Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 80’incisi, 23-29 Eylül tarihleri arasında “Birlikte daha iyi: Barış, kalkınma ve insan hakları için 80 yıl ve daha fazlası” temasıyla New York’ta düzenlenecek. Genel Kurul, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in açılış konuşmasıyla başlayacak. Görüşmelere bu yıl başkanlık edecek isim, eski Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock olacak.
Yaklaşık 150 devlet ve hükümet başkanının katılım sağlayacağı Genel Kurul’a binlerce diplomat, bakan, sivil toplum örgütü çalışanı ve gazeteci de iştirak edecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM kürsüsünde Gazze’yi gündeme taşıyacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Kurulu’na 15. kez hitap edecek. Konuşmasında, Gazze’de süregelen İsrail saldırıları, işgal altındaki Filistin topraklarındaki hak ihlalleri, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetleri ile İsrail’in Suriye ve Lübnan’a yönelik saldırıları öne çıkacak başlıklar arasında yer alıyor. Erdoğan’ın ayrıca iki devletli çözüm çağrısında bulunması ve uluslararası toplumu İsrail’in saldırılarına karşı ortak tutum almaya davet etmesi bekleniyor. New York’a dün ulaşan Erdoğan, ilk konuşmasını bugün Türkiye saatiyle 22.00-01.00 arasında düzenlenecek “Filistin Meselesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi” konulu yüksek düzeyli uluslararası konferansta gerçekleştirecek.
Filistinli yetkililere vize yok
Fransa ve Suudi Arabistan öncülüğündeki bu konferans, BM Genel Merkezi’nde düzenlenecek. Ancak ABD’nin yaklaşık 90 kişilik Filistin heyetine vize vermeyi reddetmesi nedeniyle, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas toplantıya video konferansla katılacak. Bu durum, ABD’nin İsrail’e verdiği koşulsuz destek nedeniyle uluslararası alanda giderek daha fazla eleştirilmesine yol açtı.
Erdoğan, yarın Genel Kurul görüşmelerinin ilk gününde Türkiye saatiyle 18.00 civarında, Brezilya, ABD ve Endonezya’nın ardından 4. sırada konuşma yapacak. Erdoğan’ın, Gazze’de süren İsrail saldırılarına, Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki işgallere, bölge ülkelerine yönelik saldırılara değinmesi ve uluslararası toplumu İsrail’e karşı tavır almaya çağırması bekleniyor.
24 Eylül Çarşamba günü ise Türkiye saatiyle 21.00’de BM İklim Zirvesi’nde konuşma yapacak.
Gündemde Gazze, Ukrayna, iklim krizi ve küresel güvenlik var
BM Genel Kurulu görüşmeleri, artan küresel krizlerin gölgesinde gerçekleşiyor. Gazze’de çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 65 binden fazla sivilin hayatını kaybettiği İsrail saldırıları, ana gündem maddesi olmayı sürdürüyor. Konferansta ayrıca Hamas müzakere heyetine yönelik son Doha saldırısı da ele alınacak.
İngiltere, Kanada ve Avustralya gibi ülkeler Filistin Devletini tanıdıklarını duyururken, Fransa’nın da konferans sırasında bu yöndeki kararını açıklaması bekleniyor. Bu gelişmeler, ABD’nin İsrail’e verdiği desteğin uluslararası kamuoyunda giderek daha fazla sorgulanmasına neden oluyor.
ABD yönetimi, düzenlenen konferansı “Hamas’ı cesaretlendiren” bir adım olarak nitelendirirken, diplomatik çabaları baltaladığı ve savaşı uzattığı gerekçesiyle eleştiriyor. Öte yandan, Trump yönetiminin İsrail’e 6 milyar doları aşan yeni silah ve askeri teçhizat satışı planladığı da belirtiliyor.
ABD’nin Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve beraberindeki heyete vize vermemesi nedeniyle Abbas’ın konuşmalarını video üzerinden yapması bekleniyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ise 26 Eylül Cuma sabahı Genel Kurul’a hitap edeceği öngörülüyor.
Bu yıl BM Genel Kurulu toplantılarına ilk kez katılacak Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara da 24 Eylül Çarşamba sabahı konuşma yapacak. Şara, 1967’den bu yana Genel Kurul’da Suriye’yi temsilen konuşan ilk lider olacak.
BM’de reform talepleri artıyor
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Genel Kurul öncesi yaptığı açıklamada, dünyayı “çalkantılı sular” içinde nitelendirerek, jeopolitik ayrışmalar, çatışmalar, iklim değişikliği, teknoloji riskleri ve eşitsizlikleri acil çözüm gerektiren başlıklar olarak sıraladı.
ABD’nin BM Güvenlik Konseyi’nde İsrail lehine kullandığı vetolar ve aidat kesintileri, BM’nin yapısal reform ihtiyacını gündeme taşıdı. Sudan, Lübnan, Yemen, Haiti gibi kriz bölgeleri de görüşmelerin odağında yer alacak.
Güvenlik önlemleri üst düzeyde
New York, bu hafta boyunca diplomatik hareketliliğe sahne olurken, olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. New York Belediye Başkanı Eric Adams, şehirde kayda değer bir tehdit olmadığını belirtmekle birlikte, ihtiyatlı davrandıklarını söyledi.
BM binasının bulunduğu Manhattan bölgesinde önceki yıllara kıyasla daha kapsamlı ve olağanüstü güvenlik önlemleri uygulanacak. NYPD, FBI ve gizli servis birimleri bölgede yoğun mesai yaparken, sokaklar ve caddeler trafiğe kapatıldı. Ziyaretçiler ve yetkililer güvenlik kontrol noktalarından geçerek bölgeye ulaşabilecek.
BM kürsüsünde tarihi konuşmalar
BM Genel Kurulu’nda geçmişte uzun konuşmalarıyla dikkat çeken liderler de tarihe geçti. Küba Devlet Başkanı’nın 1960’ta yaptığı 296 dakikalık konuşma ve Libya lideri Muammer Kaddafi’nin 2009’da yaklaşık 100 dakika süren hitabı hâlâ hafızalarda. Kaddafi’nin BM Şartı’nın bir sayfasını yırtması da dikkat çekmişti.
Kaynak: AA
