Çad Hava Kuvvetleri tarafından Çin’den sipariş edilen FB-10A kısa menzilli hava savunma sistemleri (SHORAD), Sudan’daki Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (RSF) eline geçmiş olabilir. Army Recognition’ın Çad merkezli haber kaynağından aktardığı bu iddia doğrulanırsa, bu sevkiyat Sudan’a yönelik silah ambargosunun ihlali anlamına gelir.
FB-10A: Kompakt ve etkili bir hava savunma sistemi
FB-10A, Çin’in 2016 Zhuhai Airshow’da ilk kez tanıttığı FB-10 sisteminin evrimsel bir versiyonu olup, Mısır’daki EDEX 2021 fuarında da maket olarak sergilenmişti. Sistem, Dongfeng Mengshi 6×6 zırhlı araç platformu üzerine monte edilmiş olup, yaklaşık 10 kilometre menzile ve 15 ila 5.000 metre irtifa aralığında angajman kabiliyetine sahiptir.
Aracın arkasında yer alan platformda ikişer dörtlü olmak üzere toplam sekiz fırlatmaya hazır füze bulunmakta. Entegre sensör sistemi ise 3 boyutlu radar ve 360 derece elektro-optik birimden oluşarak sistemin hedef tespit ve angajman kabiliyetini artırmakta. Bu özellikler, özellikle yol altyapısının zayıf, birliklerin hafif korunduğu ve hızlı mevzi değiştirmenin kritik olduğu Sudan ve Sahel bölgeleri için önemli avantajlar sunuyor.
RSF için muhtemel operasyonel etkiler
RSF (Rapid Support Forces – Hızlı Destek Kuvvetleri), Sudan’da faaliyet gösteren yarı-askeri bir güçtür. Eski Janjaweed milislerinden türemiş olup, daha sonra Sudan hükümeti tarafından resmileştirilmiş ve iç güvenlikte görev almıştır. 2023 itibarıyla Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile açık çatışma halindedir.
Eğer FB-10A sistemlerinin RSF’nin envanterine geçtiği doğrulanırsa, bu durum Sudan’daki hava harekâtlarında önemli bir denge değişimine neden olabileceği düşünülüyor. FB-10A’nın komuta bağlantılı yönlendirme ve kızılötesi arayıcı başlık gibi çift yönlendirme sistemleri, düşük radar kesitine sahip İHA’lara, alçak irtifada uçan uçaklara ve taarruz helikopterlerine karşı etkili bir savunma sunuyor.
Bu sistemlerin mobil yapısı ve kısa angajman süresi, RSF’nin hava savunma unsurlarını pusu kurma taktiğiyle kullanmasına olanak tanıyor. Hedefin tespitinden sonra hızla yer değiştirebilen bu unsurlar, helikopterlerin irtifasını artırmasını, İHA’ların rota değiştirmesini ve hava saldırı planlarının gözden geçirilmesini zorunlu kılıyor.
Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile RSF arasında Nisan 2023’ten bu yana süren çatışmalarda, havacılık unsurları SAF için kara kuvvetlerindeki açığı kapatmanın ana aracı olmuştu. Ancak modern SHORAD sistemlerinin RSF’nin kullanımına geçmesi, SAF için bu avantajı sınırlayabilir. Özellikle lojistik hatların korunması, ileri üslerin savunulması ve kritik geçiş noktalarının kontrolü gibi alanlarda hava üstünlüğünü doğrudan etkileyebilir.
Ancak bu sistemler de savunmasız değil. Zayıf kamuflaj, bilinen bölgelerde uzun süreli konuşlanma ya da aktif radar kullanımı gibi durumlar, FB-10A fırlatıcılarını gezici mühimmat, topçu atışı ya da SEAD (Düşman Hava Savunmasını Bastırma) operasyonlarına karşı savunmasız bırakabilir.
İddiaların doğruluğu henüz bağımsız kaynaklarca teyit edilmemiş olsa da, FB-10A sistemlerinin RSF’nin eline geçmesi halinde Sudan’daki hava sahasının kullanımına dair dengeleri ciddi biçimde etkileyebileceği değerlendiriliyor.
Kaynak: Army Recognition
