ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Rusya’ya uygulanması planlanan yeni yaptırımları değerlendiriyor.
Uzmanlar, alınacak önlemlerin enerji piyasalarına etkisinin sınırlı olacağını belirtiyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, 2 Eylül’de Rusya’ya ek yaptırımların ele alındığını duyururken, AB üyesi 26 ülke 29 Ağustos’ta yayımladıkları ortak açıklamada, 19. yaptırım paketinin çalışmalarının hızlandırıldığını açıkladı.
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ise 5 Eylül’de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile düzenlediği basın toplantısında, Rusya’ya baskının artırılması gerektiğini belirterek AB heyetinin Washington’a gideceğini ifade etti.
Kremlin’in mali kaynakları hedefte
Uzmanlar, yeni yaptırımların Rusya üzerinde ekonomik baskı oluşturarak savaş kapasitesini sınırlamayı hedeflediğini ancak önlemlerin yalnızca sınırlı kısmının enerji sektörünü kapsayacağını ifade ediyor. ABD ve AB, Şubat 2022’den bu yana Rus kişi ve kurumlarına yönelik kısıtlayıcı tedbirleri sürdürüyor.
Washington yönetimi, Rusya’dan petrol ve doğal gaz alan ülkeleri yakından izliyor ve en son 27 Ağustos’ta Hindistan’a ek yüzde 25 tarife uygulama kararı aldı. AB ise bugüne kadar 18 yaptırım paketi uygulayarak ticaret, finans, enerji, sanayi, teknoloji, ulaşım, çift kullanımlı ürünler, lüks ürünler ve stratejik hammaddeleri kapsayan önlemler aldı.
SWIFT sisteminden çıkarılan bankalar ve bazı petrol ürünlerinin AB’ye ithalat yasağı da bu tedbirler arasında bulunuyor.
Enerji vurgusu sınırlı olacak
Energy Aspects Jeopolitik Araştırmalar Bölümü Başkanı Richard Bronze, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AB’nin 19. yaptırım paketinde hangi önlemlerin yer alacağının henüz netleşmediğini, ancak ilk raporların yalnızca sınırlı kısmının enerji piyasasına odaklanacağını gösterdiğini söyledi.
Bronze, ABD’nin ek yaptırımları eylül boyunca tartışacağını ve bazı senatörlerin Rusya’dan petrol, gaz ve diğer ürünleri alan ülkelere yüksek gümrük vergisi getiren yasa tasarısını tekrar gündeme getirebileceğini belirtti.
AB’nin 19. paketinin eylül-ekim döneminde tamamlanması bekleniyor. Bronze, 18. paketin bazı maddelerinin halihazırda yürürlükte olduğunu, Rus petrolü için belirlenen tavan fiyat uygulamasının 3 Eylül’de başladığını ve üçüncü ülkelerde Rus ham petrolünden üretilen ürünlerin ithalat yasağının 21 Ocak 2026’dan itibaren geçerli olacağını kaydetti.
Yaptırımlar Kremlin’i zayıflatamadı
Bronze, Batı yaptırımlarının enerji piyasalarını şekillendirdiğini ancak Kremlin’in savaş kapasitesini ciddi ölçüde düşüremediğini ifade etti. Avrupa’nın gaz alımını azaltmasıyla birlikte Moskova, petrol ve ürünlerini alternatif pazarlara yönlendirmek zorunda kaldı.
Yüksek nakliye maliyetlerini indirimle telafi eden Rusya, yaptırımların etkisini sınırlı hissetti. Bronze, ABD’nin sert yaptırımlardan kaçınmasının temel nedeninin petrol fiyatlarındaki ani yükseliş riskine bağlı olduğunu vurguladı.
ABD’den kısa vadede Rus petrolüne sınırlama gelmesi beklenmiyor
Norveç’teki Oslo Üniversitesi’nden Francesco Sassi ise ABD’nin kısa vadede Rus petrolüne yaptırım uygulamayacağını belirtti.
Sassi, Washington yönetiminin Moskova ile doğrudan temas kurmayı tercih ettiğini ve bazı enerji işbirliklerini de değerlendirdiğini kaydetti. Ayrıca, ABD ve AB’nin Rusya-Ukrayna Savaşı konusundaki iş birliğinin giderek ayrıştığını ve bu durumun Kremlin tarafından stratejik bir boşluk olarak kullanılabileceğini ifade etti.
Kaynak: AA
