Lockheed Martin ile F-35 Ortak Program Ofisi (JPO), Lot 18 ve 19 kapsamında üretilecek toplam 296 savaş uçağı için anlaşmaya vardı. Yaklaşık 24,3 milyar dolarlık bu sözleşme, ABD ve müttefik ülkelerin hava kuvvetleri envanterine önemli bir katkı sağlayacak. Teslimatların 2026’da başlaması planlanıyor.
Anlaşmanın kapsamı ve maliyeti
29 Eylül’de imzalanan sözleşme değişikliğiyle Lot 18 için 12,5 milyar dolarlık üretim detayları kesinleşti. Bu, Aralık 2024’te Pentagon ile Lockheed Martin arasında sağlanan 11,8 milyar dolarlık ön mutabakatın devamı niteliğinde. Lot 19’un üretim ve teslimat kapsamı da bu yeni anlaşmaya dahil edildi. Böylece her iki lot için toplam maliyet 24,29 milyar dolara ulaştı.
Ortalama gövde maliyeti tüm varyantlar ve müşteriler dikkate alındığında 82,4 milyon dolar olarak hesaplandı. Ancak bu rakama, RTX’in Pratt & Whitney firması tarafından üretilecek F135 motorları dahil değil. Motor tedariki ayrı bir sözleşme ile gerçekleştirilecek.
Varyantlara göre üretim dağılımı
Anlaşma kapsamında üretilecek uçakların dağılımı şu şekilde:
- 40 adet F-35A (ABD Hava Kuvvetleri)
- 12 adet F-35B ve 8 adet F-35C (ABD Deniz Piyadeleri)
- 9 adet F-35C (ABD Donanması)
- 13 adet F-35A ve 2 adet F-35B (Program ortakları)
- 52 adet F-35A ve 12 adet F-35B (Yabancı Askeri Satış müşterileri)
Fiyat artışı enflasyonun altında kaldı
Lockheed Martin yetkilileri, Lot 18-19 kapsamında jet başına düşen maliyetin önceki yıllara kıyasla arttığını ancak bu artışın enflasyon oranının altında kaldığını belirtti. JPO sözcüsü ise toplam sözleşme bedelinin, ilgili enflasyon göstergeleri dikkate alındığında kontrol altında tutulduğunu vurguladı. Buna göre, Lot 15-17 dönemine kıyasla maliyetlerin reel olarak benzer seviyelerde kaldığı ifade edildi.
Sözleşme süreci ve geleceğe yönelik planlar
Sözleşme, tarafların yaklaşık on ay önce duyurduğu “el sıkışma” mutabakatının ardından resmiyet kazandı. Başlangıçta 2025 ilkbaharında imzalanması beklenen anlaşma, yaz aylarında iki üretim lotunun tek bir görüşmede birleştirilmesiyle son şeklini aldı. ABD mali yılının 30 Eylül’de sona erecek olması, anlaşmanın bu tarihten önce sonuçlandırılmasını zorunlu kıldı.
Lot 20 üretiminin ise artık tam kapasiteye ulaşan F-35 programı kapsamında çok yıllı bir sözleşmeyle yürütülmesi öngörülüyor.
Küresel F-35 filosu genişliyor
Lockheed Martin F-35 Lightning II Programı Genel Müdürü Chancey McIntosh, imzalanan sözleşmenin F-35 platformuna duyulan güveni yeniden teyit ettiğini belirtti. Bugün itibarıyla 12 ülke tarafından aktif olarak kullanılan ve 1 milyon uçuş saatini geride bırakan F-35 filosunda, 1.230’dan fazla uçak görev yapıyor.
Kaynak: ASF, Lockheed Martin
