erhürman: “Kıbrıslı Türklerin iradesi görmezden geliniyor”

Doğu Akdeniz’de enerji diplomasisi yeniden hareketlenirken, bölgedeki yeni elektrik ve doğalgaz projeleri siyasi gerilimleri de beraberinde getiriyor.

Güney Kıbrıs Rum yönetimi, Yunanistan ve İsrail arasında planlanan Great Sea Interconnector (GSI) projesi, Kıbrıslı Türklerin sürece dâhil edilmemesi nedeniyle Lefkoşa’nın kuzeyinde tepkiyle karşılandı. KKTC Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, projenin “tek taraflı” nitelik taşıdığını vurgulayarak, bunun hem adadaki müzakerelere hem de bölgesel dengeye zarar vereceğini söyledi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, Güney Kıbrıs, Yunanistan ve İsrail’in birlikte yürütmeyi planladığı Great Sea Interconnector (GSI) elektrik bağlantı projesine ilişkin sert açıklamalarda bulundu.

Erhürman, Kıbrıslı Türklerin projede tamamen dışlandığını belirterek, “Enerji ve deniz yetki alanları gibi egemenlik konularında halkımızın iradesi yok sayılıyor. Bu, asla kabul edilemez,” ifadelerini kullandı.

GSI gibi büyük çaplı enerji projelerinin adanın iki halkı arasında eşit statü temelinde yürütülmesi gerektiğini söyleyen Erhürman, “Kıbrıslı Türklerin iradesinin hiçe sayıldığı hiçbir enerji planlamasını kabul etmeyeceğiz” dedi. Erhürman ayrıca, Rum lider Nikos Hristodulidis’in müzakere çağrıları yaptığı bir dönemde bu tür tek taraflı girişimlerin çözüm sürecini baltaladığını dile getirdi.

Kıbrıslı Türk lider, İsrail’den Güney Kıbrıs’a doğalgaz taşınmasını öngören yeni boru hattı planlarının da aynı dışlayıcı yaklaşımı yansıttığını belirtti. “Bu tarz projeler, yalnızca adadaki çözüm umutlarını değil, Doğu Akdeniz’deki istikrarı da tehdit eder” diyen Erhürman, özel sektör şirketi Energean’ın Vasiliko’ya doğalgaz taşıma önerisinin de samimi bir iş birliği niyeti taşımadığını savundu.

Erhürman’ın açıklamaları, Güney Kıbrıs ve Yunanistan enerji bakanlarının Avrupa Birliği Enerji Komiseri ile Brüksel’de yapacağı GSI toplantısı öncesinde geldi. Görüşmede projenin jeopolitik önemi, ekonomik sürdürülebilirliği ve teknik ilerlemesi ele alınacak. Ancak hattın mülkiyetinin Yunanistan’ın enerji iletim operatörü ADMIE’ye devredilmiş olması, projenin yönetiminde bazı belirsizlikleri gündeme taşıyor.

Güney Kıbrıs Enerji Bakanı Papathanasiou, parlamentodaki bütçe görüşmelerinde yaptığı açıklamada, doğalgaz alanında da üç stratejik projenin ilerlediğini belirtti. Kronos sahasından çıkarılacak gazın Mısır’daki Damietta LNG tesisine taşınmasının planlandığını, Afrodit sahasında ise mühendislik tasarımının sürdüğünü ifade etti. Ayrıca Vasiliko LNG terminalinde kullanılacak Prometheus FSRU gemisinin bu ay içinde tamamlanacağını söyledi.

Yeni girişimlerden biri olarak öne çıkan Energean–Power Energy Cyprus ortaklığı, İsrail’den Vasiliko’ya uzanacak yeni doğalgaz hattı önerisini gündeme getirdi. Ancak mevcut yasal düzenlemeler uyarınca, elektrik üretiminde kullanılacak doğalgazın ithalatı yalnızca devlet şirketi DEFA tarafından yapılabiliyor.

Tüm bu gelişmelerin ışığında Güney Kıbrıs yönetimi, 2026 enerji stratejisi kapsamında hidrokarbon kaynaklarının verimli değerlendirilmesi, yeşil dönüşümün hızlandırılması, enerji depolama altyapısının geliştirilmesi ve bölgesel elektrik bağlantılarının güçlendirilmesini öncelikli hedefleri arasına aldı.