Güney Çin Denizi’nde çıkan yeni bir gerginlikte, Çin donanmasına ait bir helikopter, Filipinler devriye uçağına yalnızca 3 metre mesafeye kadar yaklaşarak havada tehlikeli bir durum oluşturdu.
Güney Çin Denizi’nde egemenlik ihtilafları giderek tırmanıyor. Son olarak, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması’na ait bir helikopter, Filipinler’e ait “Cessna Caravan turboprop” tipi devriye uçağına tehlikeli bir şekilde yaklaştı. Olay, Scarborough Resifi civarında gerçekleşti ve Filipinli pilotlar telsiz aracılığıyla “Çok yakın uçuyorsunuz, çok tehlikelisiniz” şeklinde Çin tarafını sert bir dille uyardı.
Filipinler Sahil Güvenlik Sözcüsü Jay Tarriela, Filipinler Balıkçılık ve Su Kaynakları Bürosu’na (BFAR) ait uçağın “Deniz Alanı Farkındalık Uçuşu” gerçekleştirdiğini ve içinde yabancı gazetecilerin de bulunduğunu belirtti. Tarriela, olayın yerel saatle 08.39’da meydana geldiğini ve Çin helikopterinin Filipinler uçağına yalnızca 3 metre yakınlaşarak Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) kurallarını ihlal ettiğini vurguladı. Tarriela, “Çin’in sürdürdüğü bu agresif tutuma rağmen Batı Filipin Denizi’ndeki egemenliğimizi savunmaya devam edeceğiz” dedi.
Çin’den Yanıt
Çin ordusu, olayın farklı bir boyutunu vurgulayarak Filipinler uçağının “Çin’in Huangyan Adası hava sahasına izinsiz girdiğini” öne sürdü. Pekin yönetimi, Güney Çin Denizi’ndeki hak iddialarından taviz vermeyeceğini sükunetle ancak net bir şekilde dile getirdi.
Geçmişte Yaşanan Benzer Gerginlikler
Güney Çin Denizi, uzun süredir bölgedeki ülkeler arasında egemenlik tartışmalarının odağında bulunuyor. Çin, tarihi hak iddialarını gerekçe göstererek neredeyse tüm deniz alanı üzerinde hak sahibi olduğunu ileri sürüyor. Filipinler, Vietnam, Malezya ve Endonezya gibi bölge ülkeleri ise bu iddialara karşı çıkıyor.
2016 yılında Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Çin’in bölgedeki iddialarını hukuksuz bularak Filipinler lehine karar vermişti. Ancak Pekin yargı kararını tanımadı ve bölgede askeri yapılanmalarını sürdürdü.
Geçtiğimiz yıllarda da benzer gerginlikler yaşanmıştı. 2023 yılında Çin Sahil Güvenliği, Filipinler’e ait ikmal gemilerini engellemeye çalışmış, Filipinler tarafı bunu “düşmanca bir eylem” olarak nitelendirmişti. 2021’de ise Çin donanması, Filipinler balıkçı gemilerine yönelik “su topu” saldırıları düzenlemiş ve bölgedeki gerilimi daha da arttırmıştı.
Öte yandan Çin’in varlığını arttırabilmek için küçük adaları yapay olarak genişlettiği uydu görüntülerinde ortaya çıkmış, özellikle Filipinler karşı çıkarak dava açmıştı, Pekin ise kanıtları reddetmişti.
ABD’de bu denizde varlığını güçlendirmeye çalışıyor. Muhtemel bir durumda Çin’in yapay adalarına ulaşana kadar ele geçirilme ihtimalleri uzmanlar tarafından yüksek görülüyor.
Kaynak: İHA
