Duvar Arkası Radar (DAR), Ultra Geniş Bant (UGB) sinyallerini kullanarak, görsel erişimin mümkün olmadığı kapalı mekânlarda bulunan sabit ve hareketli hedeflerin konum bilgilerini iki boyutlu olarak tespit eden bir radar sistemidir. Bu teknoloji, rehine kurtarma, terörle mücadele ve iç güvenlik operasyonları gibi askeri senaryolarda önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca arama-kurtarma faaliyetlerinde enkaz altındaki canlıların tespit edilmesini sağlayarak hayat kurtarıcı bir işlev üstlenmektedir.
Türkiye’de DAR
Türkiye’de DAR teknolojisi üzerine çalışan birçok firma bulunmaktadır. Bunların başında STM, TÜBİTAK ve Kayacı Savunma gelmektedir.
STM tarafından geliştirilen Duvar Arkası Radar (DAR) sistemi, 6,5 kg ağırlığında olup, 22 metreye kadar menzile sahiptir ve 4 saat aralıksız çalışabilmektedir. Sistem, elde kullanılabilecek şekilde tasarlanmış olsa da, tripod ve benzeri araçlar yardımıyla hedef bölgeye yerleştirilerek tablet ile uzaktan kumanda edilebilme özelliğine de sahiptir. STM’nin bu teknolojisi, askeri birlikler tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Malzeme Enstitüsü’ne bağlı Milimetre Dalga ve Terahertz Teknolojileri Araştırma Laboratuvarı (MİLTAL) tarafından geliştirilen duvar arkası görüntüleme sistemi, 30 cm’ye kadar kalınlıktaki duvarlarda, 10-15 metre arası bir menzille çalışabilmektedir. Bu teknoloji, özel operasyon timlerinin yanı sıra, kurtarma ekipleri tarafından da kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır.
Kayacı Savunma tarafından geliştirilen DAGR-1412 Duvar Arkası Radar Görüntüleme Sistemi, toplam ağırlığı 8 kg’dan az olup, 14 inç geniş ekranı ile dikkat çekmektedir. Sistem, duvar ya da engel arkasında hareket eden nesneleri gerçek zamanlı iki boyutlu olarak görüntüleyebilmektedir.
TSK’ya Teslimatlar
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Duvar Arkası Radar sistemlerini envanterine katarak çeşitli operasyonlarda aktif olarak kullanmaktadır. SSB ile STM arasında imzalanan sözleşme kapsamında, belirli sayıda DAR sistemi TSK’ya teslim edilmiş ve operasyonel birlikler tarafından etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Özellikle meskun mahal operasyonlarında DAR teknolojisi, güvenlik güçlerine önemli bir avantaj sağlamaktadır.
Ayrıca TÜBİTAK ve Kayacı Savunma tarafından geliştirilen sistemlerin de ilerleyen dönemde TSK envanterine girmesi beklenmektedir. Bu sistemler, özel kuvvetler ve polis özel harekât ekipleri tarafından da test edilmektedir.
6 Şubat Depreminde DAR Teknolojisinin Kullanımı
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerde, STM tarafından geliştirilen Duvar Arkası Radar (DAR) sistemi, arama-kurtarma ekipleri tarafından aktif olarak kullanıldı. Bu süreçte DAR, enkaz altında kalan 50’den fazla kişinin yerini tespit ederek, sağ olarak kurtarılmalarına olanak sağladı. Sistem, enkaz altındaki canlının nefes alıp vermesi, el ve kol hareketleri gibi mikro ve makro hareketlerini algılayarak, konumlarını belirleyebiliyor.
Depremin ardından, DAR teknolojisinin sivil alandaki kullanımı da yaygınlaşmaya başladı. Bu kapsamda, Denizli Büyükşehir İtfaiyesi, STM’nin güncellenmiş DAR sistemini envanterine katarak, arama-kurtarma operasyonlarında kullanmaya başladı. STM tarafından itfaiye personeline verilen eğitimlerin ardından, DAR sistemi “Enkaz Altında Canlı Tespit Radarı” olarak görev yapmaya başladı.
STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz, DAR’ın geliştirilme sürecine değinerek, 2015-2016 yıllarında yaşanan Hendek-Barikat operasyonlarının ardından güvenlik güçlerinin meskun mahal çatışmalarında kullanmak üzere böyle bir cihaza ihtiyaç duyduğunu belirtmişti. Bu ihtiyaca binaen, STM tarafından milli imkanlarla geliştirilen DAR, öncelikle güvenlik operasyonlarında kullanılmış, ardından sivil alanda da önemli bir görev üstlenmiştir.
Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan, DAR’ın 2024 yılında itfaiye teşkilatına katılmasıyla, arama-kurtarma çalışmalarında önemli bir milli kabiliyetin bünyelerine dahil edildiğini ifade etti. Zolan, “Bir hayatın kurtarılmasına vesile olan dünyayı kurtarmış demektir. Allah’ım afet, kaza, bela vermesin ancak olduğunda da hazırlıklı olmamız, STM DAR gibi hayati derecede önemli ekipmanlarla olaylara müdahale etmemiz gerekiyor.” dedi.
DAR Teknolojisinin Geleceği
Duvar Arkası Radar teknolojisi, Türkiye’de hem askeri hem de sivil alanlarda önemli uygulamalara sahip olmaya devam ediyor. Güvenlik güçleri, arama-kurtarma ekipleri ve afet yönetim birimleri için bu sistemlerin daha da geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Önümüzdeki dönemde, yerli ve milli imkanlarla geliştirilen DAR sistemlerinin daha geniş kullanım alanlarına yayılması ve uluslararası pazarda da yer edinmesi hedefleniyor. Bu teknoloji, sahadaki etkinliğiyle gelecekte daha büyük bir rol üstlenecek gibi görünüyor.
Kaynak: STM
