İsveç, Ukrayna’ya yönelik askeri yardımlarını sürdürürken, 9 Nisan 2025’te savunma bakanı Dr. Pål Jonson tarafından önemli bir tedarik kararı duyuruldu.
Buna göre İsveç, BAE Systems Bofors’tan 18 adet yeni nesil Archer tekerlekli kundağı motorlu obüs siparişi verdi. Duyuru, Karlskoga’daki BAE Systems Bofors tesisine gerçekleştirilen ziyarette yapıldı.
Toplam değeri yaklaşık 300 milyon dolar olarak açıklanan bu tedarik, İsveç’in Ukrayna’ya gönderdiği 18. askeri yardım paketinin bir parçası olarak öne çıkıyor. Yardım paketi, Archer obüslerinin yanı sıra beş adet topçu tespit radarı ve bunlara yönelik mali destek kalemlerini de kapsıyor.
2025 yılı yardımları 29,5 milyar SEK’e ulaştı
Bu alım, İsveç’in Ukrayna’ya yönelik kapsamlı destek politikalarının bir uzantısı olarak değerlendiriliyor. 31 Mart 2025 tarihinde açıklanan 19. askeri yardım paketiyle birlikte, İsveç’in 2025 yılı için planlanan askeri desteği yaklaşık 29,5 milyar İsveç kronuna ulaştı. 2022’den bu yana toplam askeri yardım tutarı ise 80 milyar kron seviyesini aştı.
Son yardım paketi, yalnızca İsveç değil, aynı zamanda diğer İskandinav ve Avrupa savunma sanayii firmalarından yapılan alımları da içeriyor. Paket kapsamında topçu sistemleri, mühimmat, uydu haberleşme ekipmanları ve denizcilik sistemleri gibi birçok yetenek alanı Ukrayna’nın hizmetine sunulacak.
Yeni Archer sistemleri 2026’da teslim edilecek
Siparişi verilen Archer sistemleri, Rheinmetall MAN Military Vehicles (RMMV) HX2 8×8 platformu üzerine entegre edilecek. Teslimatların 2026 yılında başlaması bekleniyor.
Bu alım, daha önce Ukrayna’ya gönderilen ve Birleşik Krallık’a satılan sistemlerin yerini doldurmayı hedefliyor. Mart 2023 itibarıyla İsveç envanterinde depoda bulunan 24 Archer sisteminden 14’ü İngiltere’ye satılmış, 8’i Ukrayna’ya gönderilmişti. Kalan 2 sistem ise Ar-Ge amaçlı elde tutulmuştu.
Archer sisteminin teknik özellikleri
FH77BW L52 ya da Artillerisystem 08 olarak da bilinen Archer, 155 mm kalibrede, yüksek hareket kabiliyetine sahip kundağı motorlu bir obüs sistemi. 2013 yılında ilk teslimatları yapılan sistem, 2016 itibarıyla İsveç Silahlı Kuvvetleri’nde tam operasyonel statüye geçti.
İlk sürümleri Volvo A30D 6×6 taşıyıcı üzerine geliştirilirken, daha sonra HX2 8×8 ve konsept seviyesinde Oshkosh 8×8/10×10 platformları da değerlendirildi.
Archer, konuşlanma ve ateş açma süresini sadece 20 saniyeye, mevzi terk süresini ise yine 20 saniyeye indiriyor. Sistem, 20 saniyede 3 atım, 3 dakikada 21 atım ya da 35 dakikada toplam 54 atım gerçekleştirebiliyor. 6 mühimmatla eş zamanlı hedef vurma (MRSI) kabiliyeti bulunuyor.
Tamamen otomatik yükleme sistemi; 21 adet 155 mm mühimmat ve 126 modüler barut yükü taşıyabiliyor. Zırhlı kabinden 1 ila 4 kişilik mürettebatla kullanılabiliyor.
Uzun menzilli ve hassas vuruş yeteneği
Archer, NATO standartlarında çeşitli 155 mm mühimmatlarla uyumlu. Yüksek patlayıcılı, duman, aydınlatma ve eğitim mühimmatlarının yanı sıra, hassas güdümlü Excalibur mühimmatlarını da atabiliyor.
GPS güdümlü Excalibur mühimmatının menzili 50 km’yi aşarken, isabet sapması 2 metreden düşük. Ayrıca Fransız-İsveç ortak üretimi BONUS mühimmatlarını da kullanabiliyor. BONUS, 35 km menzile sahip ve her mühimmatta zırhlı hedeflere karşı etkili iki adet sensör güdümlü alt mühimmat barındırıyor.
Sistemde balistik hesaplama, elektronik tapa ayarlama ve dijital ateşleme görevleri entegre biçimde yürütülüyor. Navigasyon ve hedefleme sisteminde atalet seyrüsefer sistemi (INS) ve GPS desteği bulunuyor. Ayrıca muharebe yönetim sistemleriyle uyumlu çalışabiliyor. Üst bölümdeki uzaktan komutalı silah istasyonuna 12.7 mm makineli tüfek veya 40 mm otomatik bomba atar entegre edilebiliyor.
Zırhlı kabin, topçu şarapnelleri, hafif silah ateşi, mayın ve patlama basıncına karşı koruma sağlıyor. Ayrıca CBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) tehditlere karşı filtreleme sistemine sahip. -30°C’den +50°C’ye kadar geniş iklim koşullarında görev yapabiliyor. HX2 platformu ile 90 km/s azami hıza, 800 km operasyonel menzile ulaşıyor. 1 metreye kadar su geçişi yapabiliyor.
Aktif kullanıcılar ve savaş tecrübesi
Archer sistemi hâlihazırda İsveç, Birleşik Krallık ve Ukrayna envanterinde yer alıyor. İsveç, 2009’da 24 sistem siparişi vermiş; 2016’da ise Norveç tarafından iptal edilen 24 ek sistemi envantere katmıştı. Eylül 2023’te HX2 platformuna dayalı 48 yeni sistem için 500 milyon dolarlık bir sözleşme daha imzalanmıştı. Bu sistemlerin teslimatı 2025’te başlayacak.
Birleşik Krallık, Ukrayna’ya gönderdiği 32 adet AS90 obüsünün yerine geçici çözüm olarak 14 Archer sistemini Ekim 2023 – Temmuz 2024 arasında teslim aldı. Ukrayna ise 2023 sonunda 8 adet Archer sistemine kavuştu. Bu sistemler, özellikle Donbas bölgesinde etkili şekilde kullanıldı. Mart 2024’te Kreminna yakınlarında Rus yapımı D-20 obüslerine, Mayıs 2024’te ise Chervonopopivka’da 2S19 Msta-S obüsüne karşı gerçekleştirilen saldırılar görüntülendi.
Ocak 2024’te Ukrayna medyası Archer sisteminin aktif çatışma sahasında kullanıldığını gösteren görüntüler yayımladı. Operatörler, sistemin otomasyonu ve hızlı tepki süresini önemli avantajlar olarak nitelendirdi. Şubat 2024’te Kupiansk yakınlarında bir Archer sistemi dolanan mühimmatla vuruldu. Ancak Ukrayna kaynakları sistemin onarılabilir durumda olduğunu belirtti.
Yeni kullanıcı adayları ve küresel ilgi
Archer, dünya genelinde farklı orduların dikkatini çekmeye devam ediyor. Romanya, 36 adetlik olası alımı değerlendiriyor. Kanada, mobil topçu çözümleri için Archer’ı seçenekler arasında tutuyor.
ABD, 2021 yılında sistem üzerinde testler yapmış ancak o dönem için alım kararı vermemişti. Buna rağmen 2026 yılında sonuçlanması beklenen “mobil taktik top” girişimi kapsamında sistem yeniden gündeme geldi.
İsviçre, 2022’de başlattığı “Artillerie Wirkplattform und Wirkmittel 2026” programı kapsamında Archer’ı kısa listeye almış ancak 2024’te Alman yapımı RCH-155 sistemini tercih etmişti. Norveç ise 2013’te sipariş verdiği Archer’ları 2017’de iptal etmiş ve Güney Kore yapımı K9 Thunder sistemini tercih etmişti.
İsveç’in geniş kapsamlı lojistik desteği sürüyor
İsveç’in Ukrayna’ya verdiği askeri destek yalnızca sistem tedarikiyle sınırlı değil. Ülke, inovasyon projeleri, ihracat kredi garantileri, teknik hizmetler ve teslim edilmiş ekipmanlara yönelik bakım desteği de sağlıyor.
Hükümet, yedek parça ve lojistik hizmetler için 573 milyon kron, ihracat garantileri için 500 milyon kron ve sivil savunma destekleri için 140 milyon kronluk kaynak ayırmış durumda. İsveç Savunma Araştırma Ajansı (FOI) ise analiz ve tespit görevlerinde Ukrayna’ya destek veriyor.
Kaynak: Army Recognition
