Avrupa Birliği’nin 1,5 milyar avroluk bütçeyle hazırladığı Avrupa Savunma Sanayi Programı (EDIP), Avrupa Parlamentosu’nda yoğun tartışmalar eşliğinde ele alındı.
Ortak tedariki teşvik eden ve savunma sanayisini AB içinde daha bütünleşik hale getirmeyi amaçlayan program, özellikle Ukrayna’nın savunma sanayisiyle entegrasyon hedefi nedeniyle dikkat çekti. Ancak sağ ve sol kanattan parlamenterlerin ulusal egemenlik, sosyal harcamalar ve militarizasyon konularındaki itirazları, oturumu sert bir tartışma zeminine taşıdı.
Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nda, Avrupa Birliği’nin (AB) yeni savunma sanayisi girişimi olan 1,5 milyar avroluk Avrupa Savunma Sanayi Programı (EDIP) görüşüldü. Strazburg’daki oturumda programın kapsamı, hedefleri ve siyasi etkileri üzerine yoğun tartışmalar yaşandı.
AB Komisyonunun savunmadan sorumlu üyesi Andrius Kubilius, EDIP’in Avrupa için “gerçekten öncü bir program” olduğunu belirterek, planın temelinde “ortak tedarik” şartının bulunduğunu söyledi. Kubilius, savunma ürünlerinde “bileşen maliyetinin yüzde 65’inin AB kökenli olması” şartının Avrupa’nın savunma hazırlığını güçlendirmek için kritik olduğunu vurguladı.
Programın üretim ve tedarikte “doğaçlamadan organizasyona geçiş” sağlayacağını dile getiren Kubilius, aynı zamanda Ukrayna savunma sanayisine yatırım yapılmasının ve iki ülke sanayisinin entegre edilmesinin önünün açılacağını ifade etti.
Ulusal egemenlik ve sosyal harcama tartışması
Oturumda sağ ve sol kanattan birçok milletvekili, AB’nin ortak savunma projelerinin üye devletlerin egemenliğini zayıflattığını ve savunma harcamalarının sosyal hizmetlerden kaynak çaldığını savundu.
Eleştiriler üzerine konuşan Komisyon Üyesi Kubilius, “Savunmamızda güçlü olursak jeopolitik olarak güçlü oluruz. Savunma sanayisinde güçlü olursak çok daha az parçalanmış bir Avrupa oluruz.” dedi.
Raportörlerden sert yanıtlar
EDIP’in Raportörü, Sosyalist ve Demokratlar grubundan Fransız milletvekili Raphael Glucksmann, eleştirilere karşı şu ifadeleri kullandı:
“Bazı aşırı sağ vekiller, Avrupa’nın egemenliğini güçlendiren bir programı reddediyor. Bazı sol vekiller ise Avrupa’nın bağımsızlığını uluslararası hukuku çiğneyen güçlere teslim etmeyi savunarak kendi tezleriyle çelişiyor.”
Diğer Raportör, Avrupa Halk Partisi’nden François-Xavier Bellamy ise sosyal harcamalar üzerinden yapılan eleştirilere karşılık verdi:
“Avrupa’nın mühimmat yerine sosyal konutlara odaklanması gerektiğini söylüyorsunuz. İstediğiniz kadar ev inşa edebilirsiniz; ancak ülkelerimiz savunmasız kalırsa bu evler risk altında olur. Geçmişte olduğu gibi bugün de barışı garantilemenin tek yolu savaşa hazırlanmaktır.”
Bellamy, Avrupa’nın savunmada zayıf kalmasının kıtayı “bağımlılığa ve riske açık hale getirdiğini” söyledi.
EDIP’in hedefleri
1,5 milyar avro bütçeli EDIP programı, Avrupa’nın savunma kapasitesini artırmayı, ortak tedarik projelerini desteklemeyi ve savunma sanayisinin üretim ile tedarik zincirlerini güvence altına almayı amaçlıyor.
Program, Ukrayna ile sanayi işbirliğini güçlendirmeyi ve Avrupa’nın stratejik özerkliğini artırmayı hedefliyor.
Kaynak: AA
